Ngày 14/3, Viện Chiến lược chính sách tài nguyên và môi trường (ISPONRE) phối hợp với Quỹ Hanns Seidel Foundation (HSF) Việt Nam tổ chức Hội thảo tham vấn đề cương kế hoạch hành động quốc gia và lĩnh vực trọng tâm trong thực hiện kinh tế tuần hoàn.
Phát biểu tại hội thảo, Viện trưởng ISPONRE Nguyễn Đình Thọ cho biết, Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi năm 2020 đã đưa ra quy định về kinh tế tuần hoàn (KTTH); Nghị định số 08/2022/NĐ-CP cũng hướng dẫn chi tiết về tiêu chí, cách thức áp dụng, phân công trách nhiệm và cơ chế khuyến khích áp dụng KTTH. Vì vậy, việc sớm công nhận và thể chế hóa khái niệm, quy định về KTTH vào trong hệ thống khung khổ chính sách, pháp luật của Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế và giới khoa học. Hiện tại, ISPONRE đã xây dựng dự thảo đề cương Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện KTTH, theo Điều 139 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP.
Ông Michael Siegner, Trưởng đại diện Quỹ HSF tại Việt Nam chia sẻ, KTTH đang là một xu hướng mạnh mẽ ở nhiều quốc gia trên thế giới và là giải pháp hiệu quả giải quyết các thách thức của toàn cầu như biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học, ô nhiễm rác thải. Thời gian tới, Quỹ HSF sẽ tiếp tục hỗ trợ và đồng hành cùng ISPONRE để có thể hiện thực hoá KTTH, thúc đẩy các biện pháp phát triển bền vững.
Mô hình KTTH được coi là chìa khóa để giải quyết yêu cầu về sử dụng tiết kiệm các nguồn tài nguyên, ô nhiễm môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.
Về dự thảo đề cương Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện KTTH, ông Lại Văn Mạnh, đại diện ISPONRE cho biết, kế hoạch được xây dựng với mục tiêu tận dụng tối đa giá trị tài nguyên, nguồn nguyên vật liệu đã qua sử dụng; hạn chế tối đa chất thải, khí thải ra môi trường. Phát triển các thói quen tốt, tiến tới tạo dựng nét văn hóa trong áp dụng KTTH; hình thành xã hội tuần hoàn, áp dụng các mô hình sản xuất và tiêu dùng, mô hình kinh doanh tuần hoàn trở thành phổ biến trong xã hội.
Đồng thời, khai thác triệt để tiềm năng về đổi mới, sáng tạo để áp dụng KTTH ngay từ giai đoạn thiết kế và triển khai các hệ thống sản xuất bền vững và hiệu quả hơn. Lựa chọn áp dụng mô hình KTTH phổ biến và phù hợp với đặc trưng của từng vùng, miền, ngành và lĩnh vực, thúc đẩy sự phát triển bền vững. Thúc đẩy sự tái sinh của thiên nhiên, tác động tích cực và bền vững đến cuộc sống của con người và môi trường.
Đi kèm với các mục tiêu, dự thảo đề cương kế hoạch cũng đề ra các nhiệm vụ, giải pháp ưu tiêu thực hiện bao gồm: tuyên truyền, giáo dục, đào tạo, tập huấn, phổ biến kiến thức về KTTH; thúc đẩy thiết kế sinh thái, thiết kế để thực hiện KTTH đối với các sản phẩm, cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ trọng tâm; thí điểm và nhân rộng các mô hình KTTH trọng tâm.
Bên cạnh đó, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật; hình thành và phát triển thị trường các hàng hóa và dịch vụ liên quan đến KTTH; thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển khoa học và công nghệ, cung cấp thông tin, dữ liệu và phát triển mạng lưới KTTH tại Việt Nam. Huy động nguồn nhân lực, tài chính và phát triển hạ tầng kỹ thuật; tăng cường liên kết vùng, liên kết ngành, lĩnh vực trong thực hiện KTTH; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong thực hiện KTTH.
Theo dự thảo Kế hoạch, một số ngành, lĩnh vực và dự án trọng tâm thực hiện KTTH bao gồm: Khai thoáng; nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản; giao thông vận tải; năng lượng; chế biến, chế tạo; xây dựng; xử lý, cung cấp nước; dịch vụ sửa chữa, tân trang, phục hồi, tư vấn, đánh giá; du lịch và thương mại; thông tin, truyền thông; quản lý chất thải (ưu tiên chuyển hoá thành tài nguyên, năng lượng).
Tại hội thảo, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận các nội dung liên quan đến đề cương kế hoạch hành động quốc gia và lĩnh vực trọng tâm trong thực hiện KTTH tại Việt Nam, các tiêu chí KTTH phù hợp cho Việt Nam. Cụ thể, các chuyên gia đề xuất, cần thu gọn danh sách ngành, lĩnh vực trọng tâm phù hợp với thực tiễn; cần phân tích từ sản phẩm, cân nhắc các sản phẩm theo quy định EPR để xác định các ngành nghề; các chỉ tiêu đánh giá nên phù hợp với hoạt động thống kê gắn với các ngành, lĩnh vực; cần bổ sung chương trình đào tạo nhân lực về KTTH và có các giải pháp về hỗ trợ phát triển thị trường cung – cầu.
Kết thúc Hội thảo, Phó Viện trưởng ISPONRE Mai Thanh Dung cho biết các ý kiến góp ý đối với lĩnh vực trọng tâm sẽ là cơ sở khoa học quan trọng để bổ sung cho quá trình nghiên cứu đề xuất các hoạt động cần thiết triển khai đối với lĩnh vực được lựa chọn trong tương lai. Các chỉ tiêu KTTH sẽ hỗ trợ quá trình hướng dẫn thực hiện và đánh giá quá trình áp dụng KTTH trong thực tiễn. Viện sẽ tiếp thu, chỉnh sửa, hoàn thiện đề cương để xây dựng, hoàn thiện kế hoạch hành động thực hiện KTTH, kịp thời trình Thủ tướng Chính phủ theo đúng lộ trình đề ra.
Cùng với kinh tế xanh, kinh tế phát thải carbon thấp, mô hình KTTH được coi là chìa khóa để giải quyết yêu cầu về sử dụng tiết kiệm các nguồn tài nguyên, ô nhiễm môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, hướng tới phát triển bền vững, hài hòa lợi ích kinh tế và môi trường. Chuyển từ kinh tế tuyến tính sang KTTH trở thành xu thế phát triển tất yếu, một cơ hội phát triển kinh tế cho Việt Nam. "Với xu hướng phát triển bền vững, phát triển xanh, KTTH là một trong những mục tiêu cần hướng đến và việc ra các chính sách phù hợp từ phía Chính phủ là rất quan trọng. Ngoài ra, cần xây dựng khung pháp luật và các chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển KTTH. Khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư phát triển mạnh mẽ các mô hình KTTH, chú trọng tới hiệu quả đầu tư và phát triển KTTH, đẩy mạnh trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong phát triển KTTH" - PGS.TS Nguyễn Thế Chinh – Phó Chủ tịch VIASEE, Viện trưởng Viện Chính sách Kinh tế Môi trường. |
Hương Linh
