Hàng Việt giữ vững vị thế nhờ kinh tế tuần hoàn

Kinh tế tuần hoàn

24/10/2025

Trước xu thế chuyển dịch xanh toàn cầu, kinh tế tuần hoàn (KTTH) đang trở thành “chìa khóa” giúp hàng hóa Việt Nam giữ vững vị thế cạnh tranh và mở rộng thị phần tại các thị trường xuất khẩu lớn.

Thay vì sản xuất - tiêu dùng - thải bỏ như mô hình tuyến tính truyền thống, KTTH hướng đến kéo dài vòng đời sản phẩm thông qua tái sử dụng, tái chế, sửa chữa và thiết kế thân thiện với môi trường. Cách tiếp cận này không chỉ giảm chi phí nguyên vật liệu mà còn giúp doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn xanh ngày càng khắt khe tại châu Âu, Nhật Bản hay Bắc Mỹ.

Theo thống kê của Bộ Công Thương, nhiều ngành hàng xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày, nhựa, chế biến thực phẩm đang chuyển mình mạnh mẽ để thích ứng với các quy định mới như Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) hay yêu cầu minh bạch chuỗi cung ứng.

Ảnh minh hoạ

Một số doanh nghiệp lớn đã sớm đi đầu. Điển hình, tại Vinamilk, nhờ triển khai thu gom, tái chế vỏ hộp sữa, thử nghiệm phân loại rác tại nguồn và hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đã giúp doanh nghiệp vừa giảm rác thải nhựa vừa nâng uy tín thương hiệu. Coca-Cola Việt Nam hay Tân Hiệp Phát cũng đã đầu tư dây chuyền sản xuất chai nhựa tái chế (rPET), giúp giảm phụ thuộc nguyên liệu mới và đáp ứng yêu cầu kiểm soát vòng đời sản phẩm.

Ngành dệt may – một trong những lĩnh vực xuất khẩu chủ lực cũng đang đẩy mạnh sản xuất xanh. Vinatex áp dụng sợi tái chế, quản lý nước và hóa chất theo chuẩn quốc tế, hướng tới chuỗi cung ứng tuần hoàn. Theo Tổng giám đốc Tập đoàn dệt may Việt Nam (Vinatex), ông Cao Hữu Hiếu, KTTH giúp doanh nghiệp “chủ động hơn về nguyên liệu, giảm áp lực chi phí và chứng minh năng lực đáp ứng tiêu chuẩn ESG trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.”

Không chỉ doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV) cũng được hưởng lợi khi tham gia KTTH nhờ tiết kiệm chi phí xử lý chất thải, tạo nguồn nguyên liệu thứ cấp và dễ dàng tiếp cận các thị trường yêu cầu sản phẩm bền vững. Các hiệp hội ngành hàng đang phối hợp với cơ quan quản lý triển khai nhiều chương trình hỗ trợ DNNVV trong thiết kế bao bì có thể tái chế, sản xuất tiết kiệm năng lượng và xây dựng mạng lưới thu hồi nguyên liệu.

Dù tiềm năng lớn, việc áp dụng KTTH vẫn gặp không ít rào cản: chi phí công nghệ cao, hạ tầng thu gom chưa đồng bộ, thiếu tiêu chuẩn cụ thể cho sản phẩm tuần hoàn. Các chuyên gia khuyến nghị cần sớm hoàn thiện khung pháp lý, ban hành chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng xanh và hỗ trợ kỹ thuật để tạo động lực chuyển đổi.

Theo TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương: Nếu Việt Nam không chuyển sang sản xuất tuần hoàn, chúng ta sẽ bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhưng nếu làm tốt, đây sẽ là tấm vé giúp hàng hóa Việt Nam vươn lên các phân khúc giá trị cao.

Hà Linh

Tags: