Lĩnh vực sản xuất bia, rượu, nước giải khát là một trong những lĩnh vực tạo nhiều phát thải carbon, xét từ khía cạnh tiêu thụ năng lượng. Điều này không chỉ làm tăng chi phí sản xuất, giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp mà còn gây lãng phí các nguồn năng lượng, ảnh hưởng tới nền kinh tế nói chung. Việc cải thiện sản xuất theo hướng tăng hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm phát thải, bảo vệ môi trường là hướng đi quan trọng nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững trong lĩnh vực này. 

Nhà máy bia Hà Nội - Hoàng Hoa Thám là chi nhánh trực thuộc Tổng công ty cổ phần Bia-Rượu-Nước giải khát Hà Nội (Habeco). Dưới sự chỉ đạo của Tổng công ty, và ý thức trách nhiệm của một doanh nghiệp thủ đô, trong những năm qua Nhà máy liên tục cải tiến các quy trình sản xuất nhằm đẩy mạnh sản xuất bền vững, tăng hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm phát thải.

Nhà máy bia Hà Nội - Hoàng Hoa Thám

Ông Võ Long Bình, Giám đốc Nhà máy bia Hà Nội - Hoàng Hoa Thám cho biết trong chính sách xử lý môi trường, quản lý năng lượng của Nhà máy đã đề ra các mục tiêu sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả vào hoạt động sản xuất, kinh doanh; xây dựng quy định cho tập thể và cá nhân về sử dụng năng lượng tiết kiệm; xây dựng mạng lưới và hệ thống quản lý năng lượng do Ban giám đốc trực tiếp quản lý; dành một phần kinh phí cho hoạt động tái đầu tư vào quản lý năng lượng…

Bên cạnh đó, nhằm thúc đẩy các sáng kiến cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên nói chung và năng lượng nói riêng, Nhà máy cũng tổ chức các nhóm nghiên cứu các giải pháp tiết kiệm mới, các thiết bị hiệu năng cho chiếu sáng, điều hòa, làm lạnh vv…; các thiết bị hiệu suất cao. Nhờ những chính sách thúc đẩy tích cực này, nhiều giải pháp đã được nghiên cứu và áp dụng tạo hiệu quả tiết kiệm năng lượng và tài nguyên đáng kể. 

Cụ thể, về hiệu quả tiết kiệm năng lượng tổng thể, từ năm 2017 đến nay, chỉ số suất tiêu hao năng lượng/đơn vị sản phẩm (SEC) trung bình năm sau giảm so với năm trước, tỷ lệ tiêu hao năng lượng cũng giảm từ 1-2,5% năm. Tỷ lệ tiết kiệm năng lượng các năm 2018-2020 lần lượt là 2,5%, 2% và 5%. 

Để đạt được thành quả này, các giải pháp công nghệ và cải tiến vận hành đã đóng góp đáng kể. Trong vòng năm năm trở lại đây, Nhà máy đã thực hiện hơn 15 giải pháp tiêu biểu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, đặc biệt là các nguồn nhiên liệu, giảm sử dụng hóa chất và tăng hiệu quả xử lý môi trường. 

Một trong số những giải pháp điển hình giúp tiết kiệm năng lượng là lắp đặt hệ thống màng lọc MBR mới cho xử lý nước thải. Giám đốc Nhà máy cho biết trước đây cơ sở sử dụng hệ thống lọc màng MBR cũ, động cơ 30kW chạy trực tiếp, thiếu khí, tiếng ồn >85dB. “Từ khi thay đổi công nghệ chỉ cần chạy với công suất 10-17kW đủ khí, tiết kiệm điện, giảm tiếng ồn xuống còn < 65dB.  Hiệu quả tiết kiệm năng lượng vượt trội đạt 15% so với trước”, ông Bình thông tin thêm. 

Được biết đây là công nghệ hiện đại mà nhiều nhà máy bia như Sài Gòn - Hà Nội, Heineken Hà Nội cũng đang áp dụng. Ưu điểm của công nghệ này là lọc hiệu quả các loại nước thải giàu chất hữu cơ và dinh dưỡng cao (COD > 2.000mg/l, TN > 100mg/l) như đặc trưng của nước thải bia. Với việc lắp đặt hệ thống màng lọc MBR mới, hiệu quả xử lý nước thải đầu ra cũng tốt hơn.

Hệ thống lò hơi sử dụng nguyên liệu sinh khối của Nhà máy. 

Một giải pháp tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải CO2 khác mà Nhà máy áp dụng là sử dụng nhiên liệu thay thế dầu FO. Từ năm 2014, Nhà máy đã dừng sử dụng lò dầu FO mà thay thế bằng lò hơi sử dụng nguyên liệu sinh khối. Nhiên liệu sử dụng là mùn cưa kích cỡ 2-3mm, độ ẩm <15%. 

Chia sẻ về hiệu quả của công nghệ này, đại diện nhà máy cho biết “Hệ thống lò hơi Biomass Burner tiết kiệm được khoảng 35% chi phí nhiên liệu so với chạy lò dầu. Bên cạnh đó, giải pháp cũng giúp bảo vệ môi trường tốt hơn khi không sử dụng nhiên liệu hóa thạch và hầu như không tạo thêm phát thải ra môi trường.”

Ngoài một số giải pháp tiêu biểu trên, Nhà máy cũng áp dụng các giải pháp tiết kiệm tài nguyên khác, giảm hóa chất sử dụng. Trong đó bao gồm lắp đặt hệ thống phun rửa khu vực sân bãi giao nhận keg bia từ nguồn nước thu hồi từ quá trình lọc rửa thô, nước thải loại khác; thu hồi xút, hóa chất thải giúp tiết kiệm 30% lượng hóa chất mới mỗi tháng; tận dụng hệ thống CIP chung cho nhiều khu vực giúp tiết kiệm 5-10% điện và nước; lắp đặt hệ thống LED tiết kiệm điện cho toàn bộ Nhà máy tiết kiệm 15% điện chiếu sáng… 

Ngoài ra, Nhà máy duy trì thường xuyên các giải pháp kỹ thuật gồm bảo trì, bảo dưỡng các hệ thống nấu, lên men, lọc, chiết…; điều tiết các quá trình sản xuất phù hợp nhằm giảm áp lực phụ tải hệ thống trong giờ cao điểm; thực hiện kiểm toán năng lượng định kỳ và báo cáo lên Tổng công ty nhằm lập kế hoạch sử dụng năng lượng hiệu quả.  

Trong công tác quản lý môi trường, từ năm 2004, Nhà máy triển khai xây dựng, áp dụng Hệ thống Quản lý môi trường theo tiêu chuẩn TCVN/ ISO14001: 2004 được cơ quan TUV Nort (CHLB Đức) cấp giấy chứng nhận. Đồng thời Nhà máy đầu tư các thiết bị, công nghệ hiện đại cho xử lý nước thải. 

Lắp đặt hệ thống phun rửa khu vực sân bãi giao nhận keg bia từ nguồn nước thải thu hồi.

Các giải pháp khác nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất sạch gồm thu hồi sau sử dụng và tái sử dụng các hóa chất vệ sinh như NaOH, HNO3, P3; thu hồi và tái sử dụng vỏ chai nếu đạt yêu cầu. Các loại hóa chất như xút, axit, CIP được tối ưu tái sử dụng, bố trí cân bằng thời gian xả trung hòa hợp lý nhằm tiết kiệm hóa chất, đồng thời thu hồi về bể chứa nước thải để xử lý trước khi thải ra môi trường. 

Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp tiết kiệm nhiên liệu Nhà máy bia Hà Nội - Hoàng Hoa Thám đã giảm sử dụng năng lượng từ 9.5 triệu kWh năm 2017 xuống còn 7.0 triệu kWh năm 2020. Đồng thời, trong quá trình vận hành từ năm 2016 đến nay, Nhà máy cũng chưa gây ra vấn đề môi trường nào. Các kết quả giám sát môi trường luôn nằm trong tiêu chuẩn nước thải công nghiệp QCVN 40:2011/BTNMT.

Người đứng đầu Nhà máy khẳng định sẽ tiếp tục phát huy vai trò doanh nghiệp thủ đô tiêu biểu. “Trong thời gian tới Nhà máy tiếp tục cải tiến, ứng dụng giải pháp tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm phát thải. Bên cạnh đó tăng cường truyền thông cho đội ngũ cán bộ, nhân viên để chủ động sử dụng năng lượng tiết kiệm trong mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh; đảm bảo các trách nhiệm của nhà sản xuất”, ông Võ Long Bình khẳng định.

Giang Nguyễn