Mới đây, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH KHXH&NV - Đại học Quốc gia Hà Nội) vừa tổ chức tọa đàm công bố Báo cáo quốc gia về “Chính sách môi trường ở Việt Nam”. Nghiên cứu do Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn và Đại học Justus Liebig Giessen (CHLB Đức) thực hiện với sự tài trợ của Tổ chức Hanns Seidel Foundation (CHLB Đức).

Phát biểu khai mạc, Hiệu trưởng trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hoàng Anh Tuấn cho biết trong nhiều năm trở lại đây, môi trường luôn là một trong những chủ đề thu hút sự quan tâm nhiều nhất của các quốc gia và người dân trên Trái Đất.

Hiệu trưởng trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hoàng Anh Tuấn phát biểu khai mạc. Ảnh: Trường ĐH KHXH&NV.

Ngay cả trong bối cảnh dường như mọi nguồn lực, mọi sự quan tâm, chú ý đều dành cho các vấn đề liên quan đến đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu và các vấn đề môi trường khác vẫn nằm trong nhóm các mối quan ngại hàng đầu của nhân loại.

Chính vì vậy, việc công bố Báo cáo quốc gia với chủ đề “Chính sách môi trường ở Việt Nam” tại một trong những đơn vị nghiên cứu hàng đầu của Việt Nam về lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn có ý nghĩa đặc biệt về mặt khoa học, chính sách và thực tiễn. Đặc biệt trong thời điểm Hội nghị thượng đỉnh về Biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021 (COP26) đang diễn ra.

Theo đó, báo cáo cung cấp một cái nhìn tổng quan về những vấn đề môi trường cấp thiết mà Việt Nam đang phải đối mặt và những chính sách, biện pháp cụ thể nhằm giảm thiểu, loại bỏ hay ngăn chặn các vấn đề đó.

Từ đó, nhằm cải thiện hiệu quả của các chính sách môi trường, báo cáo đã đưa ra một số khuyến nghị về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường phối hợp giữa chính sách môi trường với các chính sách khác của nhà nước, kiểm soát chặt chẽ hơn các chuỗi sản xuất, tăng nguồn lực tài chính, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu và chống lại sự xâm nhập của các loài ngoại lai, quy hoạch hệ thống giao thông phù hợp với nhu cầu của người dân, nâng cao chất lượng vận tải hành khách công cộng, hay thực hiện các chiến dịch nâng cao nhận thức của người dân và chính quyền.

Thảo luận của các đại biểu tại điểm cầu Hà Nội. Ảnh: Trường ĐH KHXH&NV.

Trình bày các kết quả nghiên cứu chính trong Báo cáo “Chính sách môi trường ở Việt Nam”, TS. Detlef Briesen, Đại học Justus Liebig Giessen, đồng chủ biên của báo cáo cho biết Trái đất và toàn bộ sinh quyển trên hành tinh đang phải đối mặt với những mối đe dọa lớn gây ra bởi biến đổi khí hậu. Là một đất nước nhiệt đới với đường bờ biển dài, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất. Ngoài những vấn đề môi trường toàn cầu, Việt Nam cũng phải đối mặt với các thách thức môi trường lớn trong nước.

Hội thảo có sự tham gia của các chuyên gia trong nước và quốc tế dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến. Ảnh: Trường ĐH KHXH&NV.

Quá trình phát triển của các thành phố, của nền kinh tế, hệ thống giao thông vận tải và sự tăng trưởng mạnh mẽ của sản xuất công nghiệp và nông nghiệp đã dẫn đến ô nhiễm không khí, nước và đất và những thiệt hại nghiêm trọng đối với hệ động, thực vật của đất nước.

Việt Nam thông qua Luật Bảo vệ môi trường đầu tiên vào năm 1993. Sau 2 lần sửa đổi, việc thông qua Luật Bảo vệ môi trường mới vào năm 2020 thể hiện bước đổi mới quan trọng nhất của hệ thống chính sách về môi trường quốc gia. Có hiệu lực từ tháng 01/2022, Luật Bảo vệ môi trường mới sẽ tạo một khung pháp lý vững chắc cho các công cụ chính sách bao gồm giấy phép môi trường, kinh tế tuần hoàn, mở rộng trách nhiệm của nhà sản xuất và nhiều công cụ chính sách khác.

Tại tọa đàm, các chuyên gia đã nhận được nhiều câu hỏi từ độc giả ở phần livestream trực tiếp trên fanpage của trường ĐH KHXH&NV bày tỏ sự quan tâm đến vấn đề môi trường tại Việt Nam cũng như những kết quả nghiên cứu được công bố trong Báo cáo. Các chủ đề thảo luận được quan tâm xoay quanh các nội dung về vai trò của thế hệ trẻ trong việc hoạch định các chính sách môi trường, phát huy các sáng kiến của người dân, ứng dụng các công nghệ xử lý môi trường và giảm phát thải carbon… 

Nhằm cung cấp nguồn thông tin chất lượng, đáng tin cậy cho giới chuyên môn, các nhà hoạch định chính sách và công chúng nói chung, từ năm 2020, trường ĐH KHXH&NV, ĐH Justus Liebig Giessen (CHLB Đức) với sự tài trợ của Tổ chức Hanns Seidel Foundation đã khởi động dự án xuất bản Báo cáo Quốc gia thường niên về Việt Nam. Các ấn phẩm đưa ra những nhận định chuyên sâu và thông tin cập nhật về những vấn đề đương đại được giới học thuật và người dân Việt Nam quan tâm.

Báo cáo “Chính sách môi trường ở Việt Nam” là ấn phẩm thứ hai trong chuỗi các ấn phẩm của Dự án. Ấn phẩm này có sự tham gia, đóng góp của các nhà khoa học hàng đầu về lĩnh vực đến từ các đơn vị uy tín trong và ngoài nước: Đại học Humburg, CHLB Đức, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, Trường Đại học Mỏ-Địa chất, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Viện Nghiên cứu phát triển Mekong, và các đơn vị trong trường như Khoa Xã hội học, Viện Đào tạo Báo chí, Khoa Lưu trữ học và Quản trị Văn phòng, và Khoa Quốc tế học. Ấn phẩm đầu tiên với chủ đề “Việt Nam: Một xã hội đang già hóa” đã được xuất bản vào tháng 1/2021. Ấn phẩm tiếp theo – “Việt Nam: Một xã hội số” - dự kiến sẽ ra mắt độc giả vào tháng 1/2022.

Thanh Thanh t/h