Chiến lược sản xuất sạch hơn (SXSH) trong công nghiệp được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 2009 với mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu; bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường, sức khỏe con người và bảo đảm phát triển bền vững. Tại đất mũi Cà Mau, dù chiến lược này chưa được triển khai rộng nhưng với sự chung  sức từ các cơ quan quản lý và doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn, sản xuất sạch hơn đang ngày càng được áp dụng và mang lại hiệu quả. 

Hơn hết, doanh nghiệp được hưởng lợi từ sản xuất sạch hơn. Bởi, sản xuất sạch hơn là tiết kiệm chi phí, tăng sức cạnh tranh tức là đem lại hiệu quả kinh tế. Sản xuất sạch hơn cũng là giảm phát thải gây ô nhiễm giúp cải thiện môi trường làm việc đồng thời giúp doanh nghiệp thực hiện đúng các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

Tại Công ty Cổ phần thực phẩm Đại Dương (xã Lương Thế Trân, huyện Cái Nước), hoạt động SXSH không tách riêng mà lồng ghép vào chương trình quản lý. Vì thế, khi xây dựng dây chuyền sản xuất, công ty đã tính đến quy trình xử lý chất thải, nước thải và an toàn vệ sinh thực phẩm. 

Hệ thống xử lý nước thải của công ty có công suất 400 m3/ngày đêm và hiện tại vẫn chưa hoạt động hết công suất. Một sáng chế độc đáo của Công ty Cổ phần thực phẩm Đại Dương là hệ thống cống 2 ngăn, ngăn trong chứa nước thải từ nhà máy đưa vào hồ xử lý, ngăn ngoài chứa nước mưa được đưa thẳng ra môi trường không phải qua hệ thống xử lý, đỡ tốn kém.

Nhà xưởng được thiết kế thông thoáng, nơi làm việc riêng, hành lang riêng. Điều này vừa tạo điều kiện thuận lợi cho công nhân làm việc, vừa hạn chế sự thất thoát nhiệt. Nhờ đó nước đá ít tan, vừa tiết kiệm chi phí vừa bảo vệ chất lượng sản phẩm. Trần nhà được làm bằng những vật liệu cách nhiệt tốt, được vệ sinh thường xuyên, bảo đảm không đọng nước ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm được chế biến… Tất cả các công đoạn sản xuất của công ty đều được tính toán kỹ từ ban đầu và đưa vào chương trình quản lý chặt chẽ.

Còn tại xí nghiệp đường Cà Mau thuộc Công ty Cổ phần múa đường Tây Nam, sản xuất sạch hơn là giải pháp tận dụng tối đa phụ phẩm để tái sản xuất. Nguyên liệu đầu vào của công ty ngoài mía còn có vôi và một số hóa chất. Đầu ra là sản phẩm đường, mật, bã mía, bùn mía, khói bụi và nước rửa máy móc. Trong đó, ngoài đường và mật mía để bán, các sản phẩm phụ được tái sử dụng triệt để để phục vụ cho sản xuất và hạn chế tối đa chất thải ra môi trường bên ngoài. Trong từng công đoạn sản xuất, xí nghiệpi đều quan tâm vấn đề tiết kiệm nguyên, nhiên liệu và bảo vệ môi trường. 

Bã mía được đưa vào lò đốt tạo nguồn điện và nhiệt đủ để nhà máy hoạt động trong suốt 6 tháng/năm, bùn mía được tái chế thành phân vi sinh. Để hạn chế khói bụi gây ô nhiễm môi trường, công ty xây dựng hệ thống Cyclon nước. Quy trình hoạt động của hệ thống này là khi nước phun lên, bụi tro sẽ rơi xuống cùng với nước, qua hệ thống lọc bên dưới, tro được kết hợp với bùn mía để chế biến phân vi sinh.

Nước rửa máy móc được đưa vào hồ làm lắng các chất lơ lửng. Hằng năm, các chất này cũng được vớt lên làm phân vi sinh. Việc tận dụng tối đa các phụ phẩm phục vụ sản xuất, hằng năm, Công ty mía đường Tây Nam tiết kiệm được hơn 1,6 tỷ đồng. 

Thực hiện Chiến lược sản xuất sạch hơn trong công nghiệp đến năm 2020, giai đoạn từ 2009 – 2018, UBND tỉnh Cà Mau đã tổ chức hàng chục hội thảo, tập huấn giới thiệu, phổ biến kiến thức về sản xuất sạch hơn trong công nghiệp đến các doanh nghiệp và các nhà quản lý. Bên cạnh đó các hình thức tuyên truyền qua tờ rơi, tranh cổ động cũng được thực hiện thường xuyên. 

05 doanh nghiệp trên địa bàn đã được thực hiện đánh giá nhanh sản xuất sạch hơn gồm: Công ty CP thực phẩm Đại Dương; Doanh nghiệp tư nhân sản xuất bột cá Đặng Lợi; Công ty CP Chế biến thủy sản xuất khẩu Minh Hải; Nhà máy Chế biến gỗ - Công ty TNHH Lâm nghiệp U Minh Hạ; Xí nghiệp đường Cà Mau thuộc Công ty CP Mía đường Tây Nam (TANASUCO).  

Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho biết “Thực hiện chiến lược SXSH trong công nghiệp đến năm 2020, trong giai đoạn 2019 -2020, UBND tỉnh Cà Mau sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động đẩy mạnh SXSH trên địa bàn. Giai đoạn sau 2020, Cà Mau phấn đấu 90% cơ sở công nghiệp nhận thức được lợi ích của SXSH, 50% cơ sở sẽ áp dụng SXSH”. 

Trong bối cảnh nền kinh tế đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay việc triển khai áp dụng Chiến lược sản xuất sạch hơn giúp các cơ sở, doanh nghiệp cải thiện một cách có hiệu quả  hoạt động sản xuất kinh doanh. Các giải pháp sản xuất sạch hơn đơn giản (quản lý nội vi)  không tốn chi phí đầu tư nhưng lại mang lại hiệu quả rõ rệt, giúp doanh nghiệp sử dụng hiệu quả các nguồn nguyên liệu, năng lượng, nước, giảm chi phí xử lý chất thải góp phần tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường. 

Văn phòng SXSH và SXTD bền vững​