Công ty TNHH Hồng Dương nằm trên địa
bàn phường Việt Hòa (thành phố Hải Dương) chuyên sản xuất chế biến các
loại nông sản, thực phẩm. Công ty có 4 phân xưởng sản xuất, chế biến
muối, gia vị, đông lạnh và cơ khí. Công nghệ sản xuất của công ty TNHH
Hồng Dương gồm nhiều công đoạn yêu cầu nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn
cũng như các yêu cầu khác của quá trình sản xuất các sản phẩm. Quá
trình hoạt động sản xuất của Công ty tiêu thụ năng lượng than và điện
là chủ yếu. Mỗi năm, Công ty tiêu thụ khoảng 278.400kWh điện và 367,2
tấn than với tổng chi phí năng lượng hơn 1,069 tỷ đồng. Trước đây, Công
ty chưa có bộ phận theo dõi về tiết kiệm năng lượng, chưa có thiết bị
đo lường năng lượng cho từng bộ phận, chưa có sự phân công công việc
cho người quản lý theo các công đoạn sản xuất và báo cáo định kỳ về mức
tiêu thụ năng lượng cũng như đánh giá suất tiêu hao năng lượng cho một
đơn vị sản phẩm hay cho một khâu của quá trình sản xuất, từ đó có các
giải pháp điều chỉnh thích đáng. Điện năng sử dụng Công ty mua từ Công
ty Điện lực Việt Nam (EVN) thông qua Trạm biến áp 180KVA. Tổng lượng
điện tiêu thụ khoảng 278.400kWh/năm. Các thiết bị chính trong dây
chuyền chế biến muối tinh và sấy muối tiêu thụ nhiên liệu điện là quạt
công nghiệp, máy bơm nước, máy khuấy, máy vắt nước, máy nghiền muối,
quạt cấp gió, máy sấy thùng quay. Dây chuyền chế biến muối sử dụng 04
động cơ khấy có công suất 15 kWh/động cơ. Những động cơ này có tốc độ
vòng quay 950 vòng/phút tuy nhiên tốc độ khuấy chỉ là 300 vòng/phút,
thời gian hoạt động khoảng 8 giờ/ngày. Việc điều chỉnh tốc độ bằng hộp
giảm tốc gây lãng phí năng lượng. Nguồn nhiên liệu nhiệt sử dụng chủ
yếu trong quá trình sản xuất muối. Dây chuyền sấy muối của công ty đều
sử dụng nhiệt của than cho quá trình sấy muối trực tiếp qua thùng quay.
Cơ sở sử dụng 6 lò than thủ công với kích thước mỗi lò là 1,2m x 0,5m x
0,3m. Nhiệt do than tỏa ra được cấp trực tiếp đến thùng sấy. Mặt lò
cách thùng quay 0,4m.Thùng được quay đều bởi một động cơ điều khiển,
sau khoảng 10 - 15 phút từ khi nạp nguyên liệu muối vào thùng quay,
động cơ được đảo chiều quay để thùng quay ngược lại tự động hất muối ra
ngoài. Việc vận hành các lò than kém hiệu quả do lưu lượng gió cấp và
lượng than đưa vào không tương xứng nên quá trình cháy chưa tối ưu, để
sản xuất ra 01 tấn muối công ty phải tiêu tốn 38,9 kg than, ngoài ra
công nhân phải làm việc trong điều kiện môi trường nhiệt độ cao, chất
lượng sản phẩm thấp. Qua khảo sát sơ bộ cho thấy hệ thống sấy muối
thùng quay đã cũ và tiêu hao nhiên liệu lớn việc vận hành hệ thống sấy
chủ yếu dựa vào lao động thủ công, môi trường sản xuất bị ảnh hưởng khá
lớn.
Trong quá trình kiểm toán năng lượng của Trung tâm Ứng dụng tiến bộ
khoa học, nhóm kiểm toán năng lượng đã đo đạc, phân tích hiện trạng
tính toán hiệu quả kinh tế - năng lượng từ đó so sánh với các tiến bộ
khoa học đã được áp dụng trong và ngoài nước để lựa chọn phương án cải
tiến nhằm đưa ra các giải pháp sử dụng năng lượng hiệu quả hơn. Trước
tiên, Công ty thành lập một nhóm quản lý tình hình sử dụng năng lượng
có cơ chế hoạt động và chế độ thưởng phạt thỏa đáng cho những người
thực hiện tốt việc tiết kiệm năng lượng. Tổ chức tập huấn về sử dụng
năng lượng hiệu quả cho công nhân vận hành và công nhân trực tiếp sản
xuất trên các dây chuyền công nghệ. Ban hành quy trình vận hành các
thiết bị tiêu thụ năng lượng chính của công ty. Đầu tư những thiết bị
đo kiểm cần thiết nhất để giám sát quá trình sản xuất về khía cạnh sử
dụng năng lượng. Tăng cường bảo dưỡng vệ sinh máy móc thiết bị để tăng
tuổi thọ và hiệu quả của thiết bị, hiệu suất truyền nhiệt của các thiết
bị sấy.
Để khắc phục tình trạng dây chuyền sấy muối tiêu hao nhiều năng lượng,
được sự tư vấn của Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học, Công ty TNHH
Hồng Dương đã tiến hành thay thế dây chuyền sấy muối cũ bằng dây chuyền
sấy muối mới theo nguyên lý tầng sôi có công suất lớn hơn 2,5 lần công
suất hiện tại, nối trực tiếp vào phía sau dây chuyền chế biến muối
tinh. Sau khi dây chuyền mới vào hoạt động Trung tâm Ứng dụng tiến bộ
khoa học được sự hỗ trợ kỹ thuật của Viện Nhiệt lạnh (trường Đại học
Bách khoa Hà Nội) đã tiến hành khảo sát, đo đạc để tính toán mức tiết
kiệm năng lượng thực tế đạt được. So với lò sấy thủ công, dây chuyền
sấy mới giảm được 7,25 tấn than/tháng và giảm được số lao động trong
dây chuyền sản xuất từ 18 người/ca xuống còn 15 người/ca. Xét về hiệu
quả kinh tế, so với dây chuyền cũ thì dây chuyền mới tiết kiệm hơn
758,64 triệu đồng trong 1 năm. Trong khi tổng số tiền đầu tư là 2,22 tỷ
đồng, thời gian thu hồi vốn của giải pháp gần 34,8 tháng. Đặc biệt, dây
chuyền sản xuất mới đã giảm lượng phát thải CO2 trên 220 tấn/năm; đồng
thời chất lượng của sản phẩm tăng lên đảm bảo các yêu cầu về vệ sinh an
toàn thực phẩm, tăng sức cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài
nước. Từ khi đưa hệ thống lò sấy mới vào vận hành, Công ty đã tận dụng
nhiệt của hệ thống để sấy các loại nông sản khác như hành, tỏi, cà rốt,
thay thế dây chuyền sử dụng lò hơi nước trước đây. Cách làm này đã tiết
kiệm được một nguồn nhiên liệu phục vụ cho sản xuất, tiết kiệm chi phí
cho hoạt động của Công ty.
Không dừng lại ở lợi ích tiết kiệm năng lượng cho đơn vị mình, Công ty
TNHH Hồng Dương đã nghiên cứu, chế tạo và lắp ráp hệ thống lò sấy nông
sản để phục vụ nhu cầu sản xuất của đơn vị khác. Trước đây, hệ thống lò
sấy theo nguyên lý dung tần sôi của Công ty phải nhập toàn bộ từ Trung
Quốc. Sau 1 năm đưa vào sử dụng, nghiên cứu, các kỹ sư cơ khí của Công
ty đã tự chế tạo được lò cấp nhiệt và các hệ thống khác, chỉ phải nhập
từ Trung Quốc máy sấy dung tần sôi. Năm 2013, Công ty đã triển khai lắp
đặt 1 hệ thống lò sấy cho Công ty Cổ phần Bánh kẹo Hải Châu với công
suất 5 tấn/giờ, chi phí lắp đặt rẻ hơn rất nhiều so với hệ thống nhập
khẩu toàn bộ. Dây chuyền này phù hợp với sấy muối, sấy nông sản. Dự
kiến trong thời gian tới, Công ty TNHH Hồng Dương sẽ sản xuất và cung
cấp dây chuyền hệ thống sấy mới cho doanh nghiệp muối ở Hà Tĩnh.
Giải pháp thay thế dây chuyền sấy thủ công bằng một dây chuyền sấy hiện
đại thực sự là một giải pháp hiệu quả để tiết kiệm năng lượng, hiệu quả
sử dụng năng lượng cao (tăng 30,3%), mỗi năm tiết kiệm được trên 700
triệu đồng. Ngoài ra, Công ty còn đưa vào sử dụng máy biến tần cho các
thiết bị tiêu thụ điện công suất lớn cho phù hợp, như lò sấy hơi, máy
lạnh… Lắp đặt các tấm lợp chiếu sáng ở các mái xưởng. Lắp đặt hệ thống
đèn led phục vụ chiếu sáng ban đêm. Sau một thời gian thành lập nhóm
quản lý năng lượng, đến nay, việc sử dụng năng lượng tiết kiệm đã trở
thành ý thức của bản thân mỗi lao động trong Công ty mà không cần phải
nhắc nhở, rút kinh nghiệm. Đây thực sự là một tác động lớn của việc
triển khai Đề án sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đối với doanh
nghiệp trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
Trong thời gian tới, Công ty TNHH Hồng Dương tiếp tục thực hiện các
giải pháp tiết kiệm năng lượng, tích cực giới thiệu hệ thống lò sấy
hiện đại, tiết kiệm năng lượng tới các doanh nghiệp có hoạt động sấy
muối, các loại hạt nông sản để nhân rộng trong sản xuất.