Sản xuất và tiêu dùng bền vững

Thứ sáu, 08/08/2025 | 18:04 GMT+7

Sản xuất bền vững

Tái sinh khu công nghiệp cũ theo chuẩn ESG

08/08/2025

0:00
0:00
Trong khi các khu công nghiệp (KCN) mới tại Việt Nam đang được quy hoạch theo hướng sinh thái, tuần hoàn, thông minh nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn ESG, thì các KCN cũ với hạ tầng đã xuống cấp, gần hết khấu hao đang đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình chuyển đổi.
ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) hiện không còn là một lựa chọn mà đã trở thành tiêu chuẩn bắt buộc đối với sự phát triển bền vững. Việc áp dụng ESG không chỉ giúp giảm rủi ro môi trường mà còn mở ra cơ hội tiếp cận vốn xanh, thu hút đầu tư chất lượng cao, tăng năng suất và sức cạnh tranh. Các tổ chức quốc tế như IFC, GRI, SASB đã ban hành bộ tiêu chuẩn ESG nhằm hướng dẫn doanh nghiệp và KCN thực hiện bài bản.
Tuy nhiên, phần lớn các KCN lâu đời tại Việt Nam chưa đáp ứng được các tiêu chí ESG do hạn chế về hạ tầng, thiếu hệ thống giám sát môi trường, dịch vụ xã hội chưa đồng bộ và nhận thức chưa đầy đủ từ cộng đồng doanh nghiệp. Việc “vừa vận hành - vừa cải tạo” đặt ra bài toán khó về chiến lược đầu tư theo giai đoạn, trong khi các doanh nghiệp hoạt động trong KCN ngày càng chịu áp lực phải đạt các chứng chỉ xanh để duy trì thị trường quốc tế như EU, Mỹ, Nhật Bản.
Một số đơn vị quản lý vận hành đã chủ động tìm hướng đi. Đơn cử, IMC - doanh nghiệp đang quản lý hơn 10 KCN, trong đó có khu đã hoạt động gần 30 năm đã triển khai nhiều giải pháp cải tạo hạ tầng tiệm cận ESG. Thay vì xây mới hoàn toàn theo mô hình KCN sinh thái như ở các nước phát triển, IMC lựa chọn hướng đi phù hợp hơn với bối cảnh Việt Nam thông qua việc tích hợp dần các yếu tố ESG vào hạ tầng hiện hữu, không chỉ giúp tận dụng các tài sản sẵn có, giảm thiểu lãng phí đầu tư, mà còn tối ưu hóa chi phí bằng việc gắn liền cải tạo với vận hành, từng bước nâng cấp theo mức độ ưu tiên. 
Các hạng mục được lựa chọn nâng cấp đều được tính toán trên cơ sở hiệu quả vận hành - môi trường - tài chính. Chẳng hạn, thay thế hệ thống đèn chiếu sáng bằng đèn LED không chỉ giảm lượng điện tiêu thụ mà còn tiết kiệm chi phí duy tu, bảo trì. Việc đầu tư hệ thống thoát nước HDPE và nhà máy xử lý nước thải mới góp phần kiểm soát rủi ro môi trường, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe từ cơ quan quản lý và khách hàng quốc tế. Trong dài hạn, những thay đổi này không chỉ giúp khu công nghiệp vận hành bền vững hơn mà còn nâng cao uy tín, thương hiệu khu công nghiệp trên thị trường, từ đó thu hút các nhà đầu tư có tiêu chí lựa chọn dự án dựa trên năng lực ESG.
Một số KCN tại Việt Nam do IMC quản lý vận hành đã tìm ra lời giải cho bài toán chuyển đổi (Ảnh: dulongip)
Chiến lược chia nhỏ đầu tư thành từng giai đoạn theo lộ trình giúp giảm áp lực tài chính lên chủ đầu tư, đồng thời linh hoạt điều chỉnh theo biến động thị trường hoặc thay đổi trong quy định pháp lý. Mô hình này phù hợp với các KCN có quy mô lớn hoặc đang có nhiều doanh nghiệp hoạt động mà việc dừng vận hành để nâng cấp toàn bộ hạ tầng là bất khả thi.
Thực tế cho thấy, chuyển đổi các KCN cũ theo hướng ESG không thể thực hiện một cách nhanh chóng. Đây là quá trình đòi hỏi sự kiên trì, tư duy dài hạn, sự đồng thuận từ nhiều bên liên quan và một chiến lược đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Tuy nhiên, nếu bài toán này được giải đúng cách, các KCN Việt Nam sẽ không chỉ nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu mà còn đóng góp đáng kể vào mục tiêu phát triển kinh tế xanh, tuần hoàn và bền vững của quốc gia.
Theo tính toán, để đạt tiêu chuẩn ESG, các khu công nghiệp cần đầu tư khoảng 15% doanh thu hàng năm cho nâng cấp hạ tầng. Mặc dù đây là con số không nhỏ, nhưng về lâu dài, khoản đầu tư này sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực như tăng hiệu suất sử dụng tài nguyên, giảm chi phí vận hành, kéo dài tuổi thọ tài sản và đặc biệt là nâng cao khả năng tiếp cận các nhà đầu tư và quỹ tài chính quốc tế.
Tuệ Lâm