Giữa lúc hàng loạt doanh nghiệp còn loay hoay với bài toán phát thải, Công ty CP Xi măng Fico Tây Ninh (Fico-YTL) đã trở thành một trong những đơn vị đầu tiên hoàn tất kiểm kê và báo cáo phát thải khí nhà kính theo đúng quy định. 

Không dừng lại ở việc tuân thủ, Fico-YTL còn xem giảm phát thải là bước đệm để tiến sâu vào thị trường carbon, đón đầu xu hướng kinh doanh xanh đang hình thành rõ nét tại Việt Nam. Đây không chỉ là dấu mốc quan trọng đối với riêng Fico-YTL mà còn là tín hiệu tích cực cho toàn ngành xi măng vốn được đánh giá là ngành có lượng phát thải cao và chịu nhiều áp lực từ các cam kết môi trường.

Ngay từ khi các quy định về kiểm kê khí nhà kính còn chưa bắt buộc, Fico-YTL đã chủ động triển khai hệ thống đo lường, kiểm kê và giám sát phát thải trên toàn bộ chuỗi sản xuất. Đến tháng 3/2025, công ty chính thức hoàn tất việc kiểm kê và báo cáo phát thải khí nhà kính phạm vi 1 và 2 (phát thải trực tiếp tại nhà máy và gián tiếp từ hoạt động tiêu thụ năng lượng).

Nhà máy Fico-YTL tại Tây Ninh (Ảnh: moitruongachau.com)

Theo báo cáo mới nhất, mức phát thải trung bình của Fico-YTL hiện đạt khoảng 486 kg CO₂ trên mỗi tấn xi măng, một con số ấn tượng, thấp hơn cả mục tiêu phát thải trung bình mà ngành xi măng Việt Nam đặt ra cho năm 2050 là 550kg CO₂/tấn. Đây là kết quả của một quá trình cải tiến công nghệ, thay đổi tư duy quản trị và hướng tới mô hình phát triển bền vững, dài hạn.

Kinh tế tuần hoàn và công nghệ phát thải thấp

Trái với quan niệm cũ rằng ngành xi măng khó có thể “xanh”, Fico-YTL đã chứng minh điều ngược lại bằng cách ứng dụng đồng bộ các giải pháp tiết kiệm năng lượng và tái sử dụng tài nguyên. Công ty đã chuyển đổi từ mô hình sản xuất truyền thống sang mô hình kinh tế tuần hoàn, sử dụng tro bay, xỉ lò thép và các nguyên liệu thay thế khác để giảm phụ thuộc vào clinker.

Tỷ lệ sử dụng clinker trong sản phẩm của Fico-YTL hiện chỉ khoảng 55,6%, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình ngành là 65%. Nhờ đó, không chỉ phát thải giảm mà chi phí nguyên vật liệu cũng được tối ưu, tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp.

Fico – YTL thực hiện đánh giá vòng đời sản phẩm (LCA) và công bố báo cáo tuyên bố môi trường sản Phẩm (EPDs) tự nguyện cho tất cả sản phẩm xi măng sản xuất tại tất cả nhà máy của công ty. (Ảnh: Fico)

Cùng với đó, công ty cũng đầu tư mạnh vào các giải pháp công nghệ hiện đại như tái sử dụng nhiệt thải trong sản xuất điện, lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái, cải tiến dây chuyền sản xuất tiết kiệm điện và nước. Đặc biệt, Fico-YTL đã thực hiện đánh giá vòng đời sản phẩm (LCA) và công bố hồ sơ môi trường sản phẩm (EPD) cho toàn bộ các sản phẩm từ năm 2023, cho thấy mức độ cam kết minh bạch và nghiêm túc trong quản lý phát thải.

Theo bà Võ Thái Xuân Thủy - Giám đốc Marketing & Phát triển bền vững của Fico-YTL, việc hoàn tất kiểm kê và báo cáo phát thải không chỉ là đáp ứng yêu cầu pháp lý, mà còn là cơ sở để doanh nghiệp chuẩn bị cho thị trường carbon trong tương lai. Fico-YTL coi đây là cơ hội để định vị thương hiệu, mở rộng thị trường và đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.

Fico-YTL không dừng lại ở việc đo lường mà còn đang nghiên cứu các giải pháp thu giữ và sử dụng carbon (CCUS), đồng thời đề xuất với cơ quan quản lý nhà nước những chính sách phân bổ hạn ngạch phát thải hợp lý, phù hợp với đặc thù của ngành xi măng. Doanh nghiệp cũng kêu gọi sự thống nhất trong các phương pháp kiểm kê, báo cáo khí nhà kính để tạo điều kiện cho toàn ngành thực hiện chuyển đổi xanh một cách đồng bộ, hiệu quả.

Thành viên công ty tham gia trồng cây trong khuôn viên nhà máy hoặc vùng phụ cận, thể hiện cam kết hướng tới phát triển xanh và trách nhiệm cộng đồng (Ảnh: moitruongachau.com)

Trong bức tranh chuyển đổi xanh còn nhiều thách thức của ngành xi măng, hành động sớm và bài bản của Fico-YTL mang tính dẫn dắt rõ ràng. Việc hoàn tất kiểm kê và báo cáo phát thải khí nhà kính không chỉ chứng minh năng lực quản trị hiện đại của doanh nghiệp mà còn khẳng định trách nhiệm đối với cộng đồng và môi trường. Đây có thể xem là một hình mẫu tích cực, mở đường cho các doanh nghiệp ngành xi măng cùng đồng hành trong hành trình giảm phát thải và phát triển bền vững tại Việt Nam.

Minh Khuê