Nghị định 05/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 08/2022/NĐ-CP, quy định chi tiết các điều khoản về trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì theo Luật Bảo vệ môi trường vừa được Chính phủ ban hành. Một trong những điểm mới đáng chú ý trong Nghị định này là các quy định về tỷ lệ tái chế và quy cách tái chế bắt buộc mà doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu cần lưu ý.
Theo quy định, tỷ lệ tái chế bắt buộc là tỷ lệ khối lượng sản phẩm, bao bì tối thiểu phải được thu gom và tái chế trong năm thực hiện trách nhiệm, tính trên tổng khối lượng sản phẩm, bao bì sản xuất và nhập khẩu đưa ra thị trường trong cùng năm. Tỷ lệ này sẽ được xác định dựa trên vòng đời sản phẩm, tỷ lệ thải bỏ, tỷ lệ thu gom, cũng như mục tiêu tái chế quốc gia và yêu cầu bảo vệ môi trường. Tỷ lệ tái chế này sẽ được điều chỉnh 3 năm một lần để phù hợp với yêu cầu bảo vệ môi trường và tình hình kinh tế xã hội của từng thời kỳ.
Ngoài việc đạt tỷ lệ tái chế bắt buộc, nhà sản xuất, nhập khẩu có thể thực hiện tái chế sản phẩm, bao bì do mình sản xuất hoặc nhập khẩu, hoặc tái chế các sản phẩm của nhà sản xuất khác. Tuy nhiên, phế liệu nhập khẩu, bao bì từ quá trình sản xuất công nghiệp và sản phẩm lỗi không được tính vào tỷ lệ tái chế bắt buộc. Nếu nhà sản xuất, nhập khẩu thực hiện tái chế vượt mức yêu cầu, phần khối lượng chênh lệch có thể được bảo lưu để tính vào các năm sau.
Ảnh minh hoạ (Nguồn: lienthuan.vn)
Một điểm đáng chú ý trong Nghị định 05/2025/NĐ-CP là việc quy định cụ thể về quy cách tái chế bắt buộc. Theo đó, quy cách tái chế được xác định cho từng loại sản phẩm, bao bì cụ thể mà không yêu cầu tối thiểu về lượng vật liệu thu hồi như trước. Các đơn vị tái chế phải có giấy phép môi trường hoặc giấy phép môi trường thành phần, và có thể được ủy quyền bởi ít nhất ba nhà sản xuất, nhập khẩu để thực hiện trách nhiệm tái chế. Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ hỗ trợ đăng tải thông tin các đơn vị tái chế đáp ứng yêu cầu lên Hệ thống thông tin EPR quốc gia.
Nghị định 05 cũng đưa ra quy định về việc thực hiện trách nhiệm tái chế vào cuối năm, căn cứ vào số lượng sản phẩm đã sản xuất, nhập khẩu và đưa ra thị trường trong năm trước đó.
Do đó, nếu nhà sản xuất đã thực hiện tái chế trong năm trước đó theo kế hoạch đăng ký, họ có thể bảo lưu khối lượng tái chế để tính vào kết quả tái chế của năm tiếp theo. Nếu chọn đóng góp tài chính thay vì trực tiếp tái chế, doanh nghiệp sẽ phải thực hiện việc đóng góp này trước ngày 20 tháng 4 hàng năm.
Cũng theo Nghị định, nhà sản xuất, nhập khẩu các sản phẩm như kẹo cao su sẽ không phải thực hiện trách nhiệm tái chế đối với bao bì của sản phẩm này. Ngoài ra, nếu bao bì sản phẩm do chính nhà sản xuất thu hồi và đóng gói để tiếp tục đưa ra thị trường (ví dụ bao bì của sản phẩm nước giải khát), thì cũng không cần thực hiện tái chế bao bì này.
Nghị định 05/2025/NĐ-CP cũng xác định trách nhiệm tái chế không dựa vào giá trị nhập khẩu hay doanh thu sản phẩm không phải tái chế. Điều này giúp giảm bớt gánh nặng cho nhà sản xuất, nhập khẩu khi thực thi chính sách EPR. Đồng thời, tiền đóng góp vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam sẽ được sử dụng để hỗ trợ các hoạt động phân loại, thu gom, tái chế, xử lý sản phẩm, bao bì, và chi phí quản lý, giám sát liên quan đến tái chế.
Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam sẽ công khai việc sử dụng các khoản đóng góp tài chính vào hoạt động tái chế, với các báo cáo gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường và Hội đồng EPR quốc gia vào trước ngày 31 tháng 3 hàng năm. Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ phối hợp với Bộ Tài chính để ban hành các quy định về hỗ trợ tài chính cho hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì trong các chu kỳ tiếp theo.
Ngoài ra, Nghị định cũng quy định rõ ràng về mức đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ các hoạt động xử lý chất thải và trách nhiệm kê khai, nộp tiền của nhà sản xuất, nhập khẩu vào trước ngày 20 tháng 4 mỗi năm. Việc kê khai và nộp tiền phải thực hiện đúng theo mẫu do Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định, với trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp về tính chính xác của thông tin trong bản kê khai.
Xem chi tiết Nghị định 05/2025/NĐ-CP: tại đây Minh Khuê
Tỷ lệ và quy cách tái chế bắt buộc với nhà sản xuất và nhập khẩu
Tái sử dụng tro xỉ của nhà máy nhiệt điện: Cơ hội và thách thức
Sinh viên Đà Nẵng sáng chế máy ép chén đĩa từ phụ phẩm nông nghiệp, thay thế đồ nhựa dùng một lần
Brazil phát triển màng sinh học phân hủy từ vỏ hải sản để sản xuất hydro xanh
Sản xuất xanh định hướng tương lai bền vững ngành cơ khí
Từ phế phụ phẩm nông nghiệp đến sản phẩm xanh
Kỹ sư Việt làm chủ công nghệ xử lý rác không phát thải
Đổi mới công nghệ để phát triển bền vững
