Sản xuất sạch hơn (SXSH) là việc áp dụng liên tục chiến lược phòng ngừa tổng hợp về môi trường vào các quá trình sản xuất, sản phẩm và dịch vụ nhằm nâng cao hiệu suất sinh thái và giảm thiểu rủi ro cho con người và môi trường. Mục tiêu của sản xuất sạch hơn là tránh ô nhiễm bằng cách sử dụng tài nguyên, nguyên vật liệu và năng lượng một cách có hiệu quả nhất.

Hiện nay, bất kỳ một quá trình sản xuất công nghiệp nào cũng đều phát sinh chất thải và gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng. Những năm trở lại đây, SXSH được áp dụng rộng rãi ở các nước trên thế giới với mục đích giảm phát thải vào môi trường tại nguồn trong quá trình sản xuất.  

Nhằm thực hiện tốt “Chiến lược sản xuất sạch hơn trong công nghiệp đến năm 2020” đã được Thủ tướng chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1419/QĐ – TTg; phát huy vai trò, chức năng quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường của các cấp, các ngành trên địa bàn, nâng cao nhận thức của các cơ sở sản xuất công nghiệp (CSSXCN) và người lao động về SXSH và lợi ích mang lại từ việc áp dụng SXSH; từng bước triển khai các biện pháp SXSH nhằm thực hiện hài hòa các mục tiêu môi trường và kinh tế; đồng thời áp dụng rộng rãi SXSH tại các cơ sở sản xuất công nghiệp, đặc biệt là các cơ sở có mức độ ô nhiễm môi trường cao trong các khu, cụm công nghiệp và khu dân cư, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, uy tín và sức cạnh tranh của các doanh nghiệp; UBND tỉnh Quảng Bình đã ban hành Chương trình hành động “Áp dụng sản xuất sạch hơn trong công nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2013 – 2020”.

Theo đó, giai đoạn 2016 – 2020, 100% các CSSXCN trong tỉnh được phổ biến các nội dung cơ bản về SXSH và 90% các CSSXCN nhận thức được lợi ích của việc áp dụng SXSH trong công nghiệp; 50% CSSXCN áp dụng SXSH và những cơ sở này tiết kiệm được từ 8 – 13% mức tiêu thụ năng lượng, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu trên đơn vị sản phẩm; 90% doanh nghiệp nhỏ và vừa có bộ phận chuyên trách về SXSH.

Công ty TNHH sản xuất Composite Miền Trung (xã Thanh Trạch, huyện Bố Trạch) là đơn vị chuyên sản xuất các sản phẩm nhựa Composite. Công ty hiện đang sử dụng chất liệu nhựa composite-thủy tinh, một chất liệu mới có thể thay thế cho gỗ, sắt thép, xi măng… tạo ra những sản phẩm chất lượng cao mà không gây ô nhiễm môi trường. Các sản phẩm làm từ nhựa composite-thủy tinh không phải sử dụng qua nhiệt điện như nhiều vật liệu khác nhưng lại có chất lượng tốt, bền vững.

Với việc điều chế các chất liệu hợp lý, Công ty đã giảm được 15-20% chi phí vật liệu đầu vào nhằm giảm giá thành, nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm. Các vật liệu dư thừa, chất thải được Công ty tái sử dụng gần 100% để sản xuất các sản phẩm, như: nắp hố ga, lưới chắn rác…, giảm phát thải ra không khí, góp phần bảo vệ môi trường.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Bình đang tham gia sản xuất gạch không nung. Để đáp ứng tiêu chí cạnh tranh về giá thành; đồng thời, tận dụng được nguồn phế thải từ sản xuất đá xây dựng, nhiều doanh nghiệp đã nghiên cứu, thay thế một phần nguyên liệu xi măng bằng các thành phần phụ gia khác, như: bột đá, cát nhân tạo. Công nghệ này giúp doanh nghiệp tiết kiếm khoảng 4-10% chi phí đầu vào nhưng vẫn bảo đảm chất lượng gạch.

Cùng với các nhà máy sản xuất gạch không nung, một số doanh nghiệp khác trên địa bàn tỉnh cũng đã không ngừng chủ động đầu tư các công nghệ sản xuất mới, hiện đại, cải tổ lại quy trình hoạt động để hướng tới SXSH. Điển hình như Công ty CP Tổng Công ty sông Gianh, Công ty TNHH dịch vụ tổng hợp Quang Hùng Phát, Công ty CP tư vấn và đầu tư Long Giang Thịnh…

Rõ ràng, SXSH đang trở thành nhu cầu cấp thiết trong công nghiệp. Ngoài việc nâng cao hiệu quả sản xuất, SXSH còn là giải pháp hữu hiệu trong việc sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, góp phần bảo vệ sức khoẻ người lao động và đưa ngành công nghiệp phát triển bền vững.