Mới đây, Ủy ban châu Âu và Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) cho biết họ sẽ tham gia vào sáng kiến ​​Breakthrough Energy (Năng lượng Đột phá) của Bill Gates. Việc EU hợp tác tham gia vào dự án lần này sẽ giúp cả ba bên - EU, EIB và Quỹ ​​Breakthrough Energy huy động được 820 triệu euro trong giai đoạn 2022-2026 nhằm đẩy nhanh việc triển khai và thương mại hóa nhanh chóng các công nghệ giúp EU giảm 55% lượng khí thải carbon vào năm 2030.

“Chúng tôi sẽ hỗ trợ các công ty chi trả khoản phí chênh lệch mà họ phải ‘gánh’ khi chuyển sang triển khai công nghệ mới thay thế, ít thải ra carbon hơn - hay còn gọi là Green Premium (Phí Bảo hiểm Xanh)”, Chủ tịch EU Ursula von der Leyen phát biểu tại Hội nghị COP 26 diễn ra tại Glasgow vào tuần qua. Số tiền hỗ trợ sẽ không chỉ đến từ ngân sách của EU, EIB và Breakthrough Energy, ba tổ chức này đều mong đợi các nhà đầu tư tư nhân và các nhà từ thiện sẽ cùng tham gia vào hoạt động này.

Ví dụ như nếu các hãng hàng không sẵn sàng trả gấp đôi để mua nhiên liệu sạch cho máy bay của họ, họ sẽ mất đi một lượng lớn khách hàng bởi giá vé máy bay tăng. Do đó, chúng ta cần giảm chi phí của các công nghệ sạch để chúng có thể cạnh tranh về giá, cũng như tiến hành những nghiên cứu để chi phí sản xuất nhiên liệu xanh giảm đi. “Việc hiện thực hóa mục tiêu không phát thải ròng là một trong những điều khó nhất mà nhân loại từng đối mặt. Nó đòi hỏi phải có công nghệ mới, chính sách mới, quan hệ đối tác mới giữa khu vực tư nhân và nhà nước ở quy mô lớn. Lần hợp tác này giữa Breakthrough Energy, EU và EIB sẽ giúp đẩy nhanh việc áp dụng rộng rãi các giải pháp khí hậu, xây dựng các ngành công nghiệp sạch, thậm chí tạo cơ hội việc làm trên khắp châu Âu cho thế hệ sau”.

Hiện tại, các công nghệ xanh mới có thể giúp cắt giảm lượng khí thải của EU đã sẵn sàng để đưa vào triển khai trong thực tế, nhưng chúng vẫn cần được đầu tư thêm để có thể tiếp cận với thị trường. Các công nghệ không phát thải mới thường có chi phí sản xuất đắt đỏ và thị trường của chúng quá hẹp. Điều này là một bài toán khó đối với các công ty khởi nghiệp ít vốn ở EU.

EU đặt mục tiêu giảm thiểu rủi ro tài chính cho các công ty bằng cách cải thiện mô hình kinh doanh của họ cho đến khi chúng có thể mở rộng thị trường của mình. Các dự án thuộc bốn lĩnh vực hydro sạch, nhiên liệu hàng không, thu giữ carbon và lưu trữ năng lượng sẽ được tài trợ kinh phí.

EU sẽ lấy nguồn tiền từ Horizon Europe và Quỹ Đổi mới để bảo đảm ngân sách cho EIB, giúp EIB có đủ nguồn lực - kết hợp cùng Breakthrough Energy - cung cấp số tiền đầu tư vào các dự án được lựa chọn dựa trên các tiêu chí kể trên. Các tổ chức này dự kiến sẽ lựa chọn những dự án đầu tiên vào năm 2022.

Năm 2015, tỷ phú Bill Gates quyết định thành lập Breakthrough Energy với mong muốn đầu tư vào các công ty có tiềm năng gia tăng tốc độ đổi mới của ngành năng lượng bền vững, phát triển các công nghệ giúp giảm lượng khí thải CO2. Bill Gates chia sẻ, cho đến nay, Quỹ đã huy động được hơn 2 tỷ USD và tài trợ cho hơn 80 công ty từ 11 quốc gia, trên khắp bốn châu lục.

Tuy nhiên, phát biểu tại Hội nghị COP 26 cùng với Von der Leyen, Gates cho biết ông hy vọng họ sẽ không đơn độc trong hành trình này, bởi cần phải có thêm các khoản đầu tư khác từ các tổ chức, doanh nghiệp nếu muốn mở rộng quy mô đổi mới và giảm thiểu chênh lệch chi phí giữa các sản phẩm hiện tại gây phát thải CO2 và các công nghệ xanh với chi phí sản xuất đắt đỏ hơn. “Chi phí chuyển đổi giữa hai sản phẩm phải đủ thấp để mọi người trên toàn thế giới đều có thể chi trả được”.

Von der Leyen cho biết bà hy vọng Quỹ Breakthrough sẽ trở thành hình mẫu cho các sáng kiến ​​tương tự trên khắp thế giới. “Tôi đặc biệt vui mừng khi tại Hội nghị COP 26 lần này, chúng ta đã đề cao tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo. Bởi vì chỉ khi đổi mới, chúng ta mới hiện thực hóa được mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0”.

Cũng trong ngày hôm đó, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã công bố một sáng kiến ​​tương tự tại COP26. Ông cho hay Hoa Kỳ và Diễn đàn Kinh tế Thế giới sẽ ra mắt Liên minh First Movers, một nhóm gồm hai chục công ty lớn nhất và đổi mới nhất thế giới, bao gồm Apple, Boston Consulting Group, Volvo và Fortescue Metals Group. Liên minh này đã đưa ra cam kết mở rộng quy mô hoạt động đổi mới để chống biến đổi khí hậu.

Biden hy vọng các công ty thuộc Liên minh sẽ giúp Hoa Kỳ thực hiện các phương án khả thi về mặt thương mại để giảm thiểu lượng phát thải. “Chúng tôi nhận ra rằng những công nghệ hiện tại không đủ để giúp chúng tôi đạt được cam kết, vì vậy đây phải là một thập kỷ đề cao đổi mới sáng tạo, sự phát triển, triển khai và thương mại hóa các công nghệ năng lượng sạch mới”.

Chính quyền Biden trước đây đã tiến hành những nỗ lực nhằm tăng gấp bốn lần số tiền tài trợ cho các nghiên cứu và phát triển năng lượng sạch trong vòng bốn năm tới.

Hoa Kỳ cũng đã công bố sáng kiến đổi mới nông nghiệp toàn cầu trị giá 4 tỷ USD với Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và 75 đối tác khác. Sáng kiến ​​Sứ mệnh Đổi mới Nông nghiệp vì Khí hậu (AIM4C) này cũng có sự tham gia của Quỹ Bill and Melinda Gates.

“Tôi trân trọng mời tất cả các bạn tham gia cùng chúng tôi. Chúng ta sẽ cùng nhau hoạt động, để đến thời điểm khi chúng ta gặp lại nhau tại COP 27, khoản đầu tư vào chiến dịch này đã tăng gấp đôi”, Biden bày tỏ.

Trước thềm Hội nghị lần thứ 26 của các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26) tại Glasgow, Tỷ phú Bill Gates và Thủ tướng Anh Boris Johnson công bố họ đã đạt được một thỏa thuận chung trị giá 552 triệu USD (400 triệu bảng Anh) nhằm triển khai các công nghệ xanh ở Vương quốc Anh ra thị trường.

Trong đó, Breakthrough Energy sẽ đầu tư 276 triệu USD (200 triệu bảng Anh) trong mười năm tới vào bốn lĩnh vực mục tiêu: hydro xanh, lưu trữ năng lượng dài hạn, nhiên liệu hàng không bền vững và công nghệ thu giữ carbon dioxide từ không khí. Khoản đầu tư phù hợp với cam kết của Chính phủ Anh trong việc thương mại hóa các công nghệ này và đưa Vương quốc Anh về mức phát thải ròng bằng không vào năm 2050.