Sự cần thiết

Trong những năm vừa qua do việc điều chỉnh chưa tương ứng với biến động của các yếu tố đầu vào hình thành giá. nên giá điện hiện nay đang ở mức thấp hơn giá thành sản xuất kinh doanh điện. Đây là một trong các nguyên nhân chính làm cho các dự án điện không hấp dẫn đối với các nhà đầu tư, dẫn đến tình trạng thiếu điện trong những năm vừa qua. Vì vậy, để ngành điện phát triển một cách bền vững, đáp ứng đủ nhu cầu điện cho phát triển kinh tế xã hội và sinh hoạt của nhân dân, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 24/2011/QĐ-TTg ngày 15 tháng 4 năm 2011 cho phép điều chỉnh giá bán điện theo cơ chế thị trường, từng bước xây dựng giá điện phản ánh đầy đủ các yếu tố đầu vào của hoạt động sản xuất kinh doanh điện, tiến tới hình thành và phát triển thị trường điện lực cạnh tranh tại Việt Nam.

Nội dung chính của Quyết định

Theo Quyết định 24/2011/QĐ-TTg, về nguyên tắc, giá bán điện được điều chỉnh trong năm khi có biến động của các thông số đầu vào cơ bản (gồm giá nhiên liệu, tỷ giá hối đoái và cơ cấu sản lượng điện phát - là các thông số thường xuyên biến động ngoài khả năng kiểm soát của đơn vị phát điện) so với thông số đã được sử dụng để xác định giá bán điện hiện hành. Ngoài ra, thời gian điều chỉnh giá bán điện giữa hai lần liên tiếp tối thiểu là 3 tháng. Trong trường hợp cần thiết, nhà nước sẽ sử dụng quỹ bình ổn giá điện và các giải pháp khác để bình ổn giá bán điện nhằm giảm thiểu tác động bất lợi tới ổn định kinh tế vĩ mô và an sinh xã hội.

Về cơ chế và thẩm quyền điều chỉnh giá bán điện: Trường hợp biến động của các thông số đầu vào cơ bản làm giá bán điện giảm từ 5% trở lên so với giá bán điện hiện hành, EVN phải thực hiện điều chỉnh giảm giá bán điện ở mức tương ứng; trường hợp giá bán điện tăng bằng hoặc trên 5%, EVN được phép tăng giá bán điện ở mức 5% sau khi được Bộ Công Thương chấp thuận. Khi thấy cần thiết điều chỉnh giá bán điện tăng trên 5%, EVN có trách nhiệm báo cáo Bộ Công Thương và trình Bộ Tài chính thẩm định. Bộ Công Thương có trách nhiệm tổng hợp ý kiến của Bộ Tài chính và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt. Trường hợp Thủ tướng Chính phủ không có ý kiến sau 15 ngày kể từ ngày Bộ Công Thương trình văn bản, EVN được phép điều chỉnh giá bán điện ở mức 5%.

 

Về cơ chế giám sát và kiểm tra để thực hiện việc điều chỉnh giá bán điện công khai, minh bạch, Quyết định quy định hàng năm Tập đoàn Điện lực Việt Nam báo cáo Bộ Công Thương, Bộ Tài chính giá thành sản xuất kinh doanh điện của các khâu (phát điện; truyền tải điện; phân phối điện; quản lý và các dịch vụ phụ trợ); Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính xác nhận giá thành sản xuất kinh doanh điện, quyết định việc điều chỉnh giá bán điện và trích quỹ bình ổn giá điện theo quy định.

Quyết định cũng quy định Bộ Công Thương thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện điều chỉnh giá bán điện. Trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam tạm dừng việc tăng giá bán điện hoặc hiệu chỉnh cho lần điều chỉnh kế tiếp. Bộ Tài chính tham gia, phối hợp với Bộ Công Thương theo dõi việc thực hiện điều chỉnh giá bán điện.

Các hướng dẫn cần thiết để triển khai thực hiện

Quyết định của Thủ tướng Chính phủ đã quy định cơ chế và nguyên tắc để điều chỉnh giá điện khi các yếu tố đầu vào cơ bản hình thành giá có biến động lớn. Để triển khai thực hiện được cơ chế điều chỉnh theo quy định tại Quyết định, cần thiết có các hướng dẫn cụ thể của Bộ Công Thương để Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện như hướng dẫn thực hiện biểu giá bán điện chi tiết cho các nhóm đối tượng khách hàng; hướng dẫn về việc lập, phê duyệt kế hoạch sản xuất điện và các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật hàng năm; hướng dẫn tính toán giá bán điện theo các thông số dầu vào cơ bản; hướng dẫn lập, phê duyệt hồ sơ tính toán điều chỉnh giá bán điện và các hướng dẫn cần thiết khác để triển khai thực hiện Quyết định. Các hướng dẫn trên dự kiến sẽ ban hành trong tháng 5 năm 2011.

Để Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về điều chỉnh giá bán điện theo cơ chế thị trường được thực hiện đầy đủ và minh bạch, góp phần xây dựng ngành điện Việt Nam vững mạnh, đảm bảo an ninh cung ứng điện cho đất nước, Bộ Công Thương đề nghị các cơ quan báo chí tích cực tuyên truyền chủ trương của Chính phủ, tạo sự đồng thuận và ủng hộ trong xã hội.

Chi tiết Quyết định 24/2011/QĐ-TTg xem tại đây.