Đánh giá nhanh sản xuất sạch hơn tại công ty TNHH sản xuất kinh doanh gốm sứ Lợi Hưng
Thứ năm, 02/07/2015
Nằm trong khuôn khổ dự án “Xây dựng hướng dẫn kỹ thuật thực hiện sản xuất sạch hơn cho các doanh nghiệp ngành gốm sứ” thuộc “Chiến lược sản xuất sạch hơn trong công nghiệp đến năm 2020”. Công ty TNHH sản xuất kinh doanh gốm sứ Lợi Hưng đã tiến hành thực hiện đánh giá nhanh SXSH nhằm quản lý hoạt động và lên các kế hoạch đầu tư đem lại lợi ích kinh tế và môi trường.
Nằm trong khuôn khổ dự án “Xây dựng hướng dẫn kỹ thuật thực hiện sản xuất sạch hơn cho các doanh nghiệp ngành gốm sứ” thuộc “Chiến lược sản xuất sạch hơn trong công nghiệp đến năm 2020”. Công ty TNHH sản xuất kinh doanh gốm sứ Lợi Hưng đã tiến hành thực hiện đánh giá nhanh SXSH nhằm quản lý hoạt động và lên các kế hoạch đầu tư đem lại lợi ích kinh tế và môi trường.
Công ty TNHH sản xuất kinh doanh gốm sứ Lợi Hưng nằm trên địa phận xã Thuận Giao, huyện Thuận An, Tỉnh Bình Dương chuyên sản xuất các sản phẩm gồm gốm sứ, đất nung các loại, sứ làm từ sợi thủy tinh nhẹ, sứ làm từ xi măng nhẹ. Nguyên liệu sử dụng để sản xuất gồm đất sét đỏ với 6.000kg/tháng, đất sét trắng 4.000 kg/tháng, đá, sợi thủy tinh, xi măng nhẹ 2000 kg/tháng, các hóa chất làm men. Nhu cầu nguyên nhiên liệu tại Công ty như sau: điện 30.000 kWh/tháng, nước ngầm 1.200 m3/tháng, củi 2000 m3/tháng, dầu 2.000 m3/tháng. Tổng Nitơ trong nước thải sau xử lý của Công ty là 13,8 mg/L cao hơn QCVN 24:2009, nồng độ bụi ở khu vực xung quanh lò bao là 0,504 vượt quá QCVN 05-06:2009/BTNMT. Ngoài ra, vẫn còn thất thoát nguyên liệu tại các khâu nghiền trộn, lắng lọc, sàng rung. Để hạn chế ô nhiễm môi trường cũng như tiết kiệm nguyên vật liệu, Công ty đã phối hợp với viện kỹ thuật nhiệt đới và bảo vệ môi trường tiến hành đánh giá nhanh SXSH nhằm tìm ra các giải pháp hạn chế ô nhiễm và đem lại lợi ích về kinh tế cho Công ty.
Quy trình công nghệ sản xuất tổng quát của công ty như sau:
 |
Báo cáo đánh giá nhanh SXSH được thực hiện tại công ty TNHH sản xuất kinh doanh gốm sứ Lợi Hưng bao gồm các khâu như sau: (i) Đánh giá tình trạng môi trường trước khi áp dụng SXSH, (ii) Tiến hành đánh giá SXSH, (iii) Phân loại, sàng lọc và thực hiện các giải pháp SXSH, (iv) Lên kế hoạch duy trì hoạt động SXSH trong tương lai. Qua đánh giá hiệu quả sử dụng nguyên liệu, năng lượng tại các công đoạn sản xuất và tình trạng quản lý nội vi của công ty, cán bộ đánh giá đã nhận dạng được một số vấn đề và đề xuất giảm thiểu ô nhiễm trong quá trình sản xuất như sau:
| TT | Dòng thải/vấn đề | Nguyên nhân | Giải pháp SXSH |
| 1 | Nguyên liệu đất, đá thải nhiều, rơi vãi nhiều ở khu vực nạp liệu | 1.1. Thao tác lao động của công nhân chưa được chuẩn hóa 1.2. Hoạt động vận chuyển nguyên liệu thủ công bằng các xe “rùa”, dễ gây rơi vãi nguyên liệu 1.3. Sản phẩm mộc bị hỏng nhiều do không chọn lựa nguyên liệu ban đầu tốt và chưa được cơ khí hóa tốt các quá trình nghiền trộn | 1. Xây dựng và chuẩn hóa quy trình làm việc của công nhân 2. Đầu tư băng tải vận chuyển nguyên liệu 3. Tận dụng ép làm gạch để chèn thêm vào bao lò nung gốm sứ |
| 2 | Nước thải chứa SS và kim loại nặng cao | 2.1. Do yêu cầu kỹ thuật khi thực hiện ép đùn phải có nước 2.2. Vệ sinh lồng thiết bị nghiền trộn chế tạo men 2.3. Trong một số trường hợp đặc biệt theo yêu cầu của khách hàng, phải sử dụng các kim loại nặng có độc tính cao để tạo màu cho sản phẩm | 4. Cải thiện hệ thống thu gom và thực hiện tái sử dụng nước 5. Thực hiện thu gom xử lý triệt để trước khi thải ra môi trường 6. Nghiên cứu thay đổi một vài loại oxit kim loại trong nguyên liệu đầu vào |
| 3 | Tổn thất nhiệt tại khu vực lò bao nung gốm sứ | 4.1. Cấu tạo lò bao theo kỹ thuật xây cũ, có nhiều “vùng chết” trong buồng lò 4.2. Bề dày lớp gạch nhiệt chưa đủ, nhiệt thất thoát ra ngoài 4.3. Không có thiết bị kiểm soát quá trình 4.4. Chưa có thiết bị thu gom xử lý khói lò | 7. Nghiên cứu cải tiến thiết kế bên trong lò bao để nhiệt đều hơn 8. Thực hiện tận dụng nhiệt để sấy sản phẩm mộc sau khi hong khô 9. Lắp đặt các thiết bị kiểm soát quá trình 10. Thiết kế hệ thống ống hút thi gom và xử lý |
Sau khi xác định được 10 giải pháp SXSH, các giải pháp này đã được phân loại theo giải pháp có thể thực hiện ngay và giải pháp có thể thực hiện trong tương lai và đánh giá mức độ đem lại lợi ích kinh tế và lợi ích môi trường như sau:
| TT | Giải pháp SXSH | Nhóm giải pháp | Thực hiện ngay | Nghiên cứu thêm | Lợi ích kinh tế | Lợi ích môi trường |
| 1 | Xây dựng và chuẩn hóa quy trình làm việc của công nhân | QLNV | x | TB | TB | |
| 2 | Đầu tư băng tải vận chuyển nguyên liệu | TĐCN | x | T | TB | |
| 3 | Tận dụng ép làm gạch để chèn thêm vào bao lò nung gốm sứ | TTSD | x | TB | TB | |
| 4 | Cải thiện hệ thống thu gom và thực hiện tái sử dụng nước | TTSD | x | TB | TB | |
| 5 | Thực hiện thu gom xử lý triệt để trước khi thải ra môi trường | XLCĐ | x | T | C | |
| 6 | Nghiên cứu thay đổi một vài loại oxit kim loại trong nguyên liệu đầu vào | TĐNL | x | TB | C | |
| 7 | Nghiên cứu cải tiến thiết kế bên trong lò bao để nhiệt đều hơn | CTTB | x | TB | TB | |
| 8 | Thực hiện tận dụng nhiệt để sấy sản phẩm mộc sau khi hong khô | TTSD | x | C | C | |
| 9 | Lắp đặt các thiết bị kiểm soát quá trình | KSQT | x | T | TB | |
| 10 | Thiết kế hệ thống ống hút thi gom và xử lý | XLCĐ | x | T | C |
Ghi chú: T: thấp; C: cao; TB: trung bình
QLNV: Quản lý nội vi tốt TĐCN: Thay đổi công nghệ
CTTB: Cải tiến thiết bị TĐNL: Thay đổi nguyên liệu
KSQT: Kiểm soát quy trình
TTSD: Tuần hoàn, tái sử dụng
XLCĐ: Xử lý cuối đường ống
10 giải pháp SXSH được chia thành 7 nhóm giải pháp, trong đó giải pháp tối ưu đem lại lợi ích kinh tế, lợi ích môi trường cao và có thể thực hiện ngay là giải pháp thực hiện tận dụng nhiệt để sấy sản phẩm mộc sau khi hong khô. Một số giải pháp cần thiết giúp mang lại hiệu quả kinh tế đồng thời cả hiệu quả môi trường cao cho doanh nghiệp Lợi Hưng đã được xác định, bao gồm:
(i) Bảo trì bảo dưỡng thiết bị thường xuyên,
(ii) Cải tiến các công đoạn phối trộn đất, men để tách riêng và thu hồi lượng nước sử dụng
(iii) Lắp đặt thiết bị kiểm soát quá trình để tối ưu hóa tiêu thụ nhiệt năng cho lò nung.
Để duy trì hoạt động SXSH lâu dài, có hiệu quả, trong tương lai công ty Lợi Hưng cần:
(1) Thành lập đội SXSH của Công ty,
(2) Lắp đặt các thiết bị đo lưu lượng nước tại công đoạn ép đùn,
(3) Lắp đặt thiết bị kiểm soát khí thải ra ngoài môi trường,
(4) Tổ SXSH thực hiện ghi chép, tổng hợp số liệu, báo cáo lãnh đạo và đưa lên bảng tin hàng tuần.
Qua đánh giá nhanh SXSH tại doanh nghiệp Lợi Hưng cho thấy, tiềm năng thực hiện SXSH tại doanh nghiệp này là khá lớn. Với ngành gốm sứ nói chung, việc áp dụng SXSH vẫn còn khá mới mẻ, số doanh nghiệp gốm sứ trong cả nước thực hiện SXSH một cách bài bản chưa nhiều. Trong tương lai, ngành gốm sứ có triển vọng rất lớn trong việc nhân rộng thực hiện SXSH, đem lại hiệu quả về kinh tế và bảo vệ môi trường.
Tài liệu tham khảo:
Viện kỹ thuật nhiệt đới và bảo vệ môi trường, Báo cáo đánh giá nhanh sản xuất sạch hơn tại Công ty TNHH Sản xuất kinh doanh gốm sứ Lợi Hưng, 2014.
QLNV: Quản lý nội vi tốt TĐCN: Thay đổi công nghệ
CTTB: Cải tiến thiết bị TĐNL: Thay đổi nguyên liệu
KSQT: Kiểm soát quy trình
TTSD: Tuần hoàn, tái sử dụng
XLCĐ: Xử lý cuối đường ống
10 giải pháp SXSH được chia thành 7 nhóm giải pháp, trong đó giải pháp tối ưu đem lại lợi ích kinh tế, lợi ích môi trường cao và có thể thực hiện ngay là giải pháp thực hiện tận dụng nhiệt để sấy sản phẩm mộc sau khi hong khô. Một số giải pháp cần thiết giúp mang lại hiệu quả kinh tế đồng thời cả hiệu quả môi trường cao cho doanh nghiệp Lợi Hưng đã được xác định, bao gồm:
(i) Bảo trì bảo dưỡng thiết bị thường xuyên,
(ii) Cải tiến các công đoạn phối trộn đất, men để tách riêng và thu hồi lượng nước sử dụng
(iii) Lắp đặt thiết bị kiểm soát quá trình để tối ưu hóa tiêu thụ nhiệt năng cho lò nung.
Để duy trì hoạt động SXSH lâu dài, có hiệu quả, trong tương lai công ty Lợi Hưng cần:
(1) Thành lập đội SXSH của Công ty,
(2) Lắp đặt các thiết bị đo lưu lượng nước tại công đoạn ép đùn,
(3) Lắp đặt thiết bị kiểm soát khí thải ra ngoài môi trường,
(4) Tổ SXSH thực hiện ghi chép, tổng hợp số liệu, báo cáo lãnh đạo và đưa lên bảng tin hàng tuần.
Qua đánh giá nhanh SXSH tại doanh nghiệp Lợi Hưng cho thấy, tiềm năng thực hiện SXSH tại doanh nghiệp này là khá lớn. Với ngành gốm sứ nói chung, việc áp dụng SXSH vẫn còn khá mới mẻ, số doanh nghiệp gốm sứ trong cả nước thực hiện SXSH một cách bài bản chưa nhiều. Trong tương lai, ngành gốm sứ có triển vọng rất lớn trong việc nhân rộng thực hiện SXSH, đem lại hiệu quả về kinh tế và bảo vệ môi trường.
Tài liệu tham khảo:
Viện kỹ thuật nhiệt đới và bảo vệ môi trường, Báo cáo đánh giá nhanh sản xuất sạch hơn tại Công ty TNHH Sản xuất kinh doanh gốm sứ Lợi Hưng, 2014.
Trần Trang