Nằm trong chuỗi sự kiện “Thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bền vững trong hệ thống phân phối hiện đại” thuộc Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030, ngày 1/8/2023, tại Hà Nội, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Văn phòng Sản xuất và Tiêu dùng bền vững (Bộ Công Thương) phối hợp với Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC tổ chức diễn đàn “Thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bền vững trong hệ thống phân phối hiện đại”.
Diễn đàn có sự tham dự của đại diện Lãnh đạo các đơn vị của Bộ Công Thương (Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững), Bộ Thông tin và Truyền thông (Cục Báo chí); Bộ Tài nguyên và Môi trường (Viện Chiến lược – Chính sách tài nguyên và môi trường); Chương trình phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDP); Đại sứ quán các nước Na Uy, Australia; đại diện các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp trong, ngoài nước, người tiêu dùng và các cơ quan truyền thông.
Diễn đàn nhằm Thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bền vững trong hệ thống phân phối hiện đại
Thời gian qua, để thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững, Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 889/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030. Trong đó nhấn mạnh việc thúc đẩy quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả, bền vững tài nguyên, khuyến khích phát triển nguyên vật liệu và sản phẩm thân thiện môi trường, có thể tái tạo, tái sử dụng và tái chế; thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững trên nền tảng đổi mới và phát triển các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững hướng đến phát triển nền kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam. Bên cạnh đó, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) mới được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2023, trong đó bổ sung quy định, chính sách về thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững. Tuy nhiên, việc thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững vẫn còn một số hạn chế về sản xuất, phân phối sản phẩm thân thiện môi trường đến với người tiêu dùng, về duy trì thói quen, hành vi tiêu dùng bền vững từ người tiêu dùng...
"Phong trào sản xuất, tiêu dùng bền vững bước đầu lan tỏa trong xã hội", ông Lê Triệu Dũng, Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc Gia, Bộ Công Thương
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Lê Triệu Dũng, Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc Gia, Bộ Công Thương cho biết: Thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững trên nền tảng đổi mới, sáng tạo, thực hành và phát triển các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững, thúc đẩy lối sống bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, hướng đến phát triển nền kinh tế tuần hoàn là mục tiêu quan trọng đã được Thủ tướng Chính phủ nêu rõ tại Quyết định số 889/QĐ-TTg ngày 24/6/2020.
Ngày 20/6/2023, Quốc hội đã thông qua Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), trong đó đã làm rõ định nghĩa về tiêu dùng bền vững và quy định những chính sách quan trọng để thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bền vững tại Việt Nam.
Không chỉ dừng lại ở các quy định pháp luật hay các chính sách, hoạt động sản xuất, tiêu dùng bền vững đã được toàn thể xã hội Việt Nam hưởng ứng và triển khai mạnh mẽ trong nhiều năm gần đây. Nhiều chiến dịch, lời kêu gọi, hành động cụ thể từ phía các cơ quan quản lý, các tổ chức trong và ngoài nước, đặc biệt là từ phía cộng đồng doanh nghiệp và người dân đã góp phần thay đổi nhận thức và bước đầu lan tỏa phong trào sản xuất, tiêu dùng bền vững trong xã hội.
"Sản xuất và tiêu dùng bền vững là một quá trình lâu dài, không thể đạt được kết quả thành công trong một thời gian ngắn. Đây cũng là quá trình đòi hỏi sự tham gia của tất cả chủ thể trong xã hội, trong đó, người tiêu dùng là nhân tố đóng vai trò quyết định, vừa là đối tượng thụ hưởng vừa là động lực, là mục tiêu để các chủ thể khác hướng tới." - ông Lê Triệu Dũng nhấn mạnh.
Ông Đỗ Tiến Sỹ - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam
Ông Đỗ Tiến Sỹ - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam cho rằng: Để chuyển đổi thành công sang mô hình kinh tế tuần hoàn, doanh nghiệp cần đảm bảo 3 nguyên tắc: Bắt đầu từ việc thay đổi thiết kế sản phẩm, gồm: Loại bỏ rác thải và ô nhiễm; tăng vòng đời sản phẩm và nguyên vật liệu; và tái tạo các hệ sinh thái tự nhiên. Mô hình này cần được doanh nghiệp áp dụng trong 5 giai đoạn: Thứ nhất là cải tiến thiết kế sản phẩm nhằm tăng khả năng tái chế và tái sử dụng; thứ hai là quá trình sản xuất hạn chế, không tạo ra rác thải; thứ ba là tiêu dùng có trách nhiệm; thứ tư là quản lý rác thải và biến chất thải thành nguồn nguyên liệu giá trị thông qua việc tái sử dụng và tái chế; thứ năm là khâu thiết kế đóng vai trò quan trọng vì có thể giúp giảm rác thải ngay từ lúc sản phẩm chưa đến tay người tiêu dùng".
Là một trong những địa phương tích cực thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững, ông Quách Tất Liêm - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình cho biết: Nhận thức được tầm quan trọng của mục tiêu đề ra, đồng thời hòa nhập chung với xu thế sản xuất, tiêu dùng bền vững trên cả nước. Tỉnh Hòa Bình đã ban hành Quyết định số 2583/QĐ-UBND ngày 23/10/2020 về triển khai thực hiện Quyết định số 889/QĐ-TTg ngày 24/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình hành động Quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021 – 2030 trên địa bàn tỉnh Hòa Bình. Đồng thời, chỉ đạo các Sở, Ban, ngành căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao triển khai thực hiện các nhiệm vụ hướng tới sản xuất sạch hơn, tiêu dùng bền vững.
Tỉnh Hòa Bình đã hỗ trợ khoảng 50% doanh nghiệp trong lĩnh vực phân phối được hướng dẫn, áp dụng các giải pháp về sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng", ông Quách Tất Liêm - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình
"Đến nay, tỉnh Hòa Bình đã hỗ trợ khoảng 50% doanh nghiệp trong lĩnh vực phân phối được hướng dẫn, áp dụng các giải pháp về sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng; giảm 60% tỷ lệ sử dụng bao bì khó phân hủy tại các chợ dân sinh và các trung tâm thương mại, siêu thị; 55% các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp áp dụng đổi mới công nghệ theo hướng sạch, thân thiện với môi trường; 70% doanh nghiệp tham gia chuỗi sản xuất, cung ứng nông sản thực phẩm an toàn. Đặc biệt, tập trung hỗ trợ các đối tượng là các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có quy mô nhỏ và vừa để hình thành chuỗi sản xuất sạch theo từng lĩnh vực như nông, lâm, thủy sản, xây dựng, hàng tiêu dùng, cơ khí chế tạo, điện – điện tử... với hệ thống các siêu thị, trung tâm phân phối bán lẻ. Từ đó, hình thành mối liên kết chặt chẽ là sản xuất xanh - phân phối xanh - tiêu dùng xanh"- ông Liêm thông tin thêm.
Chương trình Diễn đàn gồm 2 phiên thảo luận, phiên thứ nhất: Sản xuất và phân phối bền vững hướng tới tiêu dùng bền vững; Phiên thứ hai: Chính sách và giải pháp thúc đẩy tiêu dùng bền vững. Thông qua nội dung chia sẻ từ các chuyên gia, các nhà quản lý, đặc biệt là thông tin thực tiễn từ các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất bền vững, các nhà quản lý sẽ thấy được bức tranh tổng thể về hoạt động sản xuất, tiêu dùng bền vững, về nhu cầu của người tiêu dùng, về sự tham gia và những khó khăn của doanh nghiệp; sự hỗ trợ, khuyến khích từ phía các cơ quan quản lý và các bài học, kinh nghiệm từ các nước, các tổ chức quốc tế.
Diễn đàn là cơ hội để các chuyên gia, nhà quản lý sẽ thấy được bức tranh tổng thể về hoạt động sản xuất, tiêu dùng bền vững
Sản xuất và tiêu dùng bền vững đã và đang trở thành xu hướng rõ nét tại các quốc gia, nhất là khi nguồn tài nguyên trên thế giới ngày càng cạn kiệt. Diễn đàn “Thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bền vững trong hệ thống phân phối hiện đại” là sự kiện để thống nhất tiếng nói và hành động chung giữa nhà quản lý – nhà sản xuất – nhà phân phối - người tiêu dùng, góp phầp xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường.
Khảo sát năm 2023 của Nielsen IQ cho thấy, 49% người tiêu dùng mang túi riêng, sử dụng túi tái chế; 47% chỉ mua đồ cần thiết, tránh lãng phí; 45% người tiêu dùng có ý thức phân loại rác tái chế và tiết kiệm điện. Nghiên cứu cũng chỉ rõ, sự kỳ vọng của người tiêu dùng với doanh nghiệp về những sáng kiến và hành động thiết thực nhằm cải thiện môi trường. Theo đó, 38% người tiêu dùng đánh giá sáng kiến và hành động thiết thực của doanh nghiệp nhằm cải thiện môi trường là cực kỳ quan trọng. Còn khảo sát về xu hướng tiêu dùng xanh từ góc nhìn của người tiêu dùng Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh của Intage Việt Nam cũng cho thấy, tiêu dùng xanh đang trở thành vấn đề tất yếu. Họ nhận thức được sự cần thiết của các hoạt động bảo vệ môi trường và thay đổi hành vi, thói quen để có các tác động tích cực và bảo vệ môi trường. |
Anh Thư - Phương Loan