Bơm nhiệt có nguyên lý cấu tạo giống như máy lạnh, chỉ khác ở chỗ phần lớn nhiệt hữu ích được lấy từ môi trường bên ngoài. Do đó, việc sử dụng bơm nhiệt không chỉ giảm chi phí năng lượng từ điện hoặc gas để sản xuất nước nóng mà còn giúp giảm nguy cơ nóng lên của trái đất. Chính vì ưu điểm nêu trên, các nước trên thế giới đang tập trung thúc đẩy nghiên cứu mở rộng ứng dụng bơm nhiệt.

Ứng dụng còn hạn chế ở Việt Nam

Bơm nhiệt thường được dùng để cung cấp nước nóng phục vụ cho quá trình sản xuất của các ngành chế biến thực phẩm, sản xuất bia rượu nước giải khát, xưởng giặt, bệnh viện, cung cấp nước nóng trong khách sạn… Việt Nam với khí hậu nhiệt đới gió mùa, miền Bắc có mùa đông, thường có mưa bão và sương mù nên nhu cầu sưởi ấm và dùng nước nóng là không nhỏ. Tuy nhiên đáng tiếc ở nước ta bơm nhiệt mới chỉ được ứng dụng rất hạn chế.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Thọ, Phó Tổng giám đốc phụ trách kỹ thuật công ty Viet ESCO cho biết mặc dù có hiệu quả năng lượng cao, việc sử dụng bơm nhiệt vẫn hạn chế do nhiều nguyên nhân, trong đó một trong những nguyên nhân chính là giá thành cao. Tuy nhiên, chi phí đầu tư cao nhưng chi phí vận hành bơm nhiệt hàng năm thấp hơn nhiều so với việc sử dụng điện, gas để sản xuất nước nóng. Nếu được lắp đặt hợp lý, sẽ tiết kiệm được chi phí vận hành, mang lại khả năng thu hồi vốn thấp. Ngoài ra, thị trường và người tiêu dùng còn xa lạ và chưa hiểu hết lợi ích kinh tế và xã hội của bơm nhiệt nên việc sử dụng trở nên hạn chế.

Hiệu quả từ thực tiễn

Với việc sử dụng nước nóng thường xuyên, chi phí điện năng, dầu là rất lớn. Áp dụng công nghệ bơm nhiệt sẽ góp phần tiết kiệm đáng kể chi phí trên, giúp giảm giá thành, tăng khả năng cạnh tranh, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.    

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều thương hiệu thiết bị bơm nhiệt, trong đó các thương hiệu xuất xứ từ Nhật Bản được ưa chuộng và đánh giá cao nhờ tính tương thích với điều kiện Việt Nam và nhiều tính năng ưu việt khác như kích thước nhỏ gọn, trọng lượng hợp lý, hiệu suất cao…

Năm 2013, công ty Viet ESCO đã lắp đặt máy bơm nhiệt Mayekawa cho khách sạn Legend, từ đó giúp khách sạn tiết giảm đến 15% dầu so với việc sử dụng lò hơi trước đó. Ưu điểm nổi bật của bơm nhiệt Mayekawa là dùng môi chất lạnh là CO₂ hay còn gọi là R 744– một môi chất lạnh không gây ra khí thải nhà kính và phá hủy tần Ozon; Hiệu suất: COPh = 4.4 và COPc = 3.56 – khá cao so với các bơm nhiệt dung môi chất lạnh R 22; Cung cấp nước nóng ở mức 65 – 90 độ C trong khi các bơm nhiệt khác thông thường chỉ cung cấp nước nóng ở nhiệt độ 55 – 60 độ C… Bà Thọ cho biết thêm, hiện tại, Viet ESCO đang triển khai lắp đặt bơm nhiệt cho một số khách sạn lớn tại TP. HCM và Hà Nội như New World, Nikko Hà Nội, khách sạn Hà Nội, khách sạn Deawoo… theo cơ chế ESCO có sự hỗ trợ về tài chính và công nghệ của Nhật Bản.

Nguyên lý làm việc của bơm nhiệt Mayekawa

Ông Huỳnh Kim Tước – giám đốc Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TP. HCM chia sẻ “Sử dụng bơm nhiệt để sưởi ấm và sản xuất nước nóng là một trong những giải pháp hữu hiệu nhất để tiết kiệm năng lượng và giảm thải khí nhà kính. Do đó việc phát triển ứng dụng bơm nhiệt ở Việt Nam là hết sức cần thiết nhằm góp phần giải quyết bài toán tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính mà các nhà quản lý và giới doanh nhân cùng góp sức thực hiện”.