Tận dụng phế phẩm từ vỏ tôm, vỏ cua, lá ổi, nhóm sinh viên Trường đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM) chế tạo ra màng bọc thực phẩm có thể ăn được.
Tận dụng phế phẩm bỏ đi để chế tạo màng bọc
Vấn đề rác thải bao bì nhựa ngày nay đang là vấn đề lớn cho môi trường. Hằng năm, Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải được thải ra môi trường xung quanh. Trong đó, bao bì thực phẩm chiếm gần 44% rác thải từ bao bì nhựa. Điều này dẫn đến tác hại xấu đến môi trường sống của con người, động vật và thực vật. Chính vì thế, nhóm nhóm sinh viên Trường đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM) muốn chế tạo màng bọc thực phẩm có khả năng phân hủy sinh học tốt.
Màng bọc thực phẩm làm từ nguồn nguyên liệu phế phẩm của tôm, cua và lá ổi, có thể ăn được mà không gây nguy hại cho sức khỏe.
Chia sẻ về sản phẩm, Lê Ý Nhi thành viên nhóm cho biết: Nguyên liệu chính của màng bọc là vỏ tôm, vỏ cua được thu gom ở các công ty sản xuất hải sản đông lạnh, lá ổi từ các vườn cây.
Trong đó, chitosan là nguồn nguyên liệu từ phế phẩm lớn thứ hai thế giới. Tiền thân của Chitosan là chitin có nhiều trong vỏ của động vật giáp xác. Chitosan còn là loại vật liệu có khả năng ức chế nhiều chủng vi sinh vật như vi khuẩn Gram âm, Gram dương và vi nấm, đặc biệt là đối với những loại vi khuẩn thường xuất hiện trong thực phẩm như Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Salmonella typhimurium. Vì vậy, chitosan được xem là nguồn nguyên liệu an toàn và có thể sử dụng cho con người.
Còn lá ổi cũng là một nguồn phế phẩm, mang nhiều hoạt tính sinh học nhưng vẫn chưa được khai thác triệt để. Dịch chiết có trong lá ổi cũng mang tính kháng khuẩn, chống oxy hóa.
Vì vậy, nhóm nghiên cứu đã hướng tới sử dụng chitosan và lá ổi là nguồn nguyên liệu chính, tạo ra 1 loại màng bọc thực phẩm sinh học mang nhiều tính chất tốt và hướng người tiêu dùng đến với lối sống "xanh", bảo vệ môi trường.
Để cạnh tranh với những sản phẩm đã có sẵn trên thị trường, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết điểm mạnh của loại màng bọc này là có thể kháng khuẩn, kháng oxy hóa để tránh các nguy cơ lây nhiễm chéo, nhiễm khuẩn giữa thực phẩm và tránh cho thực phẩm không bị oxi hóa khi để ngoài không khí.
Điểm thú vị là côn trùng và các loại động vật khác hoàn toàn có thể ăn màng bọc này. Mọi thành phần trong màng đều an toàn và ở mức cho phép đối với sức khỏe người tiêu dùng.
Đại diện nhóm bày tỏ thêm: "Ý nghĩa quan trọng khác là chúng em đưa ra được giải pháp cho vấn đề ô nhiễm môi trường hiện nay; đồng thời là giải pháp kinh tế cho người tiêu dùng có thể sử dụng được màng bọc an toàn, thân thiện với môi trường với mức giá hợp lý".
Ứng dụng nghiên cứu khoa học vào thực tế
Đánh giá về sản phẩm, PGS.TS Huỳnh Kỳ Phương Hạ (Khoa Kỹ thuật Hóa học, Trường Đại học Bách khoa TPHCM) cho biết, tính ăn được và tính kháng khuẩn cao là hai đặc điểm nổi bật phải kể đến đầu tiên ở màng bọc. So với các màng bọc thông thường có tác dụng chủ yếu là ngăn cản tiếp xúc với không khí bên ngoài, để tránh hiện tượng oxi hóa, màng bọc của nhóm có khả năng kéo dài thời gian bảo quản cho thực phẩm, nhờ có thêm những tính chất trên.
Theo TS Hạ, đây là sản phẩm có khả năng thương mại hóa cao ở quy mô công nghiệp với giá thành hợp lý.
Màng bọc thực phẩm của nhóm sinh viên F.I.M đạt giải Nhất cuộc thi "Bach khoa Innovation" lần VI-2023.
Tuy nhiên, PGS.TS Huỳnh Kỳ Phương Hạ góp ý rằng để có thể thuận tiện hơn trong việc thương mại hóa, nhóm cần cải tiến thêm một số đặc điểm, chẳng hạn như ở chế độ cơ lý để có thể tạo lớp màng bọc dày mỏng thích hợp. Kết quả nghiên cứu của nhóm có thể được mở rộng theo các hướng nghiên cứu khác nhau. Cụ thể như kết hợp với các loại tinh bột biến tính để tạo độ dẻo, độ giãn cho màng bọc hoặc điều chỉnh các hàm lượng thành phần phù hợp với yêu cầu của từng loại thực phẩm cần được bảo quản.
Khánh An