Phát triển thị trường tín chỉ carbon trong nước là một trong những công cụ kinh tế đã được đưa vào Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Như vậy, doanh nghiệp, đơn vị phát thải lớn bắt buộc phải đầu tư các giải pháp giảm phát thải, chắc chắn chi phí không hề nhỏ.

Hiện nay, một sàn giao dịch khí thải Carbon đang được xây dựng thử nghiệm. Hoạt động của sàn tập trung vào các giao dịch giữa bên nhà máy/doanh nghiệp (bên phát thải) và chủ đầu xanh/lao động sạch (bên giảm thải) dành cho các loại hàng hóa đặc biệt như: Tín chỉ Carbon, Chứng chỉ xanh, Trái phiếu xanh. Nếu các nhà máy/doanh nghiệp không thể giảm phát thải hoặc không tuân thủ Cơ chế giảm và bù đắp Carbon, họ sẽ có thể phải mua những tín chỉ Carbon này để bù đắp lượng phát thải của mình.

Ví dụ như nếu một nhà máy có chỉ số phát thải cao hơn mực quy định thì nhà máy đó sẽ bị phạt tiền nếu vượt mức quy định. Nhưng nếu họ mua tín chỉ carbon để bù đắp phần chênh lệch sẽ giúp tiết kiệm chi phí đáng kể. 

Sắp tới, các chuyên gia nhận định, thị trường tín chỉ carbon trong nước sẽ tiến bước. Bất cứ cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp nào một lượng vốn tín chỉ carbon đều có thể tham gia sàn giao dịch. Vấn đề hiện tại là làm thế nào để xác thực được tín chỉ carbon, bởi đây là loại hàng hóa “không định hình”.

Theo ông Vũ Trung Kiên, Giám đốc Công ty CP Tân Nguyên, đơn vị thực hiện xây dựng sàn giao dịch, sàn sẽ có hệ thống đo đạc, kiểm đếm (MRV) và làm bảng tính của một dấu chân carbon của cá nhân/hộ gia đình. Còn đối với công ty có hệ thống chuẩn của thế giới có 2 thị trường. Một là thị trường tuân thủ, được thực hiện chặt chẽ do liên hợp quốc đặt ra các quy chuẩn từ trước đến nay, những phát thải sẽ được đo đếm rất cẩn thận, có người chuyên môn xác minh. Thứ hai là thị trường tự nguyện, đơn giản hơn nhưng nó được tính thêm giá của đa dạng sinh học công thêm tạo công ăn việc làm cho người trông rừng. Ví dụ như một người trồng rừng hoặc 1 người xử lý rác ngoài giá trị giảm CO2 còn thêm giá trị sinh kế cho người dân đa dạng sinh học.

Quá trình tạo ra chứng chỉ được công nhận giúp có thêm một khoản thu nhập, giảm phát thải và được các bên khác mua lại các chứng chỉ xanh hay đạt được những điểm xanh thông qua việc chuyển đổi phát thải, thì điểm xanh đó có thể đổi lấy quà hoặc bán cho bên khác mua lại. 

Được biết Sàn giao dịch Tín chỉ Carbon dựa trên công nghệ Blockchain 4.0, được kỳ vọng sẽ trở thành một môi trường thuận lợi cho giao dịch tín chỉ Carbon, đồng thời, thúc đẩy các giải pháp giảm thải khí thải khí nhà kính, hướng tới nền kinh tế xanh và bền vững.