Từ một ngành còn non trẻ với quy mô sản xuất thủ công vào những năm 1990, ngành nhựa Việt Nam hiện đã đạt giá trị khoảng 32 tỷ USD, đóng góp 6–7% vào sản xuất công nghiệp và tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lao động. Sự lớn mạnh đó là minh chứng cho năng lực thích ứng và tầm nhìn dài hạn của doanh nghiệp Việt trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi xanh ngày càng sâu rộng.

Ngành nhựa Việt Nam đang cho thấy sự tăng trưởng mạnh trong hơn 30 năm qua (Ảnh: MOIT)

Điểm sáng nổi bật của ngành là sự chuyển dịch từ tăng trưởng theo số lượng sang tăng trưởng theo chất lượng. Ngày càng nhiều doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ tái chế, vật liệu thân thiện môi trường, tự động hóa sản xuất và thiết kế sinh thái. Đây là bước tiến quan trọng để đáp ứng yêu cầu về giảm phát thải, truy xuất nguồn gốc và mở rộng thị trường xuất khẩu sang các quốc gia áp dụng tiêu chuẩn xanh nghiêm ngặt.

Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA) là tổ chức đại diện cho hơn 4.000 doanh nghiệp nhựa đang đóng vai trò hạt nhân trong quá trình chuyển đổi đó. Với tầm nhìn dài hạn, VPA định hướng phát triển ngành dựa trên 5 trụ cột: tăng trưởng bền vững theo chiều sâu, thúc đẩy thiết kế sinh thái, phát triển kinh tế tuần hoàn, chuẩn hóa truy xuất nguồn gốc, và tăng cường hợp tác đa bên giữa Nhà nước, doanh nghiệp và quốc tế.

Những định hướng này không chỉ mang tính chiến lược mà còn thể hiện rõ tinh thần hành động. Nhiều chương trình đang được triển khai như xây dựng tiêu chuẩn quốc gia về EPR (trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất), hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí tuân thủ, thử nghiệm mô hình tái chế địa phương, và mở rộng hợp tác trong nghiên cứu vật liệu sinh học, nhựa tái sinh.

Những năm gần đây, Việt Nam cũng đang chứng minh năng lực tái chế nhựa cao (Ảnh: moitruongachau)

Theo Chủ tịch Hiệp hội Nhựa Việt Nam Đinh Đức Thắng, phát triển xanh không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu nếu doanh nghiệp muốn đứng vững và vươn xa. Các quy định mới về kinh tế tuần hoàn, EPR hay tiêu chuẩn ESG không phải là rào cản, mà là động lực thúc đẩy đổi mới – buộc doanh nghiệp thay đổi để phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

Từ kinh nghiệm điều hành doanh nghiệp và góc nhìn hội nhập, ông Thắng nhấn mạnh: ngành nhựa Việt Nam phải hướng tới tự chủ nguyên liệu, giảm phụ thuộc nhập khẩu và đồng thời phát triển công nghiệp hóa dầu nội địa, hình thành chuỗi giá trị khép kín, nơi sản phẩm nhựa không chỉ phục vụ tiêu dùng, mà còn quay lại vòng tuần hoàn sản xuất thông qua tái chế, tái sử dụng và đổi mới công nghệ.

Bước sang năm thứ 35 của chặng đường phát triển, ngành nhựa Việt Nam đang mở ra giai đoạn mới, giai đoạn mà mỗi doanh nghiệp không chỉ tạo ra sản phẩm, mà còn kiến tạo giá trị bền vững cho cộng đồng và môi trường. Từ nền tảng hội nhập vững chắc, sự đồng hành của Hiệp hội và khát vọng đổi mới của thế hệ lãnh đạo mới, ngành nhựa Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ công nghiệp xanh toàn cầu.

Ngọc Minh