Phóng viên báo Kinh tế Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Huy Hoàn - Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ - Bộ Công Thương - Chánh văn phòng Văn phòng giúp việc Ban điều hành chiến lược SXSH xung quanh vấn đề này.

Năm 2011, Hợp phần SXSH trong công nghiệp (CPI) sẽ kết thúc. Để duy trì những kết quả mà hợp phần đạt được, những hoạt động nào sẽ được tập trung triển khai, thưa ông?

Hợp phần SXSH trong công nghiệp (CPI) bắt đầu được thực hiện từ năm 2006. Trong quá trình triển khai, Bộ Công Thương đã tổ chức nhiều hoạt động và đạt những kết quả tốt, được đại sứ quán Đan Mạch đánh giá rất cao. Trong quá trình triển khai thực hiện, đã có 43 tỉnh, thành phố được tiếp cận với SXSH, 57 doanh nghiệp tham gia các dự án trình diễn, trung bình các doanh nghiệp này đã tiết kiệm được trên 10% nguyên nhiên vật liệu đầu vào như điện, than, nước, dầu…

Năm 2011, khi hợp phần CPI kết thúc, chiến lược SXSH sẽ được triển khai để kế thừa những kết quả mà hợp phần đã đạt được. Tính đến thời điểm này, công tác chuẩn bị đang gấp rút để kịp hoàn thành và triển khai trong năm nay.

Kế thừa những kết quả của hợp phần CPI, chiến lược SXSH khi được ban hành sẽ triển khai ra tất cả các tỉnh trong cả nước, không giới hạn số tỉnh thành hay doanh nghiệp được tiếp cận với SXSH nhằm mục đích “phổ cập” SXSH đến tất cả các doanh nghiệp và tỉnh thành. Kể từ khi bắt đầu công tác chuẩn bị từ năm 2009, đến thời điểm này, chiến lược SXSH đã bắt đầu được triển khai ra các tỉnh thành với các hoạt động chủ yếu là nâng cao nhận thức, hỗ trợ các tỉnh thành có những kế hoạch hành động cũng như xây dựng giải pháp hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nguồn nhân lực, tư vấn.

Khi triển khai chiến lược sản xuất SXSH trong công nghiệp, những khó khăn gặp phải là gì, thưa ông?

Ba mảng chính của chiến lược SXSH trong công nghiệp là: Tuyên truyền nâng cao nhận thức; hỗ trợ kỹ thuật; xây dựng cơ chế chính sách để tạo ra động lực cho các doanh nghiệp tham gia rộng rãi. Việc tuyên truyền nâng cao nhận thức hiện diễn ra tương đối thuận lợi và chúng tôi đã triển khai ra hầu khắp các tỉnh thành. Tuy nhiên, về hỗ trợ kỹ thuật, đội ngũ cán bộ đủ năng lực còn rất hạn chế. Cho nên, chúng tôi đang tập trung mở các lớp đào tạo giảng viên, đào tạo các cán bộ đủ năng lực làm công tác tư vấn SXSH. Đây là một khâu gặp rất nhiều khó khăn.

Về cơ chế chính sách, hiện chúng tôi đang phối hợp với Bộ Tài chính nghiên cứu cơ chế để hỗ trợ doanh nghiệp. Việc này đang trong quá trình thực hiện để nhanh chóng xây dựng một cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp ngay khi phần hỗ trợ từ hợp phần CPI kết thúc.

Tham gia chiến lược SXSH trong công nghiệp, doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi gì, thưa ông?

SXSH là những giải pháp có thể áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp, hộ gia đình. Có những giải pháp đầu tư nhỏ cũng như đầu tư lớn. Cho nên tùy vào quy mô, tiềm năng của doanh nghiệp mà họ có thể áp dụng dần vào các bước. Ban đầu có thể chỉ quản lý nội vi cũng mang lại hiệu quả.

Chúng tôi đặt vai trò truyền thông nâng cao nhận thức là hàng đầu. Phải làm thế nào cho doanh nghiệp hiểu đầu tư cho SXSH này không thuần túy chỉ là đầu tư cho bảo vệ môi trường mà còn mang lại những hiệu quả kinh tế rõ nét cho doanh nghiệp nhờ vào việc thu hồi, tái sử dụng được những nguyên vật liệu, tiết kiệm năng lượng. Cho nên, ngoài việc tự tổ chức các lớp đào tạo, chiến lược cũng sẽ có cơ chế hỗ trợ cho các sở công thương địa phương để tổ chức các buổi đào tạo, tập huấn tại các doanh nghiệp nhằm nâng cao nhận thức về SXSH. Việc đào tạo, nâng cao nhận thức này được thực hiện không phân biệt đối tượng, bất cứ doanh nghiệp nào có nhu cầu đều có thể tham gia.

Cũng giống như tham gia hợp phần CPI, bước đầu, các doanh nghiệp cũng phải tự bỏ kinh phí ra thực hiện một số giải pháp ban đầu để chứng tỏ họ có cam kết đầu tư. Sau đó, doanh nghiệp trình những giải pháp của mình lên và chúng tôi sẽ có giải pháp hỗ trợ. Tại thời điểm này, các doanh nghiệp vẫn nhận được kinh phí hỗ trợ từ Đan Mạch. Cuối năm 2011, khi hợp phần CPI kết thúc, các dự án trình diễn được lựa chọn sẽ nhận được phần kinh phí từ ngân sách Nhà nước.

Để hỗ trợ nhiều hơn cho doanh nghiệp, chiến lược sẽ có cơ chế gì hỗ trợ cho hệ thống trung tâm SXSH tại các địa phương, thưa ông?

Chiến lược sẽ có cơ chế xây dựng lực lượng cán bộ tư vấn cho các trung tâm. Bên cạnh đó, tại trung ương, chúng tôi đã xây dựng được trung tâm môi trường và sản xuất sạch đặt tại cục môi trường và an toàn công nghiệp, Bộ Công Thương để hỗ trợ về chính sách cho doanh nghiệp. Tại các địa phương, phần lớn đã bổ sung các chức năng nhiệm vụ về hỗ trợ SXSH cho các sở công thương cũng như trung tâm khuyến công để triển khai các hoạt động hỗ trợ cụ thể cho doanh nghiệp./.

Xin cảm ơn ông!

Mục tiêu của chiến lược SXSH trong công nghiệp đề ra trong giai đoạn từ nay đến năm 2015 là 50% cơ sở sản xuất công nghiệp nhận thức được lợi ích của việc áp dụng SXSH trong công nghiệp; 25% cơ sở sản xuất công nghiệp áp dụng SXSH, tiết kiệm từ 5-8% mức tiêu thụ năng lượng, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu trên đơn vị sản phẩm; 70% các sở công thương có cán bộ chuyên trách được đào tạo, đủ năng lực hướng dẫn áp dụng SXSH cho các cơ sở sản xuất công nghiệp. Mục tiêu giai đoạn từ 2016-2020 là 90% cơ sở sản xuất công nghiệp nhận thức được lợi ích của việc áp dụng SXSH trong công nghiệp; 50% cơ sở sản xuất công nghiệp áp dụng SXSH, tiết kiệm từ 8-13% mức tiêu thụ năng lượng, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu trên đơn vị sản phẩm; 90% các sở công thương có cán bộ chuyên trách được đào tạo, đủ năng lực hướng dẫn áp dụng SXSH cho các cơ sở sản xuất công nghiệp.