ESG và bài toán tồn tại của doanh nghiệp Việt

Sản xuất bền vững

24/10/2025

Với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu, việc đặt yếu tố môi trường vào trung tâm chiến lược phát triển đang trở thành điều kiện bắt buộc để tồn tại.

Áp lực không còn nằm trên giấy

Nếu trước đây biến đổi khí hậu chỉ là khái niệm trong các hội thảo quốc tế, thì nay nó đã trở thành nỗi lo thường nhật. Chuỗi cung ứng bị gián đoạn do thiên tai, vùng nguyên liệu bị xâm nhập mặn, hay việc các đối tác châu Âu, Mỹ siết chặt tiêu chuẩn xanh khiến doanh nghiệp Việt phải thay đổi. Một báo cáo của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á cho thấy hơn 70% người Việt coi biến đổi khí hậu là mối đe dọa lớn hơn cả suy thoái kinh tế.

Theo ông Đinh Hồng Kỳ, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp xanh TP.HCM: “Biến đổi khí hậu không còn là câu chuyện của tương lai. Với doanh nghiệp, đây là bài toán sống còn. Chữ E (environment) trong ESG chính là khởi đầu cho quá trình tái cấu trúc tư duy, từ sản xuất đến quản trị.”

100% diện tích trồng trọt của Vinamilk được canh tác theo phương pháp hữu cơ và tuần hoàn (Ảnh: TTTC)

Thực tế, các tập đoàn lớn như Vingroup, Vinamilk, Dệt may Việt Nam hay GreenFeed đã đi trước một bước với chiến lược giảm phát thải, đầu tư công nghệ sạch và tối ưu năng lượng. Các mô hình sản xuất thông minh, sử dụng dữ liệu để giảm khí metan, hay sản xuất nhựa sinh thái thay thế nguyên liệu hóa thạch đang dần trở thành chuẩn mực mới trong ngành.

“Tấm hộ chiếu xanh” cho doanh nghiệp Việt

Trên thị trường toàn cầu, tiêu chuẩn môi trường giờ đây là rào cản kỹ thuật bắt buộc. Một lô hàng nông sản hay dệt may không đạt yêu cầu về phát thải carbon có thể bị trả lại ngay tại cảng nhập khẩu. “Chữ E” trong ESG, do đó, không còn là khẩu hiệu, mà là “tấm hộ chiếu xanh” giúp doanh nghiệp Việt bước vào chuỗi cung ứng quốc tế.

Theo khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), gần 60% doanh nghiệp được hỏi cho biết họ biết về ESG, nhưng chỉ 17% thực sự triển khai kế hoạch cụ thể. Nguyên nhân chủ yếu là thiếu vốn, khung pháp lý hướng dẫn và lo ngại chi phí đầu tư ban đầu. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng sự chậm trễ trong hành động có thể khiến doanh nghiệp mất lợi thế cạnh tranh ngay trên sân nhà.

Thực hành tốt ESG giúp doanh nghiệp Việt nâng cao nâng lực cạnh tranh (Ảnh: VnEconomy)

Chính phủ Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ với thế giới về việc đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, thúc đẩy tăng trưởng xanh và chuyển đổi năng lượng sạch. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, điều quan trọng hơn cả là biến các cam kết đó thành công cụ cụ thể như ưu đãi tín dụng xanh, khấu trừ thuế cho đầu tư công nghệ sạch hay cơ chế hỗ trợ chuyển giao công nghệ.

Một số tín hiệu tích cực đã xuất hiện như việc nhiều tổ chức tài chính trong nước bắt đầu xem yếu tố môi trường là tiêu chí bắt buộc khi thẩm định tín dụng, trong khi một số doanh nghiệp đã đưa chỉ tiêu giảm phát thải vào KPI của lãnh đạo. Bên cạnh đó, các sáng kiến tài chính như trái phiếu xanh, quỹ tác động hay bảo hiểm rủi ro thiên tai đang mở ra nguồn lực mới giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong thích ứng.

Theo đánh giá, biến đổi khí hậu là thách thức không của riêng ai, nhưng cũng là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam định hình lại chiến lược phát triển. Khi “chữ E” trong ESG được hiểu đúng và thực thi thực chất, nó không chỉ là công cụ thích ứng, mà còn là đòn bẩy giúp kinh tế Việt Nam bước vững vào kỷ nguyên phát triển bền vững.

Phạm Hùng

Tags: