So với phương pháp sấy truyền thống thì phương pháp sấy bơm nhiệt (sấy lạnh) giảm sức lao động, đảm bảo an toàn thực phẩm, rút ngắn thời gian sấy và sử dụng nguồn năng lượng thân thiện với môi trường.
Là địa phương có thế mạnh về đất đỏ ba dan và các tiểu vùng khí hậu mát mẻ, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị đã phát triển được nhiều nông sản đặc trưng, trong đó có cây chuối, mang lại thu nhập tốt cho người dân. Tuy nhiên, cũng như nhiều nông sản khác, việc tiêu thụ chuối tươi nhiều lúc chưa ổn định. Do đó, việc chế biến chuối sấy nhằm đa dạng hóa sản phẩm để đảm bảo đầu ra sản phẩm đã được người dân chú trọng.
Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn đó, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh Quảng Trị đã chuyển giao quy trình và hướng dẫn công nghệ sấy bơm nhiệt (sấy lạnh) cho sản phẩm chuối sấy dẻo tại Nhà máy chế biến nông lâm sản Toàn Cầu, Công ty TNHH MTV Khương Tuyển (Công ty Khương Tuyển), thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa.
Công nhân thu gom sản phẩm chuối dẻo sau khi được sấy lạnh (Ảnh: Báo Quảng Trị)
Phương pháp sấy này có ưu điểm nổi bật là tạo ra các sản phẩm đáp ứng được các yêu cầu khắt khe về hình dáng, kích thước, màu sắc, mùi vị, thành phần dinh dưỡng của sản phẩm. Đặc biệt, phương pháp này sẽ rút ngắn được thời gian sấy một cách đáng kể so với các phương pháp sấy truyền thông và đảm bảo các thông số kỹ thuật về dải nhiệt độ sấy, khả năng tuần hoàn gió, khả năng tự động hóa điều chỉnh các chế độ một cách linh động... nên sẽ giúp tiết kiệm năng lượng một cách đáng kể. Việc không sử dụng năng lượng hóa thạch trong hệ thống này còn giúp bảo vệ môi trường.
Trước đây, một số cơ sở sấy hoa quả, trong đó có sấy chuối ứng dụng công nghệ sấy nhiệt sử dụng hơi nước sinh ra bằng nguyên liệu đốt từ củi khô nên sản phẩm chuối dẻo sơ chế được sấy ở nhiệt độ từ 80 - 90oC trong 36 giờ có chất lượng thấp, màu sắc không đẹp và điều quan trọng là sử dụng nguyên liệu đốt không thân thiện môi trường. Sau khi có sự tư vấn hỗ trợ và hướng dẫn của Sở KH&CN, Công ty Khương Tuyển đã ứng dụng KH&CN với hệ thống sấy bơm nhiệt vào sản xuất, công suất sấy từ 1.000 - 1.200 kg tươi/mẻ thu được 300 - 400kg/ mẻ chuối sấy thành phẩm với độ ẩm dưới 15%, nhiệt độ từ 60 - 70oC. Thời gian sấy từ 30 - 35 giờ, tiêu thụ điện năng khoảng 380 kw/mẻ.
Thành phẩm mang màu sắc đặc trưng, giữ được mùi vị thơm ngon của chuối. So với phương pháp sấy truyền thống thì phương pháp sấy bơm nhiệt giảm sức lao động, đảm bảo an toàn thực phẩm, rút ngắn thời gian sấy và sử dụng nguồn năng lượng thân thiện với môi trường. Sản phẩm chuối sấy dẻo của Công ty Khương Tuyển đạt được các chỉ tiêu về chất lượng, vi sinh và được tiêu thụ tại thị trường các tỉnh, thành phố trong cả nước, được người tiêu dùng ưa chuộng.
Với thành công của việc ứng dụng công nghệ sấy lạnh chuối, Sở KH&CN sẵn sàng chuyển giao công nghệ để nhân rộng mô hình khi có đơn vị và doanh nghiệp cần ứng dụng. Từ hiệu quả thiết thực này, thời gian tới cần tăng cường áp dụng công nghệ, liên kết hình thành chuỗi sản xuất, chế biến và tiêu thụ để nâng giá trị của chuối quả nói riêng và sản phẩm nông sản nói chung tại địa phương, góp phần tăng giá trị kinh tế cho người dân.
Tố Quyên
