Hiện nay, việc áp dụng sản xuất sạch hơn (SXSH) trong ngành sản xuất bao bì, giấy không chỉ giúp doanh nghiệp (DN) tiết giảm chi phí sản xuất mà còn góp phần đáng kể vào việc bảo vệ môi trường và tăng tính cạnh tranh của sản phẩm.

Theo báo cáo, hiện nay tốc độ tăng trưởng của ngành giấy trong nước khoảng 10%/năm; năng lực ngành giấy sản xuất khoảng 2 triệu tấn/năm, gấp gần 20 lần so với cách đây 20 năm. Công nghệ sản xuất giấy trong nước còn lạc hậu, máy móc sản xuất không đồng bộ gây lãng phí năng lượng và ô nhiễm môi trường. Riêng ngành bao bì, đại diện Hiệp hội Bao bì Việt Nam (VINPAS) cho biết hiện có khoảng 2.000 doanh nghiệp hoạt động trong ngành, trong đó ngành bao bì nhựa có tốc độ phát triển nhanh nhất, khoảng 15%/năm.

Tại Bình Dương, ngành công nghiệp bao bì có liên hệ mật thiết với hoạt động xuất khẩu hàng hóa, đang trên đà tăng trưởng ổn định. Hiện trên địa bàn tỉnh có khá nhiều DN đang tham gia vào thị trường bao bì với các chủng loại sản phẩm khác nhau như giấy, nhựa, màng kim loại, chai nhựa PET… Phân khúc thị trường cũng có sự phân chia rõ rệt giữa các DN phục vụ cho đối tượng khách hàng nhỏ lẻ và các DN bao bì có thương hiệu chiếm lĩnh hầu hết nhóm khách hàng lớn.

Chẳng hạn, nhóm chai nhựa PET với những thương hiệu lớn như Nhựa Tân Tiến, Nhựa Rạng Đông… chiếm lĩnh thị phần bao bì nhựa thân thiện với môi trường được dùng trong đóng gói sản phẩm; còn nhóm bao bì giấy cho thị trường sữa, thị phần tập trung vào các tập đoàn như Tetra Pak (Thụy Điển), Combibloc (Đức)… vì yêu cầu công nghệ cao. Tuy nhiên, hoạt động của DN bao bì trong nước nhìn chung vẫn nhỏ lẻ, trình độ chưa cao, vốn ít và rất khó tiếp cận nguồn vốn vay… Chính vì vậy, việc áp dụng SXSH là hướng đi tất yếu giúp các DN bao bì tiếp cận được nhiều khách hàng, nhất là trong xu thế tiêu dùng xanh đang là sự lựa chọn của khách hàng trên toàn cầu.

Ông Trần Đỗ Hoài Bảo, Giám đốc Công ty Cổ phần Sản xuất Thương mại He Vi (TX.Bến Cát), cho biết tình hình biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt và khó dự báo, suy thoái đất, nước, suy giảm nguồn tài nguyên rừng, ô nhiễm môi trường xảy ra trên diện rộng… đang đe dọa đến môi trường sống. Trước thực tế này đòi hỏi các quốc gia cùng nhau đẩy mạnh tìm tòi nguyên liệu có thể tái sinh và thay đổi phương thức sản xuất an toàn, thân thiện với môi trường sống. Người tiêu dùng hiện nay đãcónhận thức rất tốt vềtrách nhiệm xãhội, vìvậy họcũng cónhững yêu cầu ngày càng cao đối với nhà sản xuất.

Ông Bảo cho hay, ngành công nghiệp bao bì trong nước đang hướng đến tiếp cận ngày càng thân thiện hơn với môi trường. Hiện nhiều công ty bao bì trên địa bàn tỉnh phát triển các giải pháp đóng gói của riêng mình để có thể tái sử dụng được. Việc phát triển các bao bì “xanh” không những mang lại hiệu quả về mặt sinh thái môi trường, hạn chế ô nhiễm mà còn góp phần giúp thương hiệu của các DN trở nên tốt hơn đối với người tiêu dùng.

“Trước bối cảnh đó, công ty đã áp dụng các biện pháp tích cực, như: Sắp xếp, hợp lý hóa các công đoạn sản xuất; đầu tư chiều sâu nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm… Đặc biệt, công ty mạnh dạn áp dụng SXSH, như hạn chế thất thoát nguyên liệu (che chắn khu vực chặt mảnh, vệ sinh, thu hồi mảnh bắn ra; nâng cao ý thức và kỹ năng công nhân; mua phụ liệu bảo đảm chất lượng…), điều chỉnh chiếu sáng tự nhiên và dùng đèn ít tiêu hao năng lượng hơn, thay động cơ non/ thừa tải bằng động cơ đúng công suất…”, ông Bảo nói.

Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại và phát triển công nghiệp tỉnh đánh giá, áp dụng SXSH Công ty Giấy Hevi đã nâng cao được hiệu quả sản xuất, hiệu quả sử dụng nguyên, nhiên liệu, giảm phát thải, ô nhiễm, bảo vệ môi trường, sức khỏe con người. Hiệu quả và hướng phát triển bền vững của công ty có thể là mô hình nhân rộng trong ngành giấy.

Thực tế cho thấy, quátrình sản xuất giấy, bao bì làm phát sinh không ít chất thải, khíthải gây ô nhiễm. SXSH không chỉlàcách chủđộng phòng ngừa ô nhiễm màcòn mang lại rất nhiều lợi ích khi DN triển khai. Sự khác biệt căn bản kiểm soát ô nhiễm và SXSH là thời điểm. Kiểm soát ô nhiễm là phương pháp tiếp cận sau khi vấn đề đã phát sinh, trong khi đó SXSH lại mang tính chủ động, theo “triết lý dự đoán và phòng ngừa”; khi giảm thiểu chất thải và ô nhiễm thông qua SXSH sẽ giảm tiêu thụ nguyên liệu và năng lượng.

SXSH luôn hướng tới hiệu suất sử dụng đầu vào gần tới 100% trong giới hạn về khả thi kinh tế. Những công đoạn trong quy trình SXSH giúp DN tiếp cận mang tính chủ động giảm chất thải tại nguồn trong quản lý chất thải.