Chìa khóa để doanh nghiệp xanh hóa bền vững

Tin hoạt động

28/09/2025

Tại Tọa đàm “Hành trình xanh hóa của doanh nghiệp Việt Nam hướng tới Netzero” được tổ chức ngày 31/7 vừa qua, các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp cho rằng chỉ số ít doanh nghiệp sẵn sàng chuyển đổi, trong khi phần lớn vẫn loay hoay giữa những rào cản về nhận thức, tài chính và thiếu liên kết hệ sinh thái hỗ trợ.

Tọa đàm nằm trong khuôn khổ Diễn đàn Chuyển đổi xanh và Ngày hội Tái chế 2025 do Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao, Trung tâm BSA và Chương trình HVNCLC - Chuẩn hội nhập phối hợp tổ chức. Sự kiện thu hút đông đảo sự quan tâm từ doanh nghiệp và giới chuyên môn, phản ánh nhu cầu ngày càng rõ rệt trong việc tìm kiếm giải pháp giúp doanh nghiệp thực hiện cam kết phát triển bền vững.

Tại tọa đàm, các chuyên gia cho rằng tuy nhận thức về phát triển bền vững đã lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng doanh nghiệp, nhưng khoảng cách giữa nhận thức và hành động vẫn còn rất lớn. Theo khảo sát từ Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS), nhiều doanh nghiệp đã bước đầu hiểu biết về tái chế, tiêu dùng bền vững nhưng lại thiếu thông tin cụ thể về các chính sách hỗ trợ như tài chính xanh, mua sắm công xanh hay các ưu đãi cho thực hành bền vững.

Các diễn giả chia sẻ về hành trình xanh hóa của doanh nghiệp Việt Nam (Ảnh: BTC)

Bà Phạm Minh Hương, Giám đốc Dịch vụ Phát triển bền vững Deloitte Việt Nam, dẫn lại số liệu từ một báo cáo gần đây của Cục Phát triển Kinh tế tư nhân, cho biết hơn 60% doanh nghiệp đã từng nghe nói đến phát triển bền vững, tuy nhiên chỉ 15% trong số đó có chiến lược hoặc kế hoạch thực thi. Đáng chú ý, gần một nửa trong nhóm này vẫn dừng ở mức “có chiến lược nhưng chưa có hành động cụ thể”. Thực tế này cho thấy dù doanh nghiệp đã có ý định chuyển đổi, họ vẫn gặp trở ngại lớn về nguồn lực và phương pháp tiếp cận.

Một trong những rào cản nổi bật là vấn đề tài chính và thiếu nhân sự có chuyên môn trong lĩnh vực phát triển bền vững. Đặc biệt, thị trường hiện nay chưa thật sự tạo động lực đủ mạnh để thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư nghiêm túc vào chuyển đổi xanh. Mức độ sẵn sàng chi trả của người tiêu dùng Việt Nam cho các sản phẩm thân thiện với môi trường vẫn còn hạn chế, khiến doanh nghiệp dè dặt khi định hướng xanh hóa sản phẩm.

Theo báo cáo của Deloitte, khoảng 50% người tiêu dùng thể hiện sự quan tâm đến các vấn đề như phát thải carbon, kinh tế tuần hoàn hay sản phẩm thân thiện môi trường. Tuy nhiên, chỉ khoảng 30% trong số đó sẵn sàng chi trả cao hơn cho các sản phẩm bền vững. Xu hướng tiêu dùng hiện nay chủ yếu tập trung vào thay đổi hành vi cá nhân như giảm sử dụng nhựa một lần hay cân nhắc dùng sản phẩm tái chế hơn là hỗ trợ tài chính trực tiếp cho doanh nghiệp thông qua mua sắm.

Tuy vậy, đây vẫn được xem là cơ hội nếu doanh nghiệp biết thích ứng. Việc người tiêu dùng sẵn sàng thay đổi thói quen sinh hoạt và chú trọng đến yếu tố môi trường trong lựa chọn tiêu dùng là tín hiệu tích cực. Nếu doanh nghiệp định vị đúng vai trò của mình trong hành trình đó, kết hợp truyền thông hiệu quả và cải tiến sản phẩm theo hướng bền vững, thì sẽ có cơ hội xây dựng thị trường xanh ổn định hơn trong tương lai.

Thúc đẩy hợp tác công - tư

Để rút ngắn khoảng cách giữa cam kết và hành động, các chuyên gia cho rằng cần có sự phối hợp hiệu quả hơn giữa khu vực công và tư. Ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng HIDS cho biết, TP.HCM đang triển khai một số mô hình hợp tác công - tư (PPP) trong lĩnh vực môi trường, tuy nhiên việc kết nối giữa các chủ thể vẫn còn rời rạc. Nguồn lực của doanh nghiệp tư nhân còn nhỏ lẻ, trong khi khu vực nhà nước lại có nhiều tài nguyên chưa được sử dụng hiệu quả.

Ông An nhấn mạnh rằng chuyển đổi xanh không chỉ là vấn đề đầu tư hạ tầng, mà cần mở rộng sang hợp tác nghiên cứu, chia sẻ công nghệ và cùng xây dựng mô hình phát triển bền vững theo đặc thù ngành nghề.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Chánh Phương - Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM cho rằng chuyển đổi xanh là một bài toán tổng thể, đòi hỏi sự chung tay giữa Nhà nước, doanh nghiệp, giới khoa học và người dân. “Việc đi một mình sẽ rất khó. Doanh nghiệp cần đi cùng nhau để tạo nên hệ sinh thái hỗ trợ lẫn nhau,” ông Phương nhấn mạnh.

Trên thực tế, không phải doanh nghiệp nào cũng có đủ tiềm lực để “xanh hóa” toàn diện. Theo bà Phạm Minh Hương, khi nguồn lực hạn chế, doanh nghiệp nên xây dựng lộ trình chuyển đổi theo mức độ ưu tiên cụ thể. Chẳng hạn, doanh nghiệp sử dụng năng lượng lớn nên tập trung vào giảm phát thải, trong khi doanh nghiệp tiêu thụ nhiều bao bì cần chú trọng tái chế và thiết kế lại sản phẩm. Việc đo lường tác động môi trường một cách định lượng sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn xanh, như trái phiếu bền vững hay các khoản vay ưu đãi.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Huy - Tổng Giám đốc ngành Đảm bảo kinh doanh và Dịch vụ thực phẩm khu vực Việt Nam và Campuchia (Tập đoàn Intertek) cho rằng doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống quản lý và thu thập dữ liệu bền vững ngay từ bây giờ. Đây là điều kiện tiên quyết để đạt được các chứng nhận, tiêu chuẩn quốc tế vốn đang trở thành “giấy thông hành” trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Khi đạt được các tiêu chuẩn xanh, doanh nghiệp không chỉ nâng cao vị thế, mà còn tránh rơi vào thế bị động khi thị trường quốc tế siết chặt quy định về môi trường.

Ngoài ra, nhiều chuyên gia cho rằng Việt Nam cần thúc đẩy hình thành các liên minh sản xuất bền vững, giúp doanh nghiệp chia sẻ công nghệ, kinh nghiệm và cùng nhau tiến xa hơn trên hành trình chuyển đổi xanh. Khi mọi nỗ lực đơn lẻ được kết nối thành một hệ sinh thái vững mạnh, doanh nghiệp Việt mới có thể thực sự chuyển mình, không chỉ để thích ứng với bối cảnh toàn cầu, mà còn để phát triển một cách bền vững và tự chủ.

Tuệ Lâm

Tags: