Theo Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại và phát triển công nghiệp Sở Công thương, qua 10 năm thực hiện chương trình sản xuất sạch hơn (SXSH), đến nay hầu hết các cơ sở, doanh nghiệp (DN) trên địa bàn tỉnh đều có tiềm năng giảm lượng nguyên, nhiên liệu, năng lượng tiêu thụ từ 10 - 15%.
Công ty Cổ phần Quốc tế Hải Dương (TX.Bến Cát) được ngành công thương hỗ trợ tư vấn SXSH. Ảnh: TIỂU MY
SXSH tốt cho DN
Ghi nhận cho thấy việc triển khai thực hiện chiến lược SXSH tại tỉnh trong thời gian qua có nhiều thuận lợi do được sự quan tâm, chỉ đạo của UBND tỉnh bằng việc ban hành các văn bản chỉ đạo, kế hoạch về tiết kiệm năng lượng và SXSH trên địa bàn tỉnh từ năm 2012 đến nay. Bên cạnh đó là sự quyết tâm của lãnh đạo Sở Công thương trong quá trình chỉ đạo triển khai thực hiện các hoạt động về tiết kiệm năng lượng và SXSH đến các DN sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Cùng với đó, việc thực hiện chiến lược SXSH đã nhận được sự hỗ trợ, phối hợp tích cực của các sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan và UBND các huyện, thị, thành phố trong tỉnh. Song song đó, các phương tiện truyền thông tích cực đưa tin, tuyên truyền, từ đó tạo cơ hội cho DN chủ động tiếp cận với tiết kiệm năng lượng và SXSH. Đồng thời, nhận thức và năng lực áp dụng SXSH của DN ngày càng được nâng cao thông qua các buổi hội thảo, các lớp tập huấn và chuyên mục trên phương tiện thông tin đại chúng.
Về mặt khách quan, trước áp lực chi phí năng lượng ngày càng tăng, các DN bắt đầu quan tâm đến vấn đề làm thế nào để cắt giảm chi phí. Thực hiện các giải pháp về tiết kiệm năng lượng và SXSH chính là lựa chọn tối ưu giúp DN giảm tổn hao nguyên vật liệu, đồng thời sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Nhờ vậy, DN tích cực tham gia chiến lược SXSH.
Tuy nhiên, việc triển khai áp dụng chiến lược SXSH của các DN trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số hạn chế, vướng mắc. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, trong giai đoạn 2016-2020 cần có cơ chế phối hợp xuyên suốt trong việc thực hiện SXSH giữa các cơ quan, ban, ngành có liên quan trong công tác quản lý. Các ngành liên quan cần tăng cường tổ chức các hoạt động đào tạo, tập huấn về SXSH để các đơn vị tham gia, qua đó củng cố và xây dựng đội ngũ cán bộ có chuyên môn cao về lĩnh vực mới này.
Bên cạnh đó, hiện nay tuy hệ thống chính sách bảo vệ môi trường của nước ta đã được xây dựng tương đối hoàn chỉnh nhưng việc tuân thủ các quy định của một số DN còn kém. Thực tế cho thấy, nhiều cơ sở sản xuất trên địa bàn chưa thật sự quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường; nhận thức lợi ích của DN về SXSH chưa đầy đủ và đúng đắn. Cùng với đó, nhiều DN trên địa bàn tỉnh chưa quán triệt quan điểm người gây ô nhiễm phải trả tiền và cho rằng bảo vệ môi trường là việc của Nhà nước, nên còn tâm lý chờ sự hỗ trợ của Nhà nước trong việc áp dụng SXSH.
Trong khi đó, một số DN vừa và nhỏ còn yếu trong kiểm soát và hạch toán nội bộ dẫn đến việc chưa lượng hóa được chi phí mất đi theo chất thải. Việc phổ biến SXSH các ngành liên quan, DN thường dựa trên mạng lưới các nhà tư vấn, trong khi tỉnh nhà còn thiếu nhiều chuyên gia trong lĩnh vực này. Ngoài ra, hiện còn có rào cản mang tính văn hóa DN; nhiều DN gặp khó khăn về vốn hoặc có tư tưởng bảo thủ nên chưa chủ động đầu tư cải tiến sản xuất theo hướng hiện đại và thân thiện môi trường để nâng tầm DN.
Nâng cao năng lực áp dụng SXSH
Hiện nay, tại các nước công nghiệp phát triển đều thực hiện giải pháp SXSH giảm chất thải tại nguồn bằng quá trình quản lý nội vi, mục đích nhằm kiểm soát quá trình sản xuất của DN như một thói quen. Đối với tỉnh Bình Dương hiện đang thực hiện chương trình SXSH giai đoạn 2016-2020.
Theo đó, tỉnh thực hiện các giải pháp tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt là của DN nhằm tiến tới thực hiện mục tiêu SXSH ngay tại nguồn, nâng tầm nền công nghiệp của địa phương cũng như bảo vệ môi trường trong sạch, lành mạnh để xây dựng và hướng đến nền công nghiệp phát triển bền vững.
10 năm qua, để thực hiện tốt chương trình SXSH, Sở Công thương, Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại và phát triển công nghiệp đã chủ động lồng ghép chương trình SXSH với các chương trình khuyến công, tiết kiệm năng lượng… trong hỗ trợ DN vừa và nhỏ. Bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Phó Giám đốc Sở Công thương, cho biết SXSH chính là giải pháp để DN phát triển, cũng là giải pháp phát triển bền vững của địa phương.
Theo ông Phạm Thanh Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại và phát triển công nghiệp, giải pháp để thực hiện tốt chương trình này đó là nên có một số văn bản xác định rõ về tầm quan trọng của SXSH áp dụng cho tất cả cơ sở sản xuất trên phạm vi toàn quốc mang tính chất luật định và có chế tài rõ ràng. Đồng thời, cần có cơ chế phối hợp xuyên suốt trong việc thực hiện SXSH giữa các cơ quan, ban, ngành có liên quan trong công tác quản lý nhằm đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện kế hoạch SXSH giai đoạn 2016-2020. Cùng với đó, các ngành liên quan cần tăng cường tổ chức các hoạt động đào tạo, tập huấn về SXSH để các đơn vị tham gia, qua đó củng cố và xây dựng đội ngũ cán bộ có chuyên môn cao trong lĩnh vực mới này.
Về phía Sở Công thương và Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại và phát triển công nghiệp, tới đây sẽ xây dựng đội ngũ tư vấn đủ năng lực, kiến thức và kỹ năng để tư vấn cho DN. Các đơn vị cũng sẽ tổ chức thường xuyên các chương trình đào tạo, tập huấn cho DN trong việc áp dụng cũng như kết nối mạng lưới, chia sẻ thông tin về SXSH cho DN, qua đó các DN có thể lựa chọn được giải pháp phù hợp trong việc áp dụng SXSH trong thời gian tới.
| Ngày 7-9-2009, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược SXSH trong công nghiệp đến năm 2020 tại Quyết định số 1419/QĐ-TTg. Chiến lược xác định mục tiêu SXSH hơn được áp dụng rộng rãi tại các cơ sở sản xuất công nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu; giảm thiểu phát thải và hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm; bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường, sức khoẻ con người và bảo đảm phát triển bền vững. |
Triển khai thực hiện chiến lược SXSH, Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại và phát triển công nghiệp đã phối hợp cùng với các sở, ngành liên quan triển khai nhiều chương trình truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của cấp quản lý và cộng đồng DN trên địa bàn tỉnh, khả năng tuyên truyền và năng lực triển khai của cán bộ chuyên trách SXSH về lợi ích của việc áp dụng SXSH trong sản xuất công nghiệp. Qua thực hiện chiến lực SXSH, DN có điều kiện tiếp cận, tìm hiểu, đồng thời được cập nhật thêm kiến thức về áp dụng SXSH trong công nghiệp và các công nghệ SXSH tiên tiến trên thế giới tạo sức lan tỏa sâu rộng đến cộng đồng DN trong toàn tỉnh. |
Tiểu My
