Sản xuất và tiêu dùng bền vững

Thứ hai, 25/11/2024 | 10:19 GMT+7

Sản xuất bền vững

Chương trình SXSH tại tỉnh Bình Dương - Kỳ 1: Đồng hành hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh

26/10/2018

Thực hiện Quyết định số 1419/QĐ-TTg ngày 7-9-2009 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chiến lược sản xuất sạch hơn (SXSH) trong công nghiệp đến năm 2020”; Quyết định số 366/QĐ-UBND ngày 15-2-2012 về việc ban hành kế hoạch SXSH trong công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2012-2018, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp (KC&TV PTCN), Sở Công thương đã tích cực thực hiện 3 nhóm nhiệm vụ: Tuyên truyền, tổ chức hội thảo, tập huấn về SXSH cho doanh nghiệp (DN), đánh giá SXSH tại DN, để tạo sự chuyển biến nhận thức của DN sản xuất công nghiệp, thực hiện SXSH, bảo vệ môi trường, nâng cao năng lực cạnh tranh. Trong giai đoạn 2018-2020, ngoài 3 nhóm nhiệm vụ trên, trung tâm xây dựng, vận hành cơ sở dữ liệu và trang thông tin điện tử về SXSH trong công nghiệp, xây dựng, duy trì mạng lưới các tổ chức hỗ trợ SXSH trong công nghiệp, xây dựng bổ sung và hoàn thiện các chủ trương, chính sách của tỉnh về SXSH, tiến tới áp dụng rộng rãi SXSH trong công nghiệp nhằm đạt được mục tiêu của chiến lược SXSH trên địa bàn tỉnh.
Hội thảo, tập huấn trực tiếp và đánh giá nhanh ngay tại DN
Nhằm triển khai có hiệu quả Kế hoạch hành động SXSH trong công nghiệp của tỉnh, Trung tâm KC&TV PTCN đã xây dựng và đưa ra được nhiều giải pháp tuyên truyền hữu hiệu trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhằm nâng cao nhận thức cho DN và các cơ quan, cán bộ quản lý trên địa bàn tỉnh.
Tại hội thảo cuối năm 2017, một lần nữa Trung tâm KC&TV PTCN đã giới thiệu về các kỹ thuật thực hiện SXSH, phổ biến các văn bản luật về tiết kiệm năng lượng (TKNL), các giải pháp TKNL trong DN sản xuất như: Năng lượng tái tạo, giám sát năng lượng và chất lượng điện năng. Đặc biệt, tại hội thảo có sự góp mặt của Ngân Hàng TMCP Quân Đội - MB Bank nhằm hỗ trợ các gói lãi suất ưu đãi cho việc thực hiện các giải pháp TKNL và SXSH, tham quan các chương trình Demo TKNL và giám sát điện năng.
Đại điện doanh nghiệp dự Hội thảo về sản xuất sạch hơn tại Sở Công thương Bình Dương
Các đại biểu tham dự đã cùng nhau trao đổi những kinh nghiệm, giải pháp hay, thực tế trong triển khai thực hiện TKNL, SXSH tại DN, hiệu quả mô hình quản lý năng lượng cũng như chia sẻ khó khăn, tồn tại trong công tác quản lý nhà nước về năng lượng. Với các Demo trình diễn sử dụng biến tần trong điều khiển động cơ quạt hút giúp tiết kiệm từ 10 - 20% lượng điện tiêu thụ; các hệ thống Solar với những tấm pin mặt trời thế hệ mới với kiểu dáng, chủng loại khác nhau phù hợp cho nhiều kiểu bố trí tại DN, giúp DN có cách tiếp cận gần hơn với các giải pháp về công nghệ trong các lĩnh vực TKNL và SXSH.
Với tiêu chí hội thảo là nơi kết nối 3 nhà: Cơ quan quản lý nhà nước: Sở Công thương, Trung tâm KC&TV PTCN, DN sản xuất và nhà băng, các nhà tổ chức mong muốn có sự phát triển trong công tác tuyên truyền cũng như hỗ trợ tích cực về TKNL và SXSH tại các DN ngày càng thiết thực, khả thi hơn. Từ đó, SXSH và TKNL dần trở thành văn hóa, thói quen tại DN.
Việc kết nối 3 nhà trong công tác KTNL và SXSH là rất quan trọng. Song vai chính trong kịch bản SXSH vẫn là DN. Trong năm 2017, bám sát nhiệm vụ trong kế hoạch “Chương trình SXSH cho DN trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2016-2020”.
Đánh giá sản xuất sạch hơn tại khu vực đúc thớt của Công ty Châu Hoa Việt
Quang cảnh xưởng sản xuất đầy đủ ánh sáng của Công ty May NALT, đơn vị đã được Trung tâm Khuyến công đánh giá sản xuất sạch hơn
Đặc biệt, Trung tâm KC&TV PTCN cũng đã phối hợp với Viện Môi trường và Tài nguyên thuộc Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh thực hiện đề tài “Nghiên cứu đề xuất công cụ phục vụ TKNL lồng ghép đánh giá tiềm năng SXSH cho một số ngành công nghiệp chủ yếu của tỉnh Bình Dương” tại 4 nhà máy ở Bình Dương.
Qua các lớp tập huấn, hội thảo chuyên ngành về SXSH và TKNL, đã đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, kỹ năng thực hành về nhận dạng và áp dụng SXSH cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý, cán bộ tư vấn và hơn 300 cán bộ kỹ thuật vận hành của nhà máy.
Nhìn chung, trong năm 2017, Trung tâm KC&TV PTCN đã nâng cao hiệu quả tuyên truyền, phổ biến kiến thức về SXSH trong công nghiệp, đồng thời giới thiệu thông tin về chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước khuyến khích sản xuất bền vững, chống biến đổi khí hậu và đặc biệt là chương trình hỗ trợ thiết thực từ UBND tỉnh Bình Dương. Đặc biệt, trung tâm đã kết hợp giữa tuyên truyền các chính sách khuyến khích, hỗ trợ của Nhà nước với các mô hình DN điển hình thực tế đã áp dụng SXSH có hiệu quả trong nhiều ngành, như: Chế biến gỗ, chế biến cao su, sản xuất hóa chất, sản xuất ắc quy, sơn mài...; kết hợp giữa hướng dẫn xây dựng, thực hiện SXSH tại DN với các đơn vị cung cấp giải pháp và thiết bị TKNL có uy tín, giúp DN cập nhật được các công nghệ hiện đại trong các lĩnh vực thiết bị hiệu suất cao, TKNL.
Tổ chức đoàn tham quan học tập kinh nghiệm, trực tiếp trao đổi với các DN đã áp dụng SXSH có hiệu quả trong và ngoài tỉnh, giúp DN mạnh dạn hợp tác với tư vấn tiến hành đánh giá hiện trạng, đề xuất và triển khai thực hiện các giải pháp sản xuất sạch thành công tại nhà máy của mình. giúp DN chủ động ứng phó, ngăn ngừa và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, năng lượng, tái sử dụng nguyên liệu trong sản xuất và giảm các tác động về môi trường.
Một doanh nghiệp quản lý tốt nội vi
Hỗ trợ DN lồng ghép SXSH và TKNL
Năm 2017, Trung tâm KC&TV PTCN đã ký hợp đồng và hoàn thành báo cáo kiểm toán năng lượng có thu phí cho 18 DN trên địa bàn tỉnh, hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra trong năm 200%.
Trung tâm KC&TV PTCN đã thực hiện đánh giá nhanh SXSH cho 6 DN: Công ty SXTM Hiện Hoa Anh (phường Tân Phước Khánh, TX.Tân Uyên), Công CP SXTM He Vi (KP.4, phường Tân Định, TX.Bến Cát), Công ty TNHH Châu Hoa Việt (KP. Nội Hóa, phường Bình An, TX.Dĩ An), Công ty TNHH May mặc NALT (KP.Tân Lập, xã An Điền, TX.Bến Cát), Công ty Lâm Việt (Khánh Lộc, Khánh Bình, TX.Tân Uyên) và đánh giá tổng thể SXSH cho 3 DN. Trung tâm cũng đã tổ chức 2 hội thảo về SXSH và TKNL cho các DN sản xuất công nghiệp trên địa bàn.
Thông qua báo cáo đánh giá SXSH, Trung tâm KC&TV PTCN đã giúp cho DN lồng ghép SXSH và TKNL. Qua đánh giá SXSH, DN nhận thấy những hạn chế trong việc sử dụng nguyên liệu, năng lượng hiện tại và đề xuất các giải pháp sử dụng tiết kiệm và hiệu quả hơn mà không làm giảm năng suất, chất lượng sản phẩm.
Việc đánh giá SXSH đã giúp DN xác định được các chất thải và dòng phát thải sinh ra từ đâu, nguyên nhân phát sinh chất thải, làm thế nào để giảm thiểu hoặc loại bỏ dần các chất thải trong DN, các hình thức tuần hoàn tái sử dụng những phế phẩm, chất thải còn giá trị sử dụng...
Qua nguồn tài liệu tập huấn chuyển giao kỹ thuật, chương trình hỗ trợ thực hiện đánh giá SXSH tại DN đặc trưng của một số ngành do Trung tâm KC&TV PTCN cung cấp, đã có rất nhiều DN quan tâm và tự thực hiện được quy trình đánh giá SXSH cơ bản như: Khởi động, phân tích các công đoạn sản xuất, phát triển các cơ hội SXSH, lựa chọn các giải pháp SXSH, thực hiện các giải pháp SXSH, duy trì SXSH... thiết thực mang lại hiệu quả đáng kể cho DN.
 Ngoài ra, chương trình hỗ trợ còn giúp tư vấn và hướng dẫn các phương pháp áp dụng SXSH phù hợp với quy mô của DN, với chi phí đầu tư ít. Xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu về sản xuất, tiêu thụ nguyên vật liệu, năng lượng, nước và các dạng chất thải một cách có hệ thống, đổi mới và cải tiến công nghệ theo hướng tốt hơn và sạch hơn.
Nhờ tích cực thực hiện 3 nhóm nhiệm vụ: tuyên truyền, hội thảo, tập huấn và đánh giá nhanh tại DN, chương trình SXSH đã đạt hiệu quả thiết thực nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập của DN Bình Dương, đồng hành cùng DN đến thành công theo định hướng phát triển bền vững của tỉnh.
Kế hoạch giai đoạn 2018- 2020, tiếp tục thực hiện việc nâng cao nhận thức và năng lực áp dụng SXSH trong công nghiệp
Ngoài việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện 3 nhóm nhiệm vụ: Tập huấn trực tiếp và đánh giá nhanh ngay tại DN, hỗ trợ DN lồng ghép SXSH và TKNL trong giai đoạn trước, giai đoạn tới, Trung tâm KC&TV PTCN còn xây dựng, vận hành cơ sở dữ liệu và trang thông tin điện tử về SXSH trong công nghiệp, xây dựng, duy trì mạng lưới các tổ chức hỗ trợ SXSH trong công nghiệp, xây dựng bổ sung và hoàn thiện các chủ trương, chính sách của tỉnh về SXSH, tiến tới áp dụng rộng rãi SXSH trong công nghiệp nhằm đạt được mục tiêu của chiến lược SXSH trên địa bàn tỉnh. Tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ theo Quyết định số 1849/QĐ-UBND ngày 19-7-2016 của UBND tỉnh Bình Dương về việc ban hành kế hoạch SXSH trong công nghiệp trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016-2020, trong đó tập trung thực hiện và hoàn thành các nhiệm vụ cụ thể như sau:
Tổ chức hội thảo, tập huấn, tuyên truyền, phổ biến kiến thức về SXSH, giới thiệu các mô hình trình diễn, kết hợp nhân rộng các mô hình áp dụng công nghệ sạch, công nghệ TKNL, SXSH trong công nghiệp cho các cơ sở sản xuất công nghiệp, các tổ chức quần chúng và cộng đồng dân cư.
Tham quan, học tập các mô hình thí điểm về áp dụng SXSH.
Kết hợp công tác tuyên truyền về SXSH với tuyên truyền sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, nhằm nâng cao nhận thức về mối liên kết giữa việc áp dụng SXSH với việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Cử cán bộ tham gia các khóa đào tạo, nâng cao khả năng chuyên môn, năng lực tư vấn, quản lý và triển khai SXSH; tổ chức đào tạo nâng cao năng lực về SXSH cho cán bộ phụ trách SXSH tại các huyện, thị, thành phố.
Đầu tư trang thiết bị cho các cơ quan được lựa chọn làm đầu mối thực hiện các hoạt động tư vấn đánh giá SXSH, thực hiện nghiên cứu chuyển giao công nghệ áp dụng giải pháp SXSH trong công nghiệp.
Tiếp tục xây dựng, vận hành cơ sở dữ liệu và trang thông tin điện tử về SXSH trong công nghiệp.
Cập nhật cơ sở dữ liệu về tình hình sử dụng nguyên liệu và năng lượng một số ngành công nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Vận hành và duy trì chuyên mục SXSH trên website của Trung tâm KC&TV PTCN như: Cập nhật hoạt động, kế hoạch hàng năm và những thành tựu từ các hoạt động đã triển khai.
Tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật về áp dụng SXSH tại các cơ sở sản xuất công nghiệp.
Xây dựng, phổ biến các hướng dẫn kỹ thuật về áp dụng SXSH cho các ngành nghề sản xuất, ưu tiên các ngành công nghiệp mũi nhọn và các ngành nghề sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm cao trên địa bàn tỉnh.
Thực hiện đánh giá SXSH cho các cơ sở sản xuất công nghiệp (sử dụng hiệu quả năng lượng, tiết kiệm nguyên vật liệu so với hiện trạng ban đầu).
Hỗ trợ các cơ sở sản xuất công nghiệp áp dụng các giải pháp SXSH, như: Đầu tư máy móc, thiết bị sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, ứng dụng công nghệ SXSH và xử lý ô nhiễm môi trường.
Xây dựng mô hình trình diễn cho DN sản xuất công nghiệp mang tính đặc trưng ngành trên địa bàn tỉnh.
Xây dựng, duy trì mạng lưới các tổ chức hỗ trợ SXSH trong công nghiệp.
Xây dựng hệ thống báo cáo đánh giá SXSH, mẫu báo cáo đánh giá SXSH cho doanh nghiệp, bộ cơ sở dữ liệu báo cáo.
Xây dựng đơn vị đầu mối về SXSH tại các huyện, thị, thành phố: Cán bộ chuyên trách về SXSH thuộc phòng kinh tế (kết hợp chung với nhiệm vụ của cộng tác viên khuyến công).
Rà soát, xây dựng các chủ trương, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật của tỉnh để thúc đẩy, áp dụng rộng rãi SXSH trong công nghiệp nhằm đạt được mục tiêu của chiến lược SXSH trên địa bàn tỉnh.
Xây dựng, phổ biến các hướng dẫn kỹ thuật về áp dụng SXSH cho các ngành nghề sản xuất, ưu tiên các ngành nghề sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao trên địa bàn tỉnh; thực hiện đánh giá SXSH cho các cơ sở sản xuất công nghiệp (sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm nguyên vật liệu so với hiện trạng ban đầu).
Nhìn chung, sau hơn 10 năm triển khai thực hiện chiến lược SXSH (2009-2018), tỉnh Bình Dương đã thực hiện đạt các mục tiêu: Tuyên truyền về SXSH đến các DN sản xuất trên địa bàn tỉnh thông qua các chương trình, kế hoạch và kênh thông tin đại chúng (tập huấn, hội thảo, áp phích, Đài Phát thanh và Truyền hình, Báo Bình Dương).
Sau 10 năm triển khai thực hiện chiến lược SXSH với sự nỗ lực của Sở Công thương và sự tham gia tích cực của các sở, ngành liên quan đã nâng cao nhận thức của cấp quản lý và cộng đồng DN trên địa bàn tỉnh về lợi ích của việc áp dụng SXSH trong sản xuất công nghiệp, nâng cao khả năng tuyên truyền và năng lực triển khai của cán bộ chuyên trách về SXSH. Đặc biệt, việc hỗ trợ DN thực hiện đánh giá nhanh, đánh giá chi tiết SXSH đã có hiệu quả tuyên truyền sâu rộng đến cộng đồng DN của tỉnh. Các DN cho biết chương trình SXSH của Trung tâm KC&TV PTCN đã đồng hành hỗ trợ DN, mang lại hiệu quả thiết thực cho DN, giúp DN nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh trong thời đại hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay.
Từ công tác tuyên truyền liên tục, hiệu quả và triển khai nhiều hoạt động thiết thực về SXSH, Chương trình SXSH giai đoạn 2012-2017 đã đạt hiệu quả khá cao. Đến nay hầu hết các DN sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã nhận biết được ý nghĩa, lợi ích của việc áp dụng SXSH trong công nghiệp; có khoảng 90% cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh được tuyên truyền và nhận thức được lợi ích của việc áp dụng SXSH trong công nghiệp. Có khoảng 25% cơ sở sản xuất công nghiệp có tiềm năng áp dụng SXSH, đã thực hiện các bước SXSH và những cơ sở này ước thực hiện tiết kiệm được từ 8 - 13% mức tiêu thụ năng lượng, nguyên vật liệu trên đơn vị sản phẩm, tùy vào mức độ lãng phí của các thiết bị và từng khu vực cụ thể. Có khoảng 45% DN có bộ phận chuyên trách về SXSH giai đoạn 2016-2020.
Theo Trung tâm Khuyến công tỉnh Bình Dương