Cộng đồng chung tay vì tiêu dùng bền vững
Thứ tư, 08/10/2025
Để xây dựng một phong trào tiêu dùng bền vững lan tỏa tới từng thôn, từng xã, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân, với những giải pháp đồng bộ và đi vào thực tiễn.
Để xây dựng một phong trào tiêu dùng bền vững lan tỏa tới từng thôn, từng xã, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân, với những giải pháp đồng bộ và đi vào thực tiễn.
Trong bối cảnh tài nguyên ngày càng khan hiếm và biến đổi khí hậu tác động rõ rệt tới đời sống, tiêu dùng bền vững đóng vai trò như một giải pháp quan trọng để cân bằng giữa nhu cầu của con người và sự phát triển của tự nhiên. Đây không còn là câu chuyện riêng của từng cá nhân, mà đã trở thành một định hướng chung, gắn với trách nhiệm xã hội và tương lai của cộng đồng.
Theo khảo sát do Intage Việt Nam thực hiện tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, có tới 95% người tham gia cho biết họ đã thay đổi một hoặc nhiều thói quen thường ngày nhằm giảm thiểu tác động môi trường. Trong đó, 73% lựa chọn thực phẩm hữu cơ hoặc có nguồn gốc tự nhiên, 44% hạn chế sử dụng túi nhựa và 44% khác tái sử dụng quần áo thay vì mua mới. Những con số này cho thấy nhận thức và hành động xanh đã bắt đầu hình thành một xu hướng rõ rệt trong cộng đồng, đặc biệt ở khu vực đô thị.

Một trong những chiến dịch nhằm giảm thiểu rác thải nhựa được người dân nhiệt tình ủng hộ (Ảnh: TCCT)
Không chỉ người tiêu dùng, nhiều doanh nghiệp cũng đang chủ động tham gia vào hành trình chuyển đổi xanh. Ông Nguyễn Anh Đức – Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam nhận định rằng các doanh nghiệp bán lẻ hiện nay đã ưu tiên nhập khẩu và phân phối sản phẩm thân thiện môi trường, đồng thời loại bỏ dần những mặt hàng có nguy cơ gây hại. Bên cạnh đó, việc minh bạch thông tin về nguồn gốc sản phẩm không chỉ gia tăng niềm tin cho người mua mà còn khuyến khích lối sống xanh, mở rộng cơ hội cạnh tranh cũng như xuất khẩu cho doanh nghiệp Việt Nam.
Tuy nhiên, để tiêu dùng bền vững trở thành thói quen rộng khắp, vẫn còn nhiều rào cản. Bởi lẽ giá thành sản phẩm xanh thường cao hơn, khiến nhiều hộ gia đình ở nông thôn hay vùng sâu vùng xa còn ngần ngại. Bên cạnh đó, hệ thống phân phối chưa đồng đều cũng khiến việc tiếp cận sản phẩm bền vững gặp khó khăn. Đặc biệt, sự khác biệt về mức độ nhận thức giữa đô thị và nông thôn tiếp tục là khoảng cách cần được thu hẹp.
Giải pháp để tiêu dùng bền vững lan tỏa
Các chuyên gia cho rằng, để tiêu dùng bền vững trở thành phong trào rộng khắp, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó có sự tham gia của cả Nhà nước, doanh nghiệp và từng cá nhân.
Nhà nước đóng vai trò định hướng và dẫn dắt thông qua các cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất, lưu thông sản phẩm xanh. Điều này có thể thực hiện bằng cách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ sạch, ưu đãi thuế đối với sản phẩm thân thiện môi trường, hoặc hỗ trợ hạ tầng phân phối hàng hóa xanh. Bên cạnh đó, công tác truyền thông, giáo dục cộng đồng cũng cần được tăng cường, để người dân hiểu rõ lợi ích lâu dài của tiêu dùng bền vững, từ đó thay đổi hành vi một cách tự nguyện và bền vững.

Người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn sản phẩm bao bì thân thiên môi trường
Là cầu nối trực tiếp giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng, doanh nghiệp cần đẩy mạnh đổi mới công nghệ nhằm giảm chi phí, giúp sản phẩm xanh có giá thành hợp lý hơn. Ngoài ra, doanh nghiệp nên tận dụng nền tảng thương mại điện tử và hệ thống phân phối đa kênh để đưa sản phẩm bền vững đến tận tay khách hàng, kể cả tại những khu vực vùng sâu, vùng xa. Việc cung cấp thông tin minh bạch về nguồn gốc, quy trình sản xuất cũng sẽ củng cố niềm tin của người tiêu dùng và khuyến khích họ lựa chọn sản phẩm xanh.
Ngoài ra, chính mỗi cá nhân cũng là nhân tố quyết định sự thành công của phong trào tiêu dùng bền vững. Người dân có thể bắt đầu từ những hành động rất nhỏ trong đời sống hằng ngày: mang túi vải hoặc hộp đựng cá nhân khi đi chợ, hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần, ưu tiên mua sản phẩm có chứng nhận an toàn và thân thiện môi trường. Khi thói quen này trở thành phổ biến trong cộng đồng, nó sẽ tạo nên sức mạnh lan tỏa, giúp tiêu dùng bền vững không chỉ là khẩu hiệu mà trở thành hành động cụ thể trong từng gia đình, từng khu dân cư.
Tiêu dùng bền vững không chỉ là một xu hướng ngắn hạn, mà chính là nền tảng để xây dựng nền kinh tế xanh và xã hội phát triển lâu dài. Khi mỗi người dân thay đổi thói quen tiêu dùng, khi doanh nghiệp quyết tâm xanh hóa sản xuất và phân phối, và khi chính sách hỗ trợ được triển khai đồng bộ, phong trào tiêu dùng bền vững sẽ không còn dừng ở thành phố lớn mà có thể lan tỏa đến từng thôn, từng xã. Đó sẽ là bước đi quan trọng giúp Việt Nam vừa bảo vệ môi trường, vừa nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng.
Phạm Hùng