Chuyển đổi ngành công nghiệp dệt may theo hướng sản xuất xanh
Thứ hai, 07/03/2022
Ngành dệt may đóng góp rất lớn trong cán cân thương mại xuất khẩu với tỷ lệ 13%-14%, tạo công ăn việc làm cho gần 4 triệu lao động trên khắp cả nước. Nhưng ngành dệt may đang có nhiều thách thức với môi trường, khi là ngành vẫm thuộc nhóm có lượng xả thải và tiêu tốn nhiều năng lượng.
Ngành dệt may đóng góp rất lớn trong cán cân thương mại xuất khẩu với tỷ lệ 13%-14%, tạo công ăn việc làm cho gần 4 triệu lao động trên khắp cả nước. Nhưng ngành dệt may đang có nhiều thách thức với môi trường, khi là ngành vẫm thuộc nhóm có lượng xả thải và tiêu tốn nhiều năng lượng.
Tổ chức quốc tế về Bảo vệ thiên nhiên (WWF) đã chỉ rằng trung bình một năm ngành công nghiệp dệt may toàn cầu tiêu tốn khoảng 1,5 tỷ lít nước, 92 triệu tấn rác thải, chiếm 20% lượng nước thải công nghiệp. Khí thải của ngành dệt may chiếm 2% - 10% tổng lượng khí hiệu ứng nhà kính và tăng lên 26% vào năm 2050 nếu ngành không có động thái thay đổi.
Ngành may mặc đóng góp tỷ trọng GDP lớn trong cán cân thương mai Việt Nam
Theo điều tra tại Việt Nam, để làm ra một chiếc áo phông catton phải mất 2.700 lí nước và ô nhiễm nguồn nước công nghiệp xuất phát từ việc dệt nhuộm và xử lý dệt may là 17% đến 20%. Nhiều vật liệu sử dụng trong quá trình tạo ra sản phẩm dệt may như kim loại nặng, chất chống cháy, amoniac,... là hóa chất độc hại, đe dọa môi trường và sức khỏe con người. Ước tính hóa chất sử dụng tại các doanh nghiệp dệt nhuộm từ 500-2.000kg/1 tấn sản phẩm.
Trung bình mỗi năm, ngành dệt may Việt Nam chi khoảng 3 tỷ USD cho năng lượng sản xuất. Không chỉ sử dụng nhiều năng lượng, ngành này còn gây ô nhiễm nguồn nước do sử dụng nhiều hóa chất độc hại. Quy mô sản xuất vải ngày càng mở rộng, lượng ô nhiễm sẽ tăng không ngừng nếu công nghệ sản xuất không thay đổi.
Các chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần xanh hóa ngành dệt may để tận dụng các cơ hội miễn/giảm thuế từ FTA với châu Âu và các nước (EVFTA, CPTPP…), đảm bảo các yêu cầu của FTA về nguồn nguyên liệu từ vải, sợi đảm bảo các tiêu chuẩn môi trường, xã hội. Nếu không thay đổi phương thức sản xuất từ bây giờ, doanh nghiệp sẽ mất năng lực cạnh tranh. Đồng thời, để đảm bảo an ninh nguồn nước, năng lượng và các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu.
Bà Hoàng Thị Thanh Nga, Đại diện WWF cho rằng, ngành dệt may đang đứng trước thách thức mới, đó là không chỉ đáp ứng yêu cầu nguồn gốc, xuất xứ nguyên liệu sản xuất mà còn phải chứng minh được trách nhiệm xã hội với sức khỏe cộng đồng, các vấn đề liên quan đến môi trường.
Năm 2021, WWF đã phối hợp với Hiệp hội Dệt may Việt Nam triển khai dự án “Xanh hóa ngành dệt may Việt Nam thông qua cải thiện quản lý nước và năng lượng bền vững” nhằm thúc đẩy quản lý lưu vực sông tốt hơn, cải thiện chất lượng nguồn nước và sử dụng năng lượng bền vững. WWF kỳ vọng trong năm 2022 sẽ hỗ trợ nhiều hơn cho các khu công nghiệp trong tiếp cận gói “tín dụng xanh” để đầu tư khu công nghiệp dành riêng cho ngành dệt may.
Nhật Minh