Trước bối cảnh ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu gia tăng, tiêu dùng xanh với sản phẩm thân thiện với môi trường và quy trình sản xuất bền vững đang thu hút sự chú ý của người tiêu dùng và trở thành yếu tố quan trọng trong các quyết định mua sắm hàng ngày.

Theo khảo sát “Nhận thức và hành vi tiêu dùng xanh 2024” của Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao, người tiêu dùng hiện nay ngày càng nhận thức tích cực về lợi ích của tiêu dùng xanh, đặc biệt là với mối quan tâm về an toàn thực phẩm, sức khỏe và môi trường. Cụ thể, 55% người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm xanh dựa trên quy trình sản xuất bền vững và nguồn gốc thiên nhiên. 59% cho biết sẽ gia tăng sử dụng sản phẩm xanh và sẵn sàng chi trả thêm từ 5-10% so với sản phẩm thông thường.

Sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng hiện nay cho thấy người tiêu dùng đang dần quan tâm đến yếu tố bền vững và tác động xã hội khi lựa chọn sản phẩm. Một số doanh nghiệp, điển hình như Vinamilk, May 10 - CTCP, và Vinfast, đã nhận thấy sự thay đổi này và chủ động chuyển mình để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Các công ty này đã đầu tư vào công nghệ sản xuất hiện đại, áp dụng quy trình sản xuất xanh và thân thiện với môi trường. Việc sử dụng năng lượng tái tạo, giảm thiểu khí thải và tái chế nguyên liệu đã trở thành những yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển của các doanh nghiệp. Đây cũng là yếu tố giúp các doanh nghiệp cạnh tranh và mở rộng thị trường, nhất là khi tiêu chuẩn về bền vững đang ngày càng được các thị trường lớn như Liên minh châu Âu (EU), Hoa Kỳ và Nhật Bản đặt ra cho các nhà cung cấp.

Ảnh minh hoạ (Nguồn: EQUO)

Tuy nhiên, tiêu dùng xanh vẫn gặp phải một số thách thức. Mặc dù nhu cầu về các sản phẩm xanh ngày càng tăng, nhưng giá thành của những sản phẩm này vẫn còn khá cao so với các sản phẩm thông thường. Sản xuất xanh đòi hỏi nguồn lực lớn, đặc biệt là ở giai đoạn đầu tư ban đầu, khi doanh nghiệp phải thay đổi công nghệ và quy trình sản xuất. Điều này dẫn đến giá bán của các sản phẩm xanh thường cao hơn, khiến nhiều người tiêu dùng ngần ngại khi lựa chọn. Bên cạnh đó, thiếu thông tin rõ ràng và minh bạch về các sản phẩm xanh cũng là một yếu tố cản trở sự phát triển của thị trường tiêu dùng xanh. Một số doanh nghiệp lợi dụng xu hướng này để dán nhãn "sản phẩm xanh" cho các sản phẩm chưa thực sự đạt tiêu chuẩn, gây hoang mang và làm giảm niềm tin của người tiêu dùng.

Cần tăng cường cơ chế, chính sách

Tiêu dùng xanh không chỉ là một xu hướng mà sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong tương lai. Để thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, người tiêu dùng và chính phủ. Các chính sách hỗ trợ, sự đổi mới trong sản xuất, và thay đổi trong thói quen tiêu dùng sẽ là những yếu tố then chốt để xây dựng một nền kinh tế xanh và bảo vệ hành tinh cho các thế hệ tương lai. 

Việc áp dụng các chương trình khuyến khích sản xuất sạch, tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng tái tạo sẽ góp phần làm giảm giá thành sản phẩm, giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận các sản phẩm xanh hơn. Các chính sách này sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển của các mô hình sản xuất xanh và tiêu dùng bền vững, góp phần đạt được các mục tiêu quốc gia về bảo vệ môi trường và giảm thiểu khí thải carbon.

Bên cạnh đó, cần tăng cường các chương trình tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về tiêu dùng bền vững. Các chứng nhận bền vững, như LEED và Fair Trade, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tiêu dùng nhận diện sản phẩm xanh và đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Ngoài ra, mô hình kinh tế tuần hoàn, trong đó sản phẩm được tái sử dụng và tái chế cũng là một hướng đi quan trọng của tiêu dùng xanh. Các doanh nghiệp áp dụng mô hình này không chỉ giảm thiểu ô nhiễm mà còn giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và tạo ra những sản phẩm bền vững hơn. Đặc biệt, khi người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường, các doanh nghiệp áp dụng mô hình này sẽ có cơ hội lớn để thu hút khách hàng và phát triển bền vững.