Với khí hậu thuận lợi cho sự phát triển cây mây, tre… có thể nói nghề mây tre đan đã trở thành nghề truyền thống ở nhiều địa phương trên cả nước. Tuy nhiên, dù mang lại hiệu quả kinh tế nhưng quá trình sản xuất mây tre đan cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ với môi trường.

Là một DN ngành mây tre đan, trước khi áp dụng các giải pháp SXSH, trong quá trình sản xuất, việc xử lý nước thải, chất thải rắn và khí thải trước khi thải ra môi trường của Xí nghiệp Mây tre lá xuất khẩu Âu Cơ chưa được đầu tư đúng mức. Trung bình mỗi năm, xí nghiệp thải hơn 3.000 m³ nước thải (trong đó có chứa các hóa chất độc hại trong quá trình luộc và tẩy mây như H₂O₂, NaOH, SiO₂, dầu diesel… và khoảng 80 tấn chất thải rắn, chủ yếu là vỏ mây thải chưa xử lý được. Ngoài ra, lượng khí và bụi thải thường xuyên phát tán đã làm ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động và môi trường xung quanh.

Để nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng sức cạnh tranh, đảm bảo môi trường và sức khỏe người lao động, xí nghiệp đã quyết định áp dụng quy trình SXSH từ việc trồng nguyên liệu đảm bảo chất lượng đến áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chế biến. Nhiều giải pháp đơn giản đã mang lại hiệu quả ngay lập tức, như chỉ bằng biện pháp thay đổi quản lý nội vi (trước đây vừa đo, vừa cắt rồi đốt gas uốn mây thì nay tiến hành đo cắt xong rồi mới uốn). Riêng công đoạn này mỗi tháng đã tiết kiệm cho xí nghiệp 40% chi phí tiền gas.

Bên cạnh đó, được sự hỗ trợ của Chính phủ Đan Mạch, xí nghiệp tiếp tục đầu tư nhiều giải pháp lớn hơn như thay thế hệ thống tẩy mây, xây dựng hệ thống xử lý nước thải, hệ thống sấy mây, thiết kế nắp đậy bể luộc mây sản xuất và lắp đặt hệ thống thu gom hút bụi…. Cụ thể, để giảm thiểu tiêu hao năng lượng, ở công đoạn đầu, xí nghiệp đã tập trung đầu tư thay mới hệ thống tẩy mây cũ bằng hệ thống mới có gia nhiệt. Trước đây, với 7 bể tẩy mây xám và mây trắng, mỗi bể dung tích 3 m³, mỗi mẻ tẩy được 130 kg nhiên liệu trong khoảng 3 giờ, rất mất thời gian. Chưa kể việc bể làm bằng xi măng nên nhanh chóng bị ăn mòn, gây rò rỉ nước có chứa hóa chất. Vì vậy, xí nghiệp đã đầu tư lắp đặt, thay thế bể tẩy mây mới bằng inox. Do có gia nhiệt nên lượng hóa chất giảm đi 40%, lượng nước giảm 40%, thời gian tẩy giảm 50%. Chỉ ở riêng công đoạn tẩy, xí nghiệp đã tiết kiệm chi phí sản xuất mỗi tháng bình quân hơn 30 triệu đồng so với trước đây. Bên cạnh đó, không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, việc thực hiện các giải pháp SXSH còn mang lại lợi ích môi trường cho xí nghiệp khi giảm được gần 4 tấn khí phát thải, 1.300 m³ nước thải và gần 11 tấn hóa chất độc hại thải ra môi trường mỗi năm. 

Theo ông Nguyễn Trường Thiên: “Lợi ích lớn nhất mà SXSH mang lại là giúp xí nghiệp tạo uy tín và nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm. Ngoài mẫu mã sản phẩm đa dạng, được thiết kế tinh xảo, khách hàng tới thăm xí nghiệp để khảo sát quy trình sản xuất được tận thấy việc đảm bảo vệ sinh môi trường từ khâu trồng, chăm sóc, chế biến nguyên liệu đến khi ra sản phẩm nên lại tin tưởng tiếp tục đặt hàng”./.