Trong khi ngành công nghiệp ô tô truyền thống đang đối mặt với nhiều thách thức và sụt giảm doanh số, thị trường ô tô điện lên như diều gặp gió trong những năm qua.
Tương lai xán lạn
Năm 2020 số xe điện toàn cầu cán mốc 10 triệu chiếc. Ước tính người tiêu dùng đã chi tổng cộng 120 tỷ USD để mua xe điện. Năm 2021 khi đa số ngành khác đều ghi nhận tăng trưởng âm, xe điện lội ngược dòng với báo cáo kinh doanh khả quan và thị phần tăng gần như mỗi tháng. Tổng số ô tô điện toàn cầu bán ra trong năm vừa qua theo Bloomberg ước tính đạt hơn 6,3 triệu chiếc, cao hơn 13% so với dự báo.
Hai thị trường có mức tăng trưởng ấn tượng nhất là châu Âu và Trung Quốc. Riêng tại châu Âu, quý IV/2021 ghi nhận mức tăng doanh số gần gấp đôi của xe BEV và hơn 20% với thị phần xe hybrid so với cùng kỳ 2020.
Quốc gia đông dân nhất thế giới cũng được coi là miếng bánh hấp dẫn nhất của ngành. Trong năm vừa qua, doanh số bán xe điện tăng mạnh ở thị trường tỷ dân, đạt mức kỷ lục 450 nghìn chiếc chỉ riêng trong tháng 11/2021, tăng 121% so với năm 2020. Ước tính thị trường này cần thêm 30 triệu ô tô mỗi năm và con số này đang tăng lên.
Cơ hội tốt
Mức độ hoàn thiện của hạ tầng trạm sạc và giảm chi phí khiến xe điện trở nên hấp dẫn hơn trong mắt người tiêu dùng.
Đóng góp đáng kể vào sự phát triển vượt bậc của ngành công nghiệp ô tô điện có thể kể đến chính sách thúc đẩy của các chính phủ. Tại Đức, người tiêu dùng lựa chọn xe điện sẽ được hưởng ưu đãi lên tới 9.000 Euro từ nay đến cuối năm 2022. Na Uy được coi là thiên đường của xe điện với ưu đãi giảm thuế 25%, 0% thuế môi trường, miễn phí đỗ xe, phí tắc đường và làn đường ưu tiên tại nhiều thành phố... Ước tính các chính phủ đã chi 14 tỷ USD dành cho các chính sách giảm thuế và hỗ trợ người tiêu dùng lựa chọn xe điện trong năm 2020, tăng 25% so với 2019.
Mức độ hoàn thiện của hạ tầng và giảm chi phí ngày càng hợp lý cũng giúp xe điện trở nên hấp dẫn hơn trong mắt người tiêu dùng. Tại các đô thị hiện đại, các trạm sạc công cộng ngày một nhiều hơn bên cạnh các điểm sạc tại tòa nhà văn phòng tòa, nhà riêng giúp dẹp bỏ nỗi lo thiếu điện. Trên toàn thế giới, số trạm sạc công cộng đạt mốc 1,3 triệu trong năm 2020, 30% là trạm sạc nhanh.
Những cải tiến đáng kể khác về công nghệ cũng góp phần khiến xe điện trở nên phổ biến hơn. Rõ rệt nhất là cuộc cách mạng pin xe, nâng số km đi được dài hơn cho một lần sạc với thời gian ngắn hơn. Chỉ cần cắm sạc qua đêm một chiếc xe điện có thể thoải mái di chuyển trong ngày với tổng quãng đường khoảng 300km. Con số này sẽ càng tăng cùng với các tiến bộ công nghệ.
Hấp dẫn công nghệ
Một chiếc xe ô tô hiện đại đang dần mang dáng dấp của một thiết bị thông minh biết đi.
Không chỉ có cải tiến về tốc độ, quãng đường, chi phí vận hành và thân thiện môi trường, ô tô điện còn rất hấp dẫn bởi các cải tiến công nghệ trong buồng lái. Một chiếc xe ô tô hiện đại đang dần mang dáng dấp của một thiết bị thông minh biết đi, ý tưởng chỉ xuất hiện trong các bộ phim viễn tưởng cách đây vài thập kỷ.
Các ông lớn công nghệ đã chính thức gia nhập thị trường bằng việc công bố hàng loạt dự án hợp tác với các tên tuổi trong ngành ô tô. Chẳng hạn, Amazon đã bắt tay cùng Stellantis, hãng sản xuất đứng sau các thương hiệu Jeep, Fiat và Chrysler, để tích hợp các dịch vụ Amazon Devices, Amazon Web Services và Amazon Last Mile trên các chiếc xe xuất xưởng từ hãng.
Ông lớn khác là Google cũng bị hấp dẫn bởi thị trường đầy hứa hẹn này. Chiến lược tiếp cận thị trường được hãng gọi là thúc đẩy điện toán xung quanh (ambient computing) tăng khả năng tính toán liền mạch giữa mọi khía cạnh cuộc sống người dùng. Nói một cách đơn giản, người dùng chỉ cần ngồi trong ô tô, lựa chọn lịch trình, máy tính sẽ tính toán thời gian để khi bạn về nhà đã sẵn sàng đồ ăn trong bếp, nước nóng trong phòng tắm và thậm chí, cả bản nhạc giúp bạn thư giãn sau một ngày làm việc.
Ô tô điện đang là thị trường đầy hứa hẹn cho những doanh nghiệp truyền thống, start-up và cả doanh nghiệp từ các lĩnh vực khác. Nếu những chính sách hỗ trợ vẫn có hiệu lực, dự báo sẽ điện sẽ chiếm một nửa doang số đến năm 2030 và 85% đến năm 2035. Trong trường hợp các chính phủ thắt chặt hơn các hạn mức phát thải carbon, giới chuyên gia không loại trừ ô tô điện sẽ phủ sóng hoàn toàn lượng xe bán mới.
An Nhiên