Luật Bảo vệ môi trường năm 2022 đã quy định, từ ngày 01/01/2025, phân loại chất thải rắn sinh hoạt là việc làm bắt buộc với mọi cá nhân và gia đình.
Chương trình phân loại rác thải tại nguồn đang được triển khai mạnh mẽ ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước, với mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm môi trường và nâng cao hiệu quả quản lý chất thải. Nhiều địa phương trên cả nước cũng đã chủ động xây dựng và triển khai những mô hình phân loại rác thải phù hợp với đặc thù từng vùng, đem lại những kết quả tích cực trong việc giảm thiểu lượng rác thải sinh hoạt và bảo vệ môi trường.
Người dân huyện Nam Sách, Hải Dương tận dụng rác hữu cơ làm phân bón (Ảnh: tnmt.vn)
Tại tỉnh Hải Dương, huyện Nam Sách là một trong những đơn vị tiên phong trong việc phân loại rác thải tại nguồn. Huyện đã triển khai mô hình này đến toàn bộ các hộ gia đình, giúp người dân làm quen với việc phân loại rác ngay tại nhà. Người dân tại các xã như Hợp Tiến đã chủ động xử lý rác hữu cơ tại chỗ. Các hộ có ao, chăn nuôi gia súc, gia cầm thường tận dụng thực phẩm, nông sản dư thừa làm thức ăn chăn nuôi. Các hộ có vườn, ruộng trồng cây cảnh, cây rau màu thì ủ rác lấy nước tưới, mùn làm phân. Có hộ ủ trong thùng, có hộ ủ ngay tại hố trong vườn nhà.. Tại thị trấn Nam Sách, mặc dù gặp khó khăn do mật độ dân cư cao, nhưng việc thu gom rác hữu cơ đã được triển khai hiệu quả, giúp giảm mùi và tăng cường sự tham gia của cộng đồng. Tỉnh Hải Dương đang tiếp tục nhân rộng mô hình này trên toàn tỉnh, nhằm giảm thiểu ô nhiễm và thúc đẩy ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng.
Người dân phường 2, thành phố Vũng Tàu thực hiện phân loại rác tại nguồn (Ảnh: Báo BRVT)
Ở Vũng Tàu, một sáng kiến độc đáo trong việc nâng cao ý thức phân loại rác thải tại nguồn là tổ chức hội thi xây dựng clip "Phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn". Đây là một hình thức tuyên truyền trực quan, khuyến khích các hộ gia đình tham gia phân loại rác và chia sẻ những cách làm hay trong việc thực hiện công tác này. Mô hình này đã thu hút sự tham gia nhiệt tình của người dân và tạo ra sự lan tỏa trong cộng đồng về trách nhiệm bảo vệ môi trường.
Còn tại Cà Mau, tỉnh cũng đang triển khai mạnh mẽ công tác phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn. Theo Kế hoạch số 57/KH-UBND, các huyện, thị xã, thành phố của tỉnh đã bắt đầu thực hiện phân loại rác tại các cơ quan, tổ chức và hộ gia đình.
Cán bộ chuyên môn UBND thị trấn Sông Đốc, Cà Mau đến từng hộ tuyên truyền việc thực hiện phân loại rác tại nguồn (Ảnh: Báo Cà Mau)
Đặc biệt, tại thị trấn Sông Đốc, mô hình phân loại rác thải đã được triển khai thí điểm tại Khóm 6A và Khóm 6B, với sự hỗ trợ cấp thùng rác cho mỗi hộ gia đình để phân loại rác đúng quy định. Tại thị trấn Trần Văn Thời, việc tuyên truyền và vận động người dân thực hiện phân loại rác cũng đang được triển khai, tạo sự đồng thuận cao trong cộng đồng. Cà Mau còn phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để triển khai các tuyến đường không rác, qua đó góp phần tạo ra không gian sống xanh, sạch và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Ngoài ra, Cà Mau cũng đang đẩy mạnh các giải pháp công nghệ để giám sát việc phân loại rác tại nguồn, bao gồm việc lắp đặt camera giám sát tại các khu dân cư, đường phố để theo dõi quá trình phân loại và thu gom rác. Các mô hình này đang được nhân rộng ra toàn tỉnh, với mục tiêu không chỉ giảm thiểu ô nhiễm mà còn hướng tới một môi trường sống bền vững cho người dân.
Có thể thấy công tác phân loại rác thải tại nguồn đang dần trở thành một phong trào rộng khắp ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Sự nỗ lực của các địa phương đang góp phần tạo ra những bước tiến quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường, đồng thời nâng cao ý thức bảo vệ tài nguyên thiên nhiên trong cộng đồng.
Phân loại rác tại nguồn là một trong những chính sách môi trường có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Cụ thể, cá nhân và hộ gia đình sẽ phân loại chất thải rắn sinh hoạt thành 3 loại: (1) chất thải rắn có khả năng sử dụng, tái chế; (2) chất thải thực phẩm (như thức ăn thừa, rác thải hữu cơ,…) được tận dụng để làm thức ăn chăn nuôi hoặc phân bón hữu cơ; (3) chất thải rắn sinh hoạt khác (chất thải vô cơ). Nghị định 45/2022/NĐ-CP ngày 7/7/2022 của Chính phủ, quy định mức phạt từ 500 nghìn đồng đến 1 triệu đồng đối với các hộ gia đình và cá nhân không thực hiện phân loại rác tại nguồn theo quy định. |
Minh Phúc