Sản xuất và tiêu dùng bền vững

Thứ hai, 08/09/2025 | 05:08 GMT+7

Khoa học công nghệ

Sinh viên Đà Nẵng sáng chế máy ép chén đĩa từ phụ phẩm nông nghiệp, thay thế đồ nhựa dùng một lần

07/09/2025

Với mong muốn tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường nhằm thay thế đồ nhựa sử dụng một lần, nhóm sinh viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật – Đại học Đà Nẵng đã nghiên cứu, chế tạo thành công máy ép chén đĩa từ vật liệu tự nhiên như mo cau, mo dừa, bẹ chuối…
Nhóm sinh viên gồm Lê Văn Tuấn, Đặng Hữu Tài, Mai Xuân Sơn, Phan Tấn Sang và Hồ Văn Lý, dưới sự hướng dẫn của tiến sĩ Bùi Hệ Thống – giảng viên Khoa Cơ khí, đã cùng nhau phát triển ý tưởng sau khi nhận thấy tình trạng ô nhiễm từ rác thải nhựa ngày càng đáng báo động, đặc biệt trong các vật dụng ăn uống dùng một lần. Nhóm sinh viên đã tận dụng các nguyên liệu bỏ đi từ nông nghiệp để thử nghiệm tạo ra chén, đĩa phân hủy sinh học và nhanh chóng nhận ra tiềm năng lớn của hướng đi này.
Chiếc máy được thiết kế gọn nhẹ, khung thép chắc chắn, trọng lượng khoảng 150kg, tích hợp các chức năng ép thủy lực, gia nhiệt và khử khuẩn. Nguyên liệu đầu vào được làm sạch bằng khí nén, sau đó đưa vào hệ thống gia nhiệt với mức nhiệt từ 120 đến 180 độ C để làm mềm, định hình qua khuôn ép tạo thành chén hoặc đĩa. Cuối cùng, sản phẩm được khử khuẩn bằng tia UV kết hợp ozone để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Toàn bộ quá trình được tự động hóa thông qua bảng điều khiển, giúp việc vận hành dễ dàng, an toàn.
Cận cảnh Máy ép chén đĩa từ vật liệu thân thiện môi trường (Ảnh: UTE)
Các sản phẩm sau khi ép có thể phân hủy tự nhiên sau vài tháng trong điều kiện thông thường. Sản phẩm không sử dụng hóa chất kết dính, có khả năng chịu nước nhẹ và chịu nhiệt ở mức cơ bản, phù hợp cho các nhu cầu sử dụng một lần trong ngành dịch vụ ăn uống. Hiện máy có thể cho ra từ 60 đến 120 sản phẩm mỗi giờ tùy loại nguyên liệu, với thiết kế khuôn đa dạng.
Tiến sĩ Bùi Hệ Thống, cho biết việc nghiên cứu và thiết kế máy ép chén, đĩa từ các vật liệu có sẵn như mo cau, lá sen, lá bàng… là rất thiết thực. Sáng chế này không chỉ giúp giải quyết vấn đề tiêu thụ sản phẩm xanh mà còn góp phần phát triển kinh tế bền vững và lan tỏa lối sống xanh trong cộng đồng. "Tôi hy vọng sản phẩm này sẽ được phát triển, mở rộng và ứng dụng vào sản xuất trong tương lai", TS. Thống nói.
Thành phẩm đĩa được làm từ mo cau trong quá trình vệ sinh bằng UV chống ẩm mốc (Ảnh: Tiền phong)
Hiện nhóm đang tiếp tục cải tiến để tăng công suất máy, đa dạng mẫu mã khuôn ép, đồng thời tìm kiếm các đối tác để đưa sản phẩm ra thị trường. Mục tiêu của nhóm là phát triển một mô hình sản xuất chén đĩa sinh học quy mô nhỏ, tận dụng nguồn phụ phẩm dồi dào ở nông thôn và đóng góp cho mục tiêu giảm thiểu rác thải nhựa, xây dựng nền kinh tế tuần hoàn.
Sáng kiến này cho thấy tiềm năng sáng tạo và tinh thần trách nhiệm vì cộng đồng của sinh viên Việt Nam trong việc giải các bài toán lớn như ô nhiễm môi trường, phát triển bền vững. Dự án không chỉ là thành quả của đam mê nghiên cứu, mà còn là minh chứng cho việc khoa học kỹ thuật có thể đồng hành hiệu quả cùng các mục tiêu môi trường nếu được đầu tư và hỗ trợ đúng hướng.
Dự án của nhóm sinh viên đã giành giải Nhất trong cuộc thi nghiên cứu khoa học cấp trường năm học 2023 - 2024 và lọt vào vòng chung kết cuộc thi cấp thành phố Đà Nẵng. Sáng chế nhận được sự đánh giá cao từ các chuyên gia trong lĩnh vực cơ khí, môi trường và công nghệ vật liệu. Nhiều ý kiến cho rằng, thiết bị này có khả năng thương mại hóa cao và có thể triển khai tại các hợp tác xã nông nghiệp, hộ sản xuất nhỏ, hoặc các cơ sở kinh doanh đồ dùng sinh học.
Linh Chi t/h