Từ những lựa chọn nhỏ như mua rau sạch, tái sử dụng túi vải, đến việc chọn hàng Việt thân thiện môi trường, người tiêu dùng Việt đang từng bước “xanh hóa” giỏ hàng của mình.

Những năm gần đây, người tiêu dùng Việt Nam đang dần thay đổi thói quen mua sắm, hướng tới lựa chọn sản phẩm thân thiện với môi trường, có nguồn gốc rõ ràng và đảm bảo sức khỏe. Dù tiêu dùng nội địa vẫn là động lực chính của tăng trưởng, nhưng tác động ngày càng rõ nét của biến đổi khí hậu đã khiến hành vi tiêu dùng chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng bền vững hơn.

Xu hướng tiêu dùng bền vững ngày càng lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng (Ảnh: thoibaotaichinh)

Theo số liệu thống kê, 9 tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt hơn 5,176 nghìn tỷ đồng, tăng 9,5% so với cùng kỳ năm trước. Con số này cho thấy sức mua trong nước duy trì đà phục hồi tích cực, song phía sau là nhiều biến động từ thời tiết cực đoan, chi phí năng lượng tăng và chuỗi cung ứng gián đoạn. Biến đổi khí hậu đang tác động trực tiếp đến giá lương thực thực phẩm, điện, nước và vật liệu xây dựng, khiến người dân phải tính toán kỹ lưỡng hơn khi chi tiêu.

Khảo sát “Tiếng nói người tiêu dùng 2025” của PwC Việt Nam cho thấy 96% người Việt được hỏi bày tỏ lo ngại về biến đổi khí hậu, tỷ lệ cao nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Đáng chú ý, 70% người tiêu dùng chủ động cắt giảm lãng phí thực phẩm và gần 69% sẵn sàng trả thêm tiền để mua sản phẩm thân thiện với môi trường. Điều này phản ánh xu hướng tiêu dùng mới, nơi yếu tố sức khỏe và trách nhiệm môi trường ngày càng quan trọng hơn so với giá cả đơn thuần.

Biến động chỉ số giá tiêu dùng bình quân qua các năm

Nguồn số liệu: Cục Thống kê

Tuy nhiên, nhận thức xanh chưa đồng nghĩa với khả năng chi tiêu xanh. Báo cáo của PwC cũng cho thấy gần một nửa người tiêu dùng Việt vẫn xem bất ổn kinh tế là mối đe dọa lớn với gia đình. Họ vẫn ưu tiên giá cả, nhưng có chọn lọc hơn: không đánh đổi sức khỏe hay môi trường để tiết kiệm chi phí. Trên thực tế, khoảng cách giữa sản phẩm xanh và sản phẩm phổ thông về giá vẫn là rào cản khiến phần đông người tiêu dùng chưa thể chuyển đổi hoàn toàn sang tiêu dùng bền vững.

Trước những thay đổi này, thị trường đang xuất hiện ba xu hướng nổi bật: người dân có xu hướng mua hàng từ nguồn địa phương để giảm rủi ro vận chuyển; tăng nhu cầu với sản phẩm “sạch”, “hữu cơ”, minh bạch nguồn gốc; và ứng dụng công nghệ trong tiêu dùng từ quản lý chi tiêu, lập kế hoạch bữa ăn đến theo dõi sức khỏe, nhằm giảm lãng phí và tối ưu chi phí.

Sự chuyển dịch trong tâm lý tiêu dùng cho thấy, người Việt ngày càng gắn hành vi mua sắm với trách nhiệm xã hội và môi trường. Đó không chỉ là sự thay đổi của thị trường, mà còn là tín hiệu tích cực cho mục tiêu phát triển bền vững, giúp mỗi lựa chọn mua sắm hàng ngày đều góp phần vào nỗ lực chung ứng phó biến đổi khí hậu.