Theo thống kê của cơ quan chức năng, cả nước có 326 khu công nghiệp, khu chế xuất nhưng hiện chưa có một khu nào là khu công nghiệp sinh thái thực sự. Đây là một thực tế rất đáng quan tâm đối với lĩnh vực hoạch định chính  sách phát triển, đầu tư và môi trường.

Những năm gần đây ô nhiễm môi trường nhất là nguồn ô nhiễm từ các khu công nghiệp vẫn rất trầm trọng và chưa thấy những cải thiện đáng kể. Riêng về nước thải, hiện 13% khu công nghiệp chưa có hệ thống xử lý nước thải… Trong khi đó, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp vẫn đang mọc lên ngày càng nhiều.

Trong thu hút đầu tư nước ngoài, một trong những định hướng là thu hút những dự án thuộc các lĩnh vực công nghệ cao, lĩnh vực ít ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, định hướng này còn chưa được thể hiện nhiều trong thực tế, những dự án công nghệ cao còn chiếm tỷ trọng ít, những dự án gây ô nhiễm môi trường vẫn còn tiếp diễn trong thực tế.

Trước thực tế trên và yêu cầu phát triển nền kinh tế trong giai đoạn mới, thay vì phát triển các khu công nghiệp theo kiểu truyền thống thì cần thay thế  bằng những khu công nghiệp sinh thái. Khu công nghiệp sinh thái là khu công nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp trong khu công nghiệp tham gia vào hoạt động sản xuất sạch hơn và sử dụng hiệu quả tài nguyên, có sự liên kết, hợp tác trong sản xuất để thực hiện hoạt động cộng sinh công nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, môi trường, xã hội của các doanh nghiệp.

Nếu như trước đây, chúng ta chưa có quy định nào về khu công nghiệp sinh thái thì vừa qua Chính phủ đã đề cập khá cụ thể vấn đề này tại Nghị định 82/2018/NĐ-CP. Theo đó, khu công nghiệp sinh thái không chỉ thể hiện bề ngoài với không gian nhiều hơn cho cây xanh mà được quy định cụ thể bởi các quy định về nước thải, không khí, công nghệ sản xuất, tiêu thụ năng lượng… Trên thực tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thí điểm đưa những tiêu chí này vào áp dụng ở một số khu công nghiệp và đã có những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, để thay đổi mạnh mẽ vấn đề thì việc xây dựng những khu công nghiệp sinh thái cần được triển khai nhanh, mạnh mẽ hơn nữa.

Không chỉ thúc đẩy xây dựng mới các khu công nghiệp sinh thái mà một yêu cầu cũng cấp bách là nâng cấp những khu công nghiệp truyền thống hiện nay sang khu công nghiệp sinh thái. Đây còn là công việc cũng hết sức khó khăn nhưng chúng ta cũng không nên để chậm trễ nhằm phát triển nền kinh tế- xã hội một cách bền vững.