Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều vấn đề về ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, nước biển dâng, nhất là ô nhiễm rác thải nhựa. Thời gian qua, Chính phủ, các bộ, ngành, chính quyền các địa phương, doanh nghiệp đã triển khai nhiều giải pháp để từng bước kiểm soát ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa, túi ni-lông gây ra.

Theo số liệu thống kê của các tổ chức quốc tế, mỗi năm, Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn nhựa được thải ra môi trường, đứng thứ 17 trong số 109 quốc gia về lượng rác thải nhựa phát sinh. Trong số đó, có khoảng 730 nghìn tấn rác thải nhựa được thải ra biển và đứng thứ bốn trong năm quốc gia có chất thải nhựa thải ra biển nhiều nhất. Các chuyên gia trong lĩnh vực môi trường cho rằng, hiện nay, lĩnh vực tái chế nhựa của Việt Nam vẫn chưa phát triển, công nghệ tái chế nhựa đã lỗi thời, hiệu quả thấp, chi phí cao, thường gây ô nhiễm môi trường. Thói quen của người dân dùng túi ni-lông, đồ nhựa dùng một lần ngày càng gia tăng, người dân vẫn chưa có thói quen phân loại rác sinh hoạt hằng ngày,… Ðiều này khiến cho việc xử lý rác thải nhựa, túi ni-lông ở nước ta càng thêm khó khăn.

Thời gian qua, Chính phủ đã khẩn trương thực hiện các chính sách, chiến lược để kiểm soát ô nhiễm môi trường do sử dụng túi ni-lông, sản phẩm nhựa trong sinh hoạt; thực hiện chuyển đổi mô hình tăng trưởng; thúc đẩy xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, trong đó chú trọng giảm rác thải nhựa, tăng cường tái chế, tái sử dụng, tận dụng cao nhất giá trị của rác thải nhựa cho phát triển kinh tế - xã hội. Cùng chung tay với cộng đồng quốc tế ngăn chặn hiểm họa của ô nhiễm rác thải nhựa, tại Hội nghị cấp cao G7 mở rộng tại Ca-na-đa, kỳ họp lần thứ 6 Ðại hội đồng Quỹ Môi trường toàn cầu tổ chức tại TP Ðà Nẵng (năm 2018) và Hội nghị WEF Davos 2019 tại Thụy Sĩ, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã đề xuất nhiều sáng kiến, kêu gọi cộng đồng quốc tế cần có hành động hiệu quả, quyết liệt giải quyết vấn đề rác thải nhựa...

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phát động phong trào “Chống rác thải nhựa” và đã nhận được sự tham gia tích cực của các bộ, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị. Các siêu thị, trung tâm thương mại cam kết cắt giảm sử dụng các sản phẩm nhựa, túi ni-lông. Một số đơn vị đã sử dụng bình nước kim loại, thủy tinh thay thế cho chai nước nhựa dùng một lần tại các hội nghị, hội thảo; không sử dụng chai nhựa, túi ni-lông khó phân hủy trong các hoạt động hằng ngày. Bên cạnh đó phong trào “Chống rác thải nhựa” đang được các bộ, ngành, địa phương quan tâm, cộng đồng hưởng ứng, góp phần nâng cao nhận thức của người dân về biện pháp giảm sử dụng túi ni-lông, ô nhiễm từ chất thải nhựa. Các doanh nghiệp như: Co.op mart Việt Nam; Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP Hồ Chí Minh (Saigon Co.op); siêu thị Big C Ðà Nẵng, siêu thị Big C Hà Nội đã gói hàng hóa, sản phẩm bằng lá chuối thay túi ni-lông. Tại Hà Nội, chính quyền đã tập trung tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức về sản xuất, tiêu dùng các sản phẩm thay thế nhựa và túi ni-lông; kết nối lĩnh vực phân phối, dịch vụ bền vững; xây dựng cơ chế ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm thân thiện môi trường. Triển khai Chương trình thí điểm phân loại, thu gom và tái chế vỏ hộp sữa giấy thành các sản phẩm tái sinh an toàn tại các trường tiểu học và mầm non; thí điểm mô hình “Không gian xanh - các-bon thấp” tại một số quận, huyện, trong đó hỗ trợ xây dựng sân chơi cho trẻ với các thiết bị và nguyên liệu tái chế từ chai nhựa, túi ni-lông, lốp xe; vận động các tòa nhà, khu dân cư, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ ký cam kết hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần và túi ni-lông khó phân hủy…

Để giảm ô nhiễm do rác thải nhựa và túi ni-lông gây ra, thời gian tới, các bộ, ban, ngành, chính quyền địa phương cần tiếp tục triển khai quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp. Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp các bộ, ngành liên quan tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định, cơ chế, chính sách để hạn chế việc sử dụng các sản phẩm đồ nhựa dùng một lần. Các cơ quan nghiên cứu, nhà khoa học, doanh nghiệp cần đẩy mạnh việc nghiên cứu, chuyển giao công nghệ về vật liệu thân thiện với môi trường, phát triển các sản phẩm truyền thống thay thế các sản phẩm nhựa sử dụng một lần. Tăng cường khuyến khích người dân sử dụng bao bì, túi đựng nhiều lần; biểu dương, tôn vinh, các điển hình tiên tiến, mô hình hay, sáng kiến có giá trị trong bảo vệ môi trường, tiến tới mô hình không rác thải nhựa và túi ni-lông.