Đây là nhà máy điện rác đầu tiên tại TPHCM sử dụng 100% công nghệ Việt Nam, do Công ty TNHH Thủy Lực - Máy và Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị TPHCM phối hợp đầu tư xây dựng. 

Điện rác “Made in Viet Nam”

Tại cuộc họp, ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM cho biết, bãi rác Gò Cát đã đóng cửa không tiếp nhận rác từ năm 2007. Tổng lượng rác thải tiếp nhận cho đến thời điểm đóng cửa là 5,3 triệu tấn. Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị được giao vận hành quản lý bãi rác sau chôn lấp. Mặt bằng còn lại của bãi rác khoảng 25ha, thành phố cho phép công ty được lập kho lưu giữ chất thải công nghiệp không nguy hại để chuyển đến các điểm xử lý tại Đông Thạnh và một số khu vực khác. 

Đến đầu năm 2017, trên cơ sở tham khảo dây chuyền sản xuất điện rác tại tỉnh Hà Nam, các sở ban ngành liên quan đã đồng thuận và đề xuất UBND TP cho phép đầu tư nhà máy thực nghiệm sản xuất điện rác tại Gò Cát. Việc lựa chọn Gò Cát làm khu vực đầu tư nhà máy điện rác vì tại đây đã có nhà máy thu khí rác phát điện do Hà Lan tài trợ. Hệ thống cơ sở hòa lưới điện quốc gia đã được Tập đoàn Điện lực Việt Nam đầu tư. Hiện Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị đang bán điện sạch từ rác cho Tổng công ty Điện lực TPHCM với giá 7,38cent/kWh. Do vậy, đầu tư nhà máy tại khu vực Gò Cát thì sẽ rất thuận lợi để hòa vào lưới điện quốc gia. Mặt khác, trường hợp nhà máy thực nghiệm thành công sẽ là cơ sở để chuyển giao công nghệ “Made in Viet Nam” cho các công ty xử lý rác đang hoạt động trên địa bàn thành phố. 

Ông Nguyễn Gia Long, Tổng giám đốc Công ty TNHH Thủy Lực - Máy cho biết thêm, ngay khi được UBND TP cho phép xây dựng đề án thực nghiệm xây dựng nhà máy điện rác tại Gò Cát, vào tháng 3-2017 công ty đã cùng Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị TPHCM bắt tay vào đầu tư xây dựng và lắp đặt hệ thống dây chuyền sản xuất điện rác. Theo đó, để xử lý rác thành điện phải trải qua 3 công đoạn. Cụ thể, công đoạn xử lý tiền chế, rác công nghiệp (hỗn hợp rác) khi tập kết về sẽ được đưa vào hệ thống máy cắt, cắt đồng điều kích thước và loại bỏ kim loại có lẫn trong rác. Rác sau cắt được đưa vào hệ thống máy ép định hình thành viên nhiên liệu RDF. Công đoạn 2 sẽ chuyển viên nhiên liệu dạng rắn sang dạng khí tổng hợp (syngas) và than carbon (than sạch). Cuối cùng là công đoạn chuyển toàn bộ lượng khí tổng hợp và than carbon làm nhiên liệu cho động cơ đốt trong phát điện và hòa lưới điện quốc gia. Đây là dây chuyền tự động, khép kín. Quá trình nhiệt hóa kín thiếu oxy nên không phát thải thứ cấp. Sản phẩm sau rác là năng lượng xanh - điện rác, mang lại lợi nhuận kinh tế và lợi ích môi trường. Và sau hơn 50 ngày thực hiện, cho đến nay toàn bộ hệ thống dây chuyền sản xuất điện rác đã được hoàn thành. Dòng điện được sản xuất từ rác đã chính thức hòa vào lưới điện quốc gia ngày 22-4-2017. 

Cho phép lập dự án sản xuất điện rác quy mô lớn

Tính cho đến thời điểm hiện tại, nhà máy này đã xử lý 500 tấn rác thải công nghiệp và sản xuất 7MW điện hòa vào lưới điện quốc gia. Đánh giá về hoạt động xử lý rác thành điện, ông Nguyễn Phương Đông, Phó giám đốc Sở Công thương TPHCM cho biết, theo quy hoạch phát triển ngành điện giai đoạn 2015 - 2025 và tầm nhìn 2030, thành phố cần phải đạt mục tiêu sản xuất 100MW điện sạch bao gồm điện sinh khối, điện mặt trời, điện gió và điện rác. Tuy nhiên, cho đến nay trên toàn địa bàn thành phố chỉ mới có duy nhất nguồn điện sạch từ nhà máy điện rác Gò Cát nhưng với công suất hiện tại của nhà máy thì còn rất nhỏ. Do vậy, việc tăng sản lượng điện sạch từ rác trong thời gian tới rất cần thiết nhằm đảm bảo đạt mục tiêu sản lượng điện sạch theo quy hoạch phát triển ngành điện mà Chính phủ đã phê duyệt. 

Tại cuộc họp, đại diện Công ty TNHH Thủy Lực - Máy đề xuất UBND TP cho phép đầu tư mở rộng dự án sản xuất điện từ rác thải sinh hoạt với công suất xử lý 1.000 tấn rác sinh hoạt/ngày. Liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND TP Lê Văn Khoa cho rằng, các đơn vị cần phải tính toán thêm phương án tái chế rác thải đã qua chôn lấp thành điện năng. Như vậy, vừa giải quyết triệt để lượng rác thải đã và đang chôn lấp, vừa cung cấp lượng điện xanh, thân thiện với môi trường, nâng cao giá trị kinh tế môi trường đạt được. 

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh, lượng rác thải phát sinh trên địa bàn thành phố hiện rất lớn. Trung bình mỗi ngày thành phố tiếp nhận khoảng 1,5 triệu tấn rác công nghiệp và 8.300 tấn rác sinh hoạt. Lượng rác này sẽ còn tăng nhanh trong thời gian tới cùng với tốc độ gia tăng dân số và phát triển kinh tế của thành phố. Chủ trương của thành phố là phát triển kinh tế phải gắn với bảo vệ môi trường. Chỉ tiêu đặt ra của thành phổ chỉ rõ, đến năm 2020, phải giảm 50% lượng rác thải chôn lấp. Điều này cũng đồng nghĩa 50% lượng rác thải còn lại sẽ phải tái chế thành năng lượng sạch, phân compost. Do vậy, đề án thực nghiệm sản xuất điện rác đang thực hiện tại Gò Cát rất đáng ghi nhận. Hơn nữa, đây là công nghệ 100% do các nhà khoa học Việt Nam nghiên cứu và sản xuất. Do vậy, đồng ý về mặt chủ trương cho phép hai đơn vị lập dự án đầu tư nhà máy sản xuất điện rác quy mô lớn. Tuy nhiên, đồng chí Nguyễn Thành Phong yêu cầu, Sở Tài nguyên và Môi trường cần phải thành lập hội đồng khoa học TPHCM để đánh giá kết quả đạt được của đề án thực nghiệm sản xuất điện rác đang triển khai tại Gò Cát làm cơ sở để các đơn vị lập dự án đầu tư quy mô lớn trong thời gian tới. Mặt khác, các đơn vị đầu tư cũng phải xem xét kỹ yếu tố quản lý khi mở rộng quy mô đầu tư dự án. Nhất thiết không được để phát sinh các yếu tố gây ảnh hưởng đến chất lượng môi trường của thành phố.

Theo Báo Sài Gòn Giải phóng