Việc "xanh hóa" các khu công nghiệp không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tạo ra những điều kiện tốt hơn cho sức khỏe của người lao động, nâng cao chất lượng cuộc sống, và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Trong những năm qua, Bình Dương đã trở thành một trong những tỉnh có tốc độ phát triển công nghiệp mạnh mẽ nhất tại Việt Nam. Với hơn 30 khu công nghiệp lớn nhỏ, Bình Dương đang đóng góp một phần không nhỏ vào sự tăng trưởng chung của nền kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này cũng mang lại không ít thách thức, đặc biệt là vấn đề ô nhiễm môi trường. Trước tình hình đó, việc xanh hóa các khu công nghiệp ở địa phương không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là hướng đi chiến lược giúp Bình Dương duy trì phát triển bền vững, nâng cao chất lượng sống cho người dân và cải thiện sức khỏe cộng đồng.
Các khu công nghiệp tại Bình Dương hiện nay tập trung chủ yếu vào sản xuất công nghiệp, bao gồm dệt may, chế biến thực phẩm, cơ khí chế tạo và sản xuất điện tử. Sự tập trung đông đúc của các nhà máy, cơ sở sản xuất đã dẫn đến việc tiêu thụ tài nguyên lớn, cùng với đó là sự gia tăng phát thải khí nhà kính, chất thải rắn, nước thải và ô nhiễm tiếng ồn. Đặc biệt, các khu công nghiệp có mật độ dân cư cao và khu vực sản xuất tập trung lại gần các khu dân cư, khiến tình trạng ô nhiễm càng thêm nghiêm trọng. Để giải quyết bài toán này, việc chuyển đổi sang mô hình công nghiệp xanh, thân thiện với môi trường đang được coi là một giải pháp lâu dài và hợp lý.
Khu công nghiệp Sóng Thần 2, Bình Dương (Ảnh: guland.vn)
Một trong những yếu tố quan trọng trong việc xanh hóa các khu công nghiệp ở Bình Dương là việc áp dụng công nghệ hiện đại và thân thiện với môi trường vào quy trình sản xuất. Các nhà máy tại Bình Dương đã bắt đầu đầu tư vào các hệ thống xử lý khí thải, nước thải và chất thải rắn tiên tiến. Ví dụ như các khu công nghiệp lớn như VSIP (Việt Nam - Singapore Industrial Park) và Khu công nghiệp Mỹ Phước đã thực hiện các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm, từ việc sử dụng công nghệ lọc khí, xử lý nước thải đạt chuẩn đến việc sử dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời. Hệ thống năng lượng mặt trời được lắp đặt tại một số khu công nghiệp lớn giúp giảm thiểu lượng điện tiêu thụ từ lưới điện quốc gia, góp phần bảo vệ môi trường và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp cũng bắt đầu chuyển sang sử dụng các nguyên liệu tái chế, hạn chế tối đa việc xả thải ra môi trường. Điển hình, tại Công ty Cheng Loong Bình Dương Paper đang triển khai thực hiện sản xuất và tiêu thụ tài nguyên thiên nhiên một cách có trách nhiệm, dựa trên mô hình kinh tế tuần hoàn, thu hồi giấy để tái sản xuất, thông qua quy trình sản xuất xanh và carbon thấp để giúp giấy trở thành vật liệu đóng gói xanh vĩnh viễn.
Trong hai năm liên tiếp (2022-2023), Cheng Loong Bình Dương Paper được vinh danh trong Top 100 Doanh nghiệp Bền vững Việt Nam, “Top 100 Doanh nghiệp xanh và Phát triển bền vững”, “Top 100 Nhà máy xanh thân thiện với môi trường”, đạt Giải thưởng Sách Xanh tỉnh Bình Dương. Không chỉ thiết lập một mô hình sản xuất bền vững phù hợp cho ngành công nghiệp. Cheng Loong Bình Dương Paper còn dẫn đầu trong việc chuyển đổi và nâng cấp chuỗi cung ứng tái chế, thúc đẩy giáo dục về môi trường và xã hội, cung cấp cho người tiêu dùng những lựa chọn đa dạng và thân thiện hơn với môi trường, mở rộng quy mô của “Khu rừng tái sinh lần thứ hai”.
Cheng Loong Bình Dương Paper đầu tư nhà máy sản xuất giấy hiện đại, thân thiện với môi trường (Ảnh: Báo Tài nguyên & Môi trường).
Đồng thời, một giải pháp quan trọng không thể thiếu trong việc xanh hóa khu công nghiệp là phát triển không gian xanh trong khuôn viên khu công nghiệp. Việc trồng cây xanh, tạo các công viên trong khu công nghiệp không chỉ giúp cải thiện chất lượng không khí, mà còn tạo không gian làm việc thoải mái, nâng cao sức khỏe tinh thần cho người lao động. Các khu công nghiệp như Bàu Bàng, Mỹ Phước đã chú trọng phát triển những khu vực cây xanh, công viên nghỉ ngơi cho công nhân trong giờ giải lao, vừa giúp giảm thiểu ô nhiễm bụi, mà còn cải thiện cảnh quan khu công nghiệp, tạo ra một môi trường làm việc trong lành và thân thiện.
Bình Dương cũng đặc biệt chú trọng vào việc bảo vệ tài nguyên nước trong các khu công nghiệp. Các nhà máy ở đây đã đầu tư các hệ thống xử lý nước thải hiện đại, giúp tái sử dụng nước cho các hoạt động sản xuất và sinh hoạt trong khu công nghiệp. Điều này giúp giảm thiểu việc khai thác nguồn nước tự nhiên, đồng thời bảo vệ các dòng sông, hồ chứa nước khỏi nguy cơ ô nhiễm. Các khu công nghiệp lớn tại Bình Dương như Sóng Thần hay Đại Đăng đã triển khai những biện pháp xử lý nước thải khép kín, giúp tái sử dụng tối đa nguồn nước, giảm tải cho các hệ thống xử lý nước thải tập trung của địa phương.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xanh hóa khu công nghiệp, chính quyền tỉnh Bình Dương cũng đã đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc áp dụng các giải pháp bảo vệ môi trường. Các cơ chế khuyến khích đầu tư vào công nghệ xanh, chính sách hỗ trợ về tài chính cho các doanh nghiệp triển khai các biện pháp tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu ô nhiễm được triển khai ngày càng rộng rãi. Mặt khác, các cơ quan chức năng cũng đã tăng cường công tác thanh tra, giám sát việc thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường tại các khu công nghiệp. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp nhận thức rõ hơn về nghĩa vụ bảo vệ môi trường, mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững trong ngành công nghiệp.
Đoàn công tác HĐND tỉnh giám sát hoạt động xử lý nước thải tại nhà máy sản xuất của Công ty Acecook Việt Nam Chi nhánh Bình Dương (Ảnh: Báo Bình Dương)
Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, Bình Dương đang dần trở thành hình mẫu của sự phát triển công nghiệp bền vững, là nơi mà các khu công nghiệp không chỉ thúc đẩy nền kinh tế mà còn bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường. Tuy nhiên, con đường chuyển đổi xanh vẫn còn dài và đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và cộng đồng. Chỉ khi tất cả các bên cùng chung tay, việc xanh hóa các khu công nghiệp ở Bình Dương mới thực sự đạt được hiệu quả lâu dài, góp phần vào sự phát triển bền vững của khu vực và đất nước.
Tuệ Lâm