Việc thiết lập các tiêu chuẩn môi trường sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề môi trường, giảm thiểu chất thải và đạt được sự phát triển bền vững.

Theo đó, hơn 400 khu công nghiệp và 18 khu kinh tế ven biển sẽ được thiết lập các tiêu chuẩn môi trường. Điều này được đánh giá là phù hợp với xu hướng toàn cầu. Đồng thời, điều này cũng nằm trong Chiến lược phát triển quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, và nhằm cụ thể hóa cam kết của Việt Nam về giảm thiểu chất thải rắn đến năm 2050 tại COP26.

Hiện nước ta có 400 khu công nghiệp và khu kinh tế ven biển.

Ông Lê Thành Quân, Vụ trưởng Vụ Quản lý các khu kinh tế (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), cho biết các khu kinh tế ven biển và khu công nghiệp đã đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Tuy nhiên, để đánh giá hiệu quả hoạt động và đo lường tiến độ chuyển đổi của các khu công nghiệp theo hướng khu công nghiệp sinh thái, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang tiến hành xây dựng và hình thành hệ thống cơ sở dữ liệu thử nghiệm về khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam.

Ông Quân cũng cho biết xu hướng phát triển khu công nghiệp bền vững được nhiều quốc gia triển khai như Thụy Sỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản. Việt Nam cũng cần phát triển các khu công nghiệp theo hướng sinh thái, bền vững để hướng tới các mục tiêu phát triển xanh và giảm phát thải. 

"Để hỗ trợ, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn triển khai Nghị định 35/2022/NĐ-CP ngày 28/5/2022 của Chính phủ quy định về quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đang triển khai đồng bộ các giải pháp khu công nghiệp sinh thái và mong muốn có nhiều khu công nghiệp hoàn thành việc chuyển đổi để được chứng nhận khu công nghiệp sinh thái trong thời gian tới”, ông Quân nhấn mạnh.

Theo đó, mục tiêu, phương pháp xây dựng và đề xuất áp dụng bộ chỉ số khu công nghiệp sinh thái cho Việt Nam bao gồm: giới thiệu khung quốc tế về khu công nghiệp sinh thái; tiêu chí khu công nghiệp sinh thái theo quy định của Việt Nam; phương pháp xây dựng, lựa chọn chỉ tiêu và khả năng áp dụng bộ chỉ số khu công nghiệp sinh thái.

Theo đại diện Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp Quốc (UNIDO), bộ chỉ số về khu công nghiệp sinh thái cần đảm bảo tính phù hợp, khả năng thực hiện và có căn cứ khoa học phù hợp với điều kiện của Việt Nam ở các khía cạnh như: môi trường, quản lý khu công nghiệp, xã hội và kinh tế, hỗ trợ giám sát, đánh giá và hỗ trợ công nhân khu công nghiệp sinh thái theo quy định...

Đánh giá về việc xây dựng các khu công nghiệp sinh thái, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý các khu kinh tế (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) bà Vương Thị Minh Hiếu cho rằng hệ thống các khu công nghiệp có vai trò quan trọng thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế và tạo công ăn việc làm cho người lao động. Với 400 khu công nghiệp thu hút vốn đầu tư FDI trực tiếp khoảng 12 tỷ USD, chiếm 80-90% các dự án FDI trong lĩnh vực sản xuất. 

Nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định, bền vững của các khu vực này, việc chuyển đổi từ khu công nghiệp truyền thống sang khu công nghiệp sinh thái, tập trung vào sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên và sản xuất sạch hơn là điều cần thiết.

Chuyên gia đến từ Viện Chiến lược Chính sách, Tài nguyên và Môi trường ông Mai Thế Toản cho rằng cần có các tiêu chí cụ thể cho khu công nghiệp sinh thái, bên cạnh đó là các ưu đãi đi kèm để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, tham gia khu công nghiệp sinh thái. 

Bà Nguyễn Trâm Anh, chuyên gia kỹ thuật UNIDO khẳng định vai trò quan trọng của khoa học công nghệ trong quá trình chuyển đổi từ khu công nghiệp truyền thống sang khu công nghiệp sinh thái. Theo chuyên gia UNIDO, quá trình này cần sự tham gia hỗ trợ của nhiều bên liên quan, chứ không chỉ trông chờ vào Nghị định 35. “Kinh tế 4.0 đang tạo cho chúng ta sự kết nối cộng sinh công nghiệp, xây dựng nền kinh tế mới hoàn toàn, khu công nghiệp không bị đóng trong khu công nghiệp. Vì vậy, cần nhìn nhận vấn đề này ở những góc độ cởi mở hơn.” bà Trâm Anh cho biết.